វិធន ៤.- ករទក់ទង និងសេAចម្លងកង
របស់
មជឈមណ្ឌ លជតិៃនមជឈត្តករែផនកពណិ ជជកមម
ៃន្រពះ&ជ8ច្រកកមពុជ
&ជធនភ
េពញ ៃថទ
១១ ែខកក6
ឆ២០១៤
ជំពូកទី ១ វិធនទូេទ 5
វិធន ១.- និយមន័យ 5
វិធន ២.- វិ@លភពអនុវត្ត 5
វិធន ៣.- ករតំ8ង s
វិធន ៤.- ករទក់ទង និងសេAចម្លងកង
េពលដំ8លគន 7
វិធន ៥.- ករកំណត់េពលេវ@ 9
វិធន ៦.- ដំេណើ រករមជឈត្តករ េ6យយត
ិ្តធម៌ ឆប់រហស
មន្របសទ
ធភព និងេ6យ
មិនបង្អង់ 10
ជំពូកទី ២ ករចប់េផ្តើមមជឈត្តកមម 11
វិធន ៧.- ករចប់េផើ្តមមជឈត្តកមម 11
វិធន ៨.- ករេឆ្លើយតបរបសភគីេឆើ្លយតប 14
ជំពូកទី៣ ករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម 17
វិធន ៩.- ចំនួនមជឈត្តករ 17
វិធន ១០.- ករែតងǂងមជឈតករ 17
វិធន ១១.- បុគគលែដល‰ច្រតូវបនែតងǂង
ជមជឈត្តករ 20
វិធន ១២.- ឯក&ជភព និងអពយ្រកឹតភពរបសមជឈត្តករ និងករ្របកសបង្ហ ញ 22
វិធន ១៣.- ករជំទសេទនឹងមជឈត្តករ 23
វិធន ១៤.- ករខកខន ឬអលទធភពកង
ករបំេពញតួនទី 25
វិធន ១៥.- ករ6ក់មជឈត្តករជំនួស 27
ជំពូកទី ៤ ដំេណើ រករមជឈត្តករ 29
វិធន ១៦.- ទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ 29
វិធន ១៧.- ចបប់អនុវត្ត និងសមធម៌ 29
វិធន ១៨.- ភ@ 30
វិធន ១៩.- ទឡក
រណ៍ ចំេពះយǂ
្ត ធិកររបសេវទិកមជឈត្តកមម 30
វិធន ២០.- បញញ តិ្តទូេទអំពីដំេណើ រករមជឈត្តករ 32
វិធន ២១.- កររមបញូច លមជឈត្តករ 34
វិធន ២២.- ករ6ក់េសចកីែថ្លងេ6យគូភគីវǏទ 35
វិធន ២៣.- ករដកពកយបណ្តឹ ង ករែកែ្រប និងករេ6ះ@រ 37
វិធន ២៤.- សវនករ និងករ្របជំុ 38
វិធន ២៥.- បញញ ត្តិទេទអំពីភសǂ
ង 40
វិធន ២៦.- @កƞ 41
វិធន ២៧.- អនកជំនញែដលែតងǂងេ6យេវទិកមជឈត្តកមម 42
វិធន ២៨.- វិធនករបេ8្ត ះ‰សនន 43
វិធន ២៩.- ករបញច ប់ និងករេបើកដំេណើ រករមជឈត្តករជថមី 4s
វិធន ៣០.- ករេ6ះ្រ@យវិǏទេ6យស្រម គចិត្ត 4s
វិធន ៣១.- មូលេហតុេផƞងេទៀតស្រមប់បញច ប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ 47
ជំពូកទី ៥ ករសេ្រមច និងមជឈត្តវិនិចឆ័យ 48
វិធន ៣២.- ករសេ្រមច 48
វិធន ៣៣.- មជឈត្តវិនិចឆ័យចុងេ្រកយ មជឈត្តវិនិចឆ័យបេ8្ត ះ‰សនន និងមជឈត្តវិនិចឆ័យ
េ6យែផនក 48
វិធន ៣៤.- ទ្រមង់ៃនមជឈត្តវិនិចឆ័យ 48
វិធន ៣៥.- ករពិនិតយពិច័យេលទ្រមង់របសមជឈត្តវិនិចឆ័យ 49
វិធន ៣៦.- ករេចញមជឈត្តវិនិចឆ័យ 50
វិធាន ៣៧.- អនុភាព និង ការអនុវត្តមជ្ឈត្តវិនិច្័ឆយ
វិធន ៣៨.- ករែកត្រមូវ ករបំភ្លឺលមិ្អត និងករបក្រ@យមជឈត្តវិនិច័ឆយ និងមជឈត្ត- វិនិចឆ័យបែនថម 51
វិធន ៣៩.- កររកǜឯក@ររបសសណ
ុំ េរឿងេ6យអគគេលខធិករ6្ឋ ន e3
វិធន ៤០.- អំ8ចរបសេវទិកមជឈត្តកមម e3
ជំពូកទី ៦ កៃ្រមេសǏ ee
វិធន ៤១.- កៃ្រមេសǏមជឈត្តកមម ee
វិធន ៤២.- កៃ្រមេសǏចុះបញជ ី es
វិធន ៤៣.- កៃ្រមេសǏរដ្ឋបល e7
វិធន ៤៤.- កៃ្រមេសǏែតងǂងមជឈត្តករ e9
វិធន ៤៥.- កៃ្រមេសǏេវទិកមជឈត្តកមម e9
វិធន ៤៦.- ករចំ8យេផƞងៗរបសេវទិកមជឈត្តកមម នងម.ជ.ម sm
វិធន ៤៧.- េ@ហុយចំ8យេលេសǏែផនកចបប់
និងករចំ8យេផƞងៗរបសភគីវិǏទ sm
វិធន ៤៨.- ្របក់បង់ជមុន sm
ជំពូកទី ៧ បទបបញញ តិ្តេផƞងៗ se
វិធន ៤៩.- ករសមង ត់ se
វិធន ៥០.- ករផƞព្វផǜយមជឈត្តវិនិចឆ័យ ss
វិធន ៥១.- ករេបះបង់សទ
ិធ ss
វិធន ៥២.- ជេ្រមើសរǏងតុ@ករ និងម.ជ.ម s7
វិធន ៥៣.- ករណី ែដលមិនមនែចងចបស@សក
ងវិធន s7
វិធន ៥៤.- ករមិនទទួលខុស្រតូវ s7
វិធន ៥៥.- វិេ@ធនកមមេទេលវ
ិធន sc
វិធន ៥៦.- េសចកីែណនស្រមប់អនុវត្ត sc
ជំពូកទី ៨ អវ@នបបញញ ត្តិ s9
វិធន ៥៧.- ▇▇@នបបញញ ត្តិ s9
aកយស័ពទខងេ្រកម ែដលេ្របើកុនងវធនសី្តពីមជឈត្តករេនះ ្រតូវមនអតថន័យ ដូចខងេ្រកម៖
គណៈកមម ធិករែតងǂំង គឺជគណៈកមម ធិករមួយរបស់ម.ជ.ម. ែដលមនអំbច
កុនងករែតងǂំងមជឈត្តករ និងបំេពញកិចចករេផJងេទៀត
្រសបǂមវធនេនះ។
អគេគ លខធិករñ្ឋ ន គឺជអគគេលខធិករñ្ឋ នរបស់ម.ជ.ម.។
ម.ជ.ម. គឺជមជឈមណ្ឌ លជតិៃនមជឈត្តករែផនកពណិ ជជកមមៃន
្រពះbជbច្រកកមុពជ។
វធន គឺវធនសី្តពីមជឈត្តកររបស់មជឈមណ្ឌ លជតិ ៃនមជឈត្តករ
ែផនកពណិ ជជកមម។
េវទិកមជឈតកមម គឺជេវទិកមជឈត្តកមម ែដល្រតូវបនបេងើកតេឡើងេ្រកម
វធនេនះ េñយមនមជឈត្តករមួយរូប ឬេ្រចើនរបែដល
្រតូវបនែតងǂំងេñយគូភគីវaទ ឬេñយគណៈកមម -
ធិករែតងǂំងរបស់ម.ជ.ម.។
២.១ ករអនុវត្តវធន
វធនេនះ្រតូវអនុវត្ត ្របសិនេបើភគីវa
ទបន្រពមេ្រពȣងñក់វaទរបស់ខួ្លនឱយេñះ
្រbយ ǂមរយៈមជឈត្តកមមេñយម.ជ.ម. ឬǂមរយៈមជឈត្តកមមេ្រកមវធនរបស់ម.ជ.ម.
ឬ្របសិនេបើភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងកុងពកយេពចន៍េផJងេទៀត ែដលមនអតថន័យដូច គន ។
វធនេនះ ្រតូវមនសុពលភពចូលជធរមនេនកលបរេចឆទដូចមនកំណត់កុនង វធន ៥៧ (អវbនបបញញតិ្ត) និង្រតូវអនុវត្តចំេពះមជឈត្តកមមទំងgយb ែដលអគគ-
េលខធិករñ្ឋ នបនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម េនកលបរេចឆទចូលជ ធរមនេនះ ឬេនៃថងបនទ ប់ពីកលបរេចឆទចូលជធរមនេនះ។
២.៣ ភពផុទយគន ៃនវធនសី្តពីមជឈត្តករ នឹងចបប់្រគប់្រគងមជឈត្តកមម
្របសិនេបើវធនbមួយៃនវធនេនះ ផុទយនឹងបទបបញញតិ្តែដលមនAនុភពចប់ បងំខbមួយរបស់ចបប់សី្តពីមជឈត្តករែផនកពណិ ជជកមមៃន្រពះbជbច្រកកមុពជ កុនង ករណី ែដល្រពះbជbច្រកកមុពជគឺជទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ ឬបទបបញញតិ្តែដលមន Aនុភពចប់បងំខbមួយរបស់ចបប់េផJងេទៀត ែដល្រគប់្រគងមជឈត្តកមម េនកុនងករណី
ែដល្រពះbជbច្រកកមុពជ មិនែមនជទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ បទបបញញតិ្តេនះ្រតូវមន ឧត្តមនុភព។
្របសិនេបើភគីវa
ទបន្រពមេ្រពȣងគន ភគីវaទAចេធើ្វបដិបបញញតិ្តេលើបទបបញញតិ្ត
ទំងgយៃនវធនេនះ ែដលអនុញញ តឱយេធើ្វបនេ្រកមវធនេនះ។
េនកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករននេ្រកមវធនេនះ ភគីវaទនីមួយៗAច្រតូវបន តំbង េñយបុគគលbមន ក់ǂមករ្រជីសេរសរបស់ខួ្លន េñយមនភសុ្តǂងបង្ហ ញ អំពីសិទិធតំbងេនះ ែដលAចត្រមូវេñយអគគេលខធិករñ្ឋ ន ឬេវទិកមជឈត្តកមម។
វិធន ៤.- ករទក់ទង និងសេAចម្លងកង
េពលដំ8លគ
ស្រមប់េគលបំណងៃនវធនេនះ ករទក់ទងbមួយ រមទំងេសចកី្តជូន ដំណឹ ង ករផ្តល់ដំណឹ ង េសចកី្តែថ្លង សំណូ មពរ សំេណើ ករñក់ឯកbរ េសចកី្តបងគ ប់ ឬេសចកី្តែណនំ ្រតូវេធើ្វេឡើងជbយលកខណ៍ អកJរ េលើកែលងែតករទក់ទងេñយ
ផទ ល់មត់េនេពលសវនករ និងេនកុនងកិចច្របជំុននែដលេរៀបចំេឡើងេñយេវទិក មជឈត្តកមម។
ករទក់ទងជbយលកខណ៍ អកJរ Aច្រតូវបនេធើ្វេឡើងǂមរយៈករ្របគល់
េñយផទ ល់ៃដ ៃ្របសណី យ៍អនុសិទិធ ករបញូជ ន ទូរbរ bរេអឡិច្រតូនិច ឬមេធយបយ ទក់ទងេផJងេទៀត ែដលមនកំណត់្រǂៃនករ្របគល់ទំងេនះ។
ករទក់ទងនឹង្រតូវចត់ទុកថបនទទួល ្របសិនេបើករទក់ទងេនះ្រតូវបន បញូជ ន និង្របគល់េទអនកទទួល ឬេទអនកតំbងរបស់អនកទទួល៖
ក- េñយផទ ល់ៃដ ឬេនAសយñ្ឋ នែដលកំណត់
ខ- េនលំេនLន ឬទីកែន្លងAជីវកមមបចុចបបនន ឬAសយñ្ឋ នៃ្របសណី យ៍របស់ អនកទទួល កុនងករណី មិនAច្របគល់បនǂម ចំណុ ច (ក) ខងេលើ
គ- ្របសិនេបើǂមមេធយបយេអឡិច្រតូនិច ǂមរយៈAសយñ្ឋ នbរេអឡិច្រតូនិច ឬេលខទូរbររបស់អនកទទួល ឬអនកតំbងរបស់អនកទទួល ឬ
ឃ- េនលំេនLន ឬទីកែន្លងAជីវកមម ឬAសយñ្ឋ នៃ្របសណី យ៍ចុងេ្រកយរបស់ អនកទទួល ្របសិនេបើមិនAចេធើ្វបនǂមចំណុ ច(ក) ដល់ចំណុ ច(គ) បនទ ប់ពីមន ករេសុើបសួរសមេហតុផលរួចេហើយ។
ករទក់ទង្រតូវចត់ទុកថបនទទួល េនកលបរេចឆទែដលករទក់ទងេនះ្រតូវ បន្របគល់។ ស្រមប់េគលបំណងេនះ កលបរេចឆទ្រតូវកំណត់្រសបǂម េពលេវb កុនងតំបន់ៃនទីកែន្លងែដលទទួលបនករទក់ទង។
៤.៤ សំេDzចម្លងកុនងេពលដំbលគន
េនេពលភគីវaទbមួយបញូជ នករទក់ទង ែដលរមមនជAទិ៍ េសចកី្តជូន
ដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម និងេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប ករñក់ឯកbរ េសចកី្តែថ្លង សំណូ មពរ ករបដិេសធ៖
ក- េទអគគេលខធិករñ្ឋ ន៖ ភគីវaទេនះ្រតូវកុនងេពលដំbលគន បញូជ នសំេDz ចម្លងេនះមួយចបប់េទភគីវaទមខ ងេទៀត និងេទេវទិកមជឈត្តកមម ្របសិនេបើ
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបនបេងើកតរចេហើយ។
ខ- េទេវទិកមជឈត្តកមម៖ ភគីវaទេនះ្រតូវកុនងេពលដំbលគន បញូជ នសំេDzចម្លង
េនះមួយចបប់េទភគីវaទមខ ងេទៀត និងេទអគគេលខធិករñ្ឋ ន។
ǂមសំេណើ របស់អគគេលខធិករñ្ឋ ន ឬេវទិកមជឈត្តកមម ភគីវaទ្រតូវបង្ហ ញថ ភគីបនេគរពǂមករត្រមូវៃនកថខណ្ឌ ទី១ ៃនវធន ៤.៤ (សំេDzចម្លងកុនងេពល
ដំbលគន )េនះ។
កុនងករណី ែដលេវទិកមជឈត្តកមម គឺជេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប ករ ទក់ទងែដលបញូជ នេទេវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវបញូជ នេទមជឈត្តករនីមួយៗផងែដរ។
េនេពលែដលអគគេលខធិករñ្ឋ នបញូជ នករទក់ទងេទភគីវaទbមួយ អគគ-
េលខធិករñ្ឋ ន កុនងេពលដំbលគន ្រតូវបញូជ នករទក់ទងេនះមួយចបប់េទភគីវaទ មខ ងេទៀត និងេទេវទិកមជឈត្តកមម ្របសិនេបើេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបនបេងើកតរួចេហើយ។
េនេពលែដលេវទិកមជឈត្តកមមបញូជ នករទក់ទងេទភគីវaទbមួយ េវទិកមជឈត្តកមម កុនងេពលដំbលគន ្រតូវបញូជ នករទក់ទងេនះមួយចបប់េទភគីវaទមខ ងេទៀត និងេទ អគគេលខធិករñ្ឋ ន។
៤.៥ Hមមិនឱយមនករទក់ទងេñយគម នភគីវaទមខ ងេទៀត
គម នភគីវaទbមួយ ឬបុគគលbមន ក់កុនងនមភគីវaទ Aចេធើ្វករទក់ទង
េñយគម នភគីវaទមខ ងេទៀត ពក់ព័នធនឹងសំណុំ េរឿង ជមួយនឹងមជឈត្តករ ឬេបកខជន bមន ក់ស្រមប់ែតងǂំងជមជឈត្តករេñយភគីវaទេឡើយ េលើកែលងែតករទក់ទង
េនះជ៖
ក- ករផ្តល់ព័ត៌មនដល់មជឈត្តករ ឬេបកខជន អំពីលកខណៈទូេទៃនវaទ និងអំពី ដំេណើ រករមជឈត្តករែដលAចេកើតមន
ខ- ករពិភកǜអំពីលកខណសមបតិ
េបកខជន ឬ
កលវភគ ឬឯកbជភព របស់មជឈត្តករ ឬ
គ- ករពិភកǜអំពីភពសម្រសប ៃនមជឈត្តករ ឬេបកខជនស្រមប់ករេ្រជើសេរសជ
្របធនេវទិកមជឈត្តកមម ែដលគូភគីវaទ ឬមជឈត្តករែដលែតងǂំងេñយភគី វaទ ្រតូវចូលរមកុនងករេ្រជើសេរសេនះ។
គម នភគីវaទbមួយ ឬបុគគលbមន ក់កុនងនមភគីវaទ Aចេធើ្វករទក់ទង
៥.១ ករគណនអំឡុងេពល
ស្រមប់េគលបំណងៃនករគណនអំឡុងេពលេ្រកមវធនេនះ អំឡុងេពល្រតូវ ចប់េផើ្តមគិតពីៃថងបនទ ប់ ែដលករទក់ទងbមួយ្រតូវបនទទួល្រសបǂមវធន ៤ (ករ
ទក់ទងសំេDzចម្លងកុនងេពលដំbលគន ) ឬៃថងបនទ ប់ែដលសកមមភព ឬ្រពឹតិ្តករណ៍ bមួយ ែដលចប់េផើ្តមអំឡុងេពលេនះបនេកើតេឡើង និង្រតូវរមបញូច លរយៈេពលេពញ មួយៃថងចុងេ្រកយៃនអំឡុងេពលេនះ។ ស្រមប់េគលបំណងៃនវធនេនះ ពកយ ”ៃថង” ឬ ”កលបរេចឆទ” សំេ™េលើអំឡុងេពលែដលសិតកុនងចេន្ល ះេម៉ ង ៧:០០ ្រពឹក និងេម៉ ង
៧:០០ bង ច។ េពលេវbេ្រកយពីេម៉ ង ៧:០០ bង ច ្រតូវចត់ទុកជេពលេវbៃន ៃថង បនទ ប់ ឬកលបរេចឆទបនទ ប់។
្របសិនេបើៃថងចុងេ្រកយៃនអំឡុងេពលមិនែមនជៃថងេធើ្វករ ស្រមប់ទីកែន្លងែដល ទទួលករទក់ទងេទេនះ អំឡុងេពលេនះនឹង្រតូវពនយររហូតដល់ៃថងេធើ្វករទីមួយ បនទ ប់
ពីៃថងមិនេធើ្វករេនះ។ េដើមបីេជៀសaងករភ័ន្ត្រចឡំ ៃថងេȃរ ៍ ៃថងAទិតយ និងៃថងឈប់ ស្រមកǂម្របតិទិនឈប់ស្រមកករងររបស់ម្រនី្តbជករ និេយជិត និងកមមករ្របចំឆន ំ
កុនង្រពះbជbច្រកកមុពជ ្រតូវបនចត់ទុកជៃថងមិនេធើ្វករ េនកុនង្រពះbជbច្រក- កមុពជ។
ក- ្របសិនេបើកលៈេទសៈត្រមូវ និងǂមរយៈករជូនដំណឹ ងដល់គូភគីវaទ អគគ-
េលខធិករñ្ឋ នAចែកែ្រប៖
ក.១- េពលេវbកំណត់ ដូចមនែចងកុនងជំពូកទី២ (ករចប់េផើ្តមមជឈត្តកមម)
ជំពូកទី៣ (ករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម) ជំពូកទី៦ (កៃ្រមេសa) និងជំពូក ទី៧ (បទបបញញតិ្តេផJងៗ) បន និង
ក.២- េពលេវbកំណត់bមួយ ែដលអគគេលខធិករñ្ឋ នមនអំbច ឬ្រតូវ បនផ្តល់អំbចកុនងករកំណត់។
ខ- ្របសិនេបើកលៈេទសៈត្រមូវ និងǂមរយៈករជូនដំណឹ ងដល់គូភគីវaទ េវទិក មជឈត្តកមមAចែកែ្រប៖
ខ.១- េពលេវbកំណត់ ដូចមនែចងកុនងជំពូកទី ៤ (ដំេណើ រករមជឈត្តករ)
ខ.២- េពលេវbកំណត់កុនងវធន ៣៨.២ (េសចកី្តសេ្រមចេលើករែកត្រមូវ ករ
បំភឺ្លលមិ្អត ករបក្រbយ និងមជឈត្តវនិចឆ័យបែនថម) និង
ខ.៣- េពលេវbកំណត់bមួយ ែដលេវទិកមជឈត្តកមមបនកំណត់។
វិធន ៦.- ដំេណើ រករមជឈត្តករ េ6យយត
មិនបង្អង់
ិ្តធម៌ ឆប់រហស
មន្របសទ
ធភព និងេ6យ
េវទិកមជឈត្តកមម និងគូភគីវaទ ្រតូវខិតខំ្របឹងែ្របងកុនងករេធើ្វឱយដំេណើ រករ មជឈត្តករ ្រប្រពឹត្តេទេñយយុតិ្តធម៌ ឆប់រហ័ស មន្របសិទធភព ចំbយអស់តិច និង
មិន្រតូវបងកឱយមនករពនយរេពលែដលមិនចំបច់bមួយេឡើយ។
ជំពូកទី ២ ករចប់េផើ្តមមជឈត្តកមម
វិធន ៧.- ករចប់េផើ្តមមជឈត្តកមម
៧.១ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម
ភគីវaទ ែដលមនបំណងñក់វaទរបស់ខួ្លនឱយេñះ្រbយǂមរយៈមជឈត្តកមម
(“ភគីបឹងទមទរ”) ្រតូវបញូជ នេទអគគេលខធិករñ្ឋ ននូវេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម
ែដល្រតូវមនព័ត៌មនដូចខងេ្រកម៖
ក- េសចកី្តែថ្លងែដលបញជ ក់ថភគីñក់វaទឱយេñះ្រbយǂមមជឈតកមម្ត
ខ- េឈម ះ Aសយñ្ឋ ន េលខទូរស័ពទ េលខទូរbរ និងAសយñ្ឋ នbរេអឡិច្រតូ- និច ្របសិនេបើមនព័ត៌មនទំងេនះរបស់គូភគីវaទ និងរបស់អនក តំbងរបស់គូ ភគីវaទ ្របសិនេបើមន
គ- សញជ តិ ឬ្របសិនេបើត្រមូវ និងមនព័ត៌មនអំពីអត្តសញញ ណរបស់្រកុមហ៊ុនរបស់ គូភគីវaទ
ឃ- េសចកី្តេយងៃនខែចងសី្តពីមជឈត្តកមម ឬកិចចសនយមជឈត្តកមមេñយែឡក ែដល យកមកេ្របើ និងភជ ប់សំេDzចម្លងៃនខែចងសី្តពីមជឈត្តកមម ឬកិចចសនយមជឈត្តកមម
េñយែឡកេនះ
ង- េសចកី្តេយងៃនកិចចសនយ ឬទំនក់ទំនងេផJងៗែដលេកើតេចញពី ឬែដលទក់ទង នឹងវaទ និងភជ ប់សំេDzចម្លងៃនកិចចសនយទំងេនះ្របសិនេបើAច
ច- េសចកី្តែថ្លងសេងខប ែដលពិព៌ណនអំពីលកខណៈ និងកលៈេទសៈៃនវaទ ករទម ទរ ឬករសេ្រងគ ះែដលទមទរ និង្របសិនេបើAច ភជ ប់តៃម្លបឋមៃនករទមទរ
ែដលភគីបឹ្តងទមទរមនបំណងñក់េសើន
ឆ- ចំនួនមជឈត្តករែដលបន្រពមេ្រពȣង ឬេនកុនងករណី ែដលមិនមនករ្រពមេ្រពȣង
េទេនះ ចំនួនមជឈត្តករែដលេសើនសំុ ែដល្រតូវមនចំនួន ១ (មួយ) រប ឬ៣ (បី) រប
និង
ជ- េសចកី្តែថ្លង ឬសំេណើ បែនថមេផJងៗ ពក់ព័នធនឹងដំេណើ រករមជឈត្តករ រមបញូច ល ទំងចបប់ែដល្រតូវអនុវត្ត ភbស្រមប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ និងលកខណសមបតិ្ត
និងសញជ តិរបស់មជឈត្តករែដលបន្រពមេ្រពȣង ឬែដលចង់បន ្របសិនេបើមន។
េñយមិនគិតអំពីភbែដល្រតូវេ្របើកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ ្រសបǂមវធន
១៨.១ (ភbៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ) េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម ្រតូវេធើ្វជភb ស្រមប់មជឈត្តកមម និងបកែ្របជភbែខមរ ឬភbអង់េគ្លស។
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម ្រតូវមនភជ ប់មកជមួយនូវករបង់្របក់ស្រមប់ កៃ្រមេសaចុះបញជ ីែដលAចជ មូលបបទនប្រត ឬករេផទរចូលគណនីធនគរកំណត់ bមួយរបស់ម.ជ.ម.។
៧.២ កររួមបញូច លករែតងǂំងមជឈត្តករកុនងេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមមAច្រតូវរួមបញូច លផងែដរនូវ៖
ក- ស្រមប់ករណី េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករ ៣ (បី) រប ឬេ្រចើនរូប៖ ករែតងǂងំ
មជឈត្តករ្រតូវេធើ្វេឡើង្រសបǂម វធន ១០ (ករែតងǂំងមជឈត្តករ) និងវធន ១១
(បុគគលែដលAច្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ)
ខ- ស្រមប់ករណី េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរូប៖ ករែតងǂំងមជឈត្តកររួមគន
្របសិនេបើគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងគន រួចេហើយ ឬ្របសិនេបើគូភគីវaទមិនទន់ បន្រពមេ្រពȣងគន េនេឡើយ សំេណើ ែតងǂំងមជឈត្តកររបស់ភគីបឹ្តងទមទរ ្រតូវ
េសើនេឡើង្រសបǂម វធន ១០ (ករែតងǂំងមជឈត្តករ) និងវធន ១១ (បុគគល
ែដលAច្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ) ឬ
គ- េសចកី្តែថ្លងែដលបញជ ក់ថ ភគីបឹ្តងទមទរផ្តល់សមតថកិចចឱយម.ជ.ម. កុនងករែតង ǂំងមជឈត្តករមួយរប។
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម Aច្រតូវបនភជ ប់មកជមួយនូវេសចកី្តែថ្លងទម ទរដូចមនកំណត់កុនងវធន ២២.២ (េសចកី្តែថ្លងទមទរ) និងឯកbរគំ្រទេផJងៗ
េទៀត។
ភពមិនេពញេលញៃនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម | ||
្របសិនេបើេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមមមនលកខណៈមិនេពញេលញ េលខធិករñ្ឋ នAចេសើនសំុភគីបឹ្តងទមទរឱយបំេពញបែនថមចំណុ ចខ្វះខតទំងេនះ | អគគ- កុនង |
អំឡុងេពលសម្រសបbមួយែដលកំណត់េñយអគគេលខធិកñ្ឋ ន។ េដើមបីេជៀសaង ករភ័ន្ត្រចឡំ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម្រតូវចត់ទុកថេពញេលញ េនេពលែដល
ចំណុ ចននែដលត្រមូវកុនងវធន ៧.១ (េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម) ខងេលើ ្រតូវ បនបំេពញេពញេលញ រួមបញូច លទំងករបង់កៃ្រមេសaចុះបញជ ី។
្របសិនេបើភគីបឹ្តងទមទរបនេគរពǂមករេសើនសំុខងេលើ ǂមេពលេវb
ែដល្រតូវអនុវត្ត ឬែដល្រតូវបនកំណត់ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមមេនះ នឹង្រតូវ បនចត់ទុកថបនñក់េនកុនងៃថង ែដលអគគេលខធិករñ្ឋ នបនទទួលសំេDzដំបូងៃន
េសចកី្តជូនដំណឹ ងេនះ។
៧.៥ ករខកខនមិនបនñក់េសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីមជឈត្តកមម
្របសិនេបើភគីបឹ្តងទមទរខកខន មិនបនñក់េសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញ
អំពីមជឈត្តកមម អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវបិទសំណំុ េរឿងេនះ េñយមិនេធើ្វឱយប៉ះពល់ដល់ សិទិធរបស់ភគីបឹ្តងទមទរកុនងករñក់ពកយបណឹ្ត ងទមទរដែដលនៃថងេ្រកយ ǂមរយៈ
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមមេផJងេឡើយ។
៧.៦ ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម
អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ េនេពលែដលអគគេលខធិករ ñ្ឋ នបនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីមជឈត្តកមម។
៧.៧ ករចប់េផើ្តមដំេណើ រករមជឈត្តករ
េលើកែលងែតគូភគីវaទ បន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ ដំេណើ រករមជឈត្តករែដល ទក់ទងនឹងវaទbមួយ ្រតូវចប់េផើ្តមេនកលបរេចឆទ ែដលភគីេឆើ្លយតប (“ភគីេឆើយ្ល តប”) បនទទួលករជូនដំណឹ ងរបស់អគគេលខធិកñ្ឋ ន សី្តពីេសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញ
េលញអំពីមជឈត្តកមម ែដលñក់វaទេនះឱយេñះ្រbយǂមមជឈត្តកមម។
វិធន ៨.- ករេឆ្លើយតបរបសភគីេឆើ្លយតប
៨.១ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប
កុនងរយៈេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ង ដូច មនកំណត់កុនងវធន ៧.៦ (ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពី មជឈត្តកមម) ភគីេឆើ្លយតប ្រតូវបញូជ នេទអគគេលខធិករñ្ឋ ននូវេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករ
េឆើ្លយតប ែដល្រតូវមនព័ត៌មនដូចខងេ្រកម៖
ក- េឈម ះ Aសយñ្ឋ ន េលខទូរស័ពទ េលខទូរbរ និងAសយñ្ឋ នbរេអឡិច-
្រតូនិចរបស់ភគីេឆើ្លយតប និងអនកតំbងរបស់ខួ្លន ្របសិនេបើមន និង្របសិនេបើ ព័ត៌មនទំងេនះខុសពីព័ត៌មន ែដលមនកុនងេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម
ខ- សញជ តិ ឬ្របសិនេបើត្រមូវ អត្តសញញ ណរបស់្រកុមហ៊ុនរបស់គូភគីវaទ ្របសិន
េបើព័ត៌មនទំងេនះខុសពីព័ត៌មនែដលមនកុនងេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម គ- ករបញជ ក់សេងខបអំពីករទទួលយក ឬករបដិេសធចំេពះករទមទរទំង្រសុង
ឬេñយែផនក
ឃ- េសចកី្តែថ្លងសេងខប ែដលពិព៌ណនអំពីលកខណៈ និងកលៈេទសៈៃនបណឹ្ត ងតប ឬ ករេñះbរǂមករកត់កង ែដលភគីេឆើ្លយតបមនបំណងបញូជ ន និង្របសិន
េបើAច ្រតូវភជ ប់តៃម្លបឋមៃនបណឹ្ត ងតប ឬ ករេñះbរǂមករកត់កងេនះ
ង- ចំនួនមជឈត្តករែដលបន្រពមេ្រពȣង ឬេនកុនងករណី ែដលមិនមនករ្រពមេ្រពȣង
េទេនះ ចំនួនមជឈត្តករែដលបនេសើែដល្រតូវមនចំនួន ១ (មួយ) រប ឬ៣ (បី) រប
និង
ច- ្របសិនេបើមន េសចកី្តែថ្លងករណ៍ ឬសំេណើ បែនថមេផJងៗ ែដលពក់ព័នធនឹង ដំេណើ រករមជឈត្តករ រមបញូច លទំងចបប់ែដល្រតូវអនុវត្ត ភbស្រមប់ដំេណើ រ ករមជឈត្តករ និងលកខណសមបតិ្ត និងសញជ តិរបស់មជឈត្តករ ែដលត្រមូវ ឬែដល
ជករេឆើ្លយតបចំេពះេសចកី្តែថ្លង ឬសំេណើ នន ែដលមនកុនងេសចកី្តជូន ដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម។
េñយមិនគិតអំពីភbែដល្រតូវេ្របើកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ ្រសបǂមវធន
១៨.១ (ភbៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ) េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប្រតូវេធើ្វជភb ស្រមប់មជឈត្តកមម និងបកែ្របជភbែខមរ ឬភbអង់េគ្លស។
៨.២ ករបញូច លករែតងǂំងមជឈត្តករកុនងេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប Aច្រតូវរមបញូច លផងែដរនូវ៖
ក- ស្រមប់ករណី េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករ ៣ (បី) រប ឬេ្រចើនរូប៖ ករែតងǂងំ
មជឈត្តករ ្រតូវេធើ្វេឡើង្រសបǂមវធន ១០ (ករែតងǂំងមជឈត្តករ) និងវធន ១១
(បុគគលែដលAច្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ)
ខ- ស្រមប់ករណី េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរប៖ ករែតងǂំងមជឈត្តករ្រតូវេធើ្វ
េឡើងរមគន ្របសិនេបើភគីបន្រពមេ្រពȣងគន រចេហើយ ឬ្របសិនេបើភគីមិនទន់ បន្រពមេ្រពȣងគន េនេឡើយ ករេឆើ្លយតបចំេពះសំេណើ ែតងǂំងមជឈត្តករ ែដល ភគីបឹ្តងទមទរេសើេឡើង្រសបǂមវធន ១០ (ករែតងǂំងមជឈត្តករ) និងវធន
១១ (បុគគលែដលAច្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ) ឬ
គ- េសចកី្តែថ្លងែដលបញជ ក់ថ ភគីេឆើ្លយតបផ្តល់សមតថកិចចឱយគណៈកមម ធិករ
ែតងǂំងរបស់ម.ជ.ម. កុនងករែតងǂំងមជឈត្តករ។
៨.៣ ករភជ ប់េសចកី្តែថ្លងេñះbរ និងទឡី្ហករណ៍ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម
្របសិនេបើេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម ្រតូវបនភជ ប់មកជមួយនូវេសចកី្តែថ្លង ទមទរ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប Aច្រតូវមនភជ ប់មកជមួយនូវេសចកី្តែថ្លង
េñះbរ ែដលAចមនបណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់កង) ដូចមនកំណត់កុនង វធន ២២.៣ (េសចកី្តែថ្លងេñះbរ និងបណឹ្ត ងតប) និងឯកbរេយងនន។ េសចកី្ត
ជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប Aច្រតូវភជ ប់មកជមួយផងែដរនូវទឡី្ហករណ៍ ដូចមនកំណត់ កុនងវធន ១៩ (ទឡី្ហករណ៍ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម)។
៨.៤ ភពមិនេពញេលញៃនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប
្របសិនេបើេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតបមនលកខណៈមិនេពញេលញ អគគ-
េលខធិករñ្ឋ នAចេសើនសុំភគីេឆើ្លយតបឱយបំេពញបែនថមចំណុ ចខ្វះខតេនះ កុនងអំឡុង
េពលសម្រសបbមួយ ែដលកំណត់េñយអគគេលខធិកñ្ឋ ន។ េដើមបីេជៀសaងករភ័ន្ត
្រចឡំ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប្រតូវចត់ទុកថេពញេលញ េនេពលែដល ចំណុ ចននែដលត្រមូវកុនងវធន ៨.១ (េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប) ្រតូវបន បំេពញ រមបញូច លទំងករបង់កៃ្រមេសaចុះបញជ ី។
៨.៥ ករខកខនកុនងករñក់េសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីករេឆើ្លយតប
ករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម ្រសបǂមជំពូកទី ៣ (ករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម) មិន
្រតូវបង្អ ក់េñយbរករខកខនរបស់ភគីេឆើ្លយតប កុនងករñក់េសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញ
េលញអំពីករេឆើ្លយតបឱយបនទន់េពលេវbេឡើយ។ ករខកខនេនះ មិនbbងភគី
េឆើ្លយតបកុនងករបដិេសធ ករទមទរ ឬករñក់បណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់ កង េនកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករេឡើយ។
៨.៦ ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប
អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ េនេពលអគគេលខធិករñ្ឋ ន បនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីករេឆើ្លយតប ឬកុនងករណី ែដលមិនបន ទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីករេឆើ្លយតបេទេនះ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវជូន ដំណឹ ងេទគូភគីវaទ អំពីកលបរេចឆទផុតកំណត់ៃនអំឡុងេពលស្រមប់ñក់េសចកី្តជូន ដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតបេនះ។
កុនងករណី ែដលភគីេឆើ្លយតបេធើ្វបណឹ្ត ងតប រមបញូច លទំងករេñះbរǂមករ កត់កង េនកុនងេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតបរបស់ភគី ភគីេឆើ្លយតប្រតូវបង់កៃ្រម
េសaចុះបញជ ីបណឹ្ត ងតបរបស់ខួ្លនផងែដរ េបើមិនដូេចន ះេទបណឹ្ត ងតបេនះនឹងមិន្រតូវេលើក យកមកពិចរbេនកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករេឡើយ។
ជំពូកទី៣ ករបេងកើតេវទិកមជឈត្តកម
េន្រគប់ករណី ទំងអស់ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវមនសមសភពមជឈត្តករជចំនួន
េសស។ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវមនមជឈត្តករចំនួន ៣ (បី) រប
្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ។
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន
១០.១ កិចច្រពមេ្រពȣងេផJងរបស់គូភគីវaទ
គូភគីវaទ Aច្រពមេ្រពȣងេលើនីតិវធ
ីែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមម ែដលខុសពីនីតិវធ
ដូចមនកំណត់កុនងវធន ១០.២ (ករែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករបីរូប ឬេវទិក មជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប) ដល់វធន ១០.៦ (គម នករបឹ្តងជំទស់)។ ្របសិនេបើេវទិក
មជឈត្តកមម មិន្រតូវបនែតងǂំងកុនងអំឡុងេពល ែដលកំណត់េñយគូភគីវaទ ឬ្របសិន
េបើគូភគីវaទមិនបន្រពមេ្រពȣងេលើអំឡុងេពលកំណត់ស្រមប់ករែតងǂំងេទេនះ ករ
ែតងǂំង្រតូវេធើ្វេឡើង្រសបǂមវធន ១០.២ (ករែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករ
បីរូប ឬេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប) ដល់វធន ១០.៦ (គម នករបឹ្តងជំទស់) កុនង អំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលករជូនដំណឹ ងអំពីេសចកី្តជូន ដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប ដូចមនកំណត់ កុនងវធន ៨.៦ (ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបន
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប)។
១០.២ ករែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករបីរូប ឬេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប
ចំេពះេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករ ៣ (បី) រប ឬេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈតករ្ត
េ្រចើនរប ្របសិនេបករែតងǂំើ ងមិន្រតូវបនេធ្វើេឡងǂមរើ យៈេសចកជូ្តី នដំណឹ ងអំពី
មជឈត្តកមម ឬេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតបេទេនះ ភគីវaទនីមួយៗ្រតូវែតងǂំង
មជឈត្តករមន ក់មួយរប ឬេ្រចនរបើ េសើៗគន កងអំនុ ឡុងេពល ១៥ (ដប់្រប)ំ ៃថង្របតិទិន បនទ ប់
ពីបនទទួល ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបនករេឆើ្លយតបចំេពះេសចកី ូនដំណឹ ងអពីំ
មជឈត្តកមម ដូចមនកំណត់កុនងវធន ៨.៦ (ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបនេសចកី្តជូន
ដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប) ឬកុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីផុតអំឡុង
េពលត្រមូវǂមវធន ១០.១ (កិចច្រពមេ្រពȣងេផJងរបស់គូភគីវaទ)។ កុនងអំឡុងេពល ១៥
(ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីមនករែតងǂំងមជឈត្តកររបចុងេ្រកយ មជឈត្តករែដល
្រតូវបនែតងǂំងទំងអស់ ្រតូវរមគន ែតងǂំងមជឈត្តករមួយរប មជឈត្តកមម។
េផJងេទៀតជ្របធនេវទិក
្របសិនេបើភគីវaទbមួយ ខកខនកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករǂមករត្រមូវ ឬ មជឈត្តករ ែដល្រតូវបនែតងǂំងេñយភគីវaទេនះ ខកខនមិនបនែតងǂំង្របធន
េវទិកមជឈត្តកមមកុនងអំឡុងេពលែដលបនកំណត់កុនងវធនេនះ ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈ- កមម ធិករែតងǂំង ្រតវូ ែតងǂំងមជឈត្តករ ឬ/និង ចត់ǂំងមជឈត្តករមួយរបកុនងចំេbម មជឈត្តករែដល្រតូវបនែតងǂំងឱយេធើ្វជ្របធនេវទិកមជឈត្តកមម។
១០.៣ ករែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរូប
ចំេពះេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរូប ្របសិនេបើមជឈត្តករមិនទន់្រតូវបន
ែតងǂំងǂមរយៈេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម ឬេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករេឆើ្លយតប
េទេនះ គូភគីវaទ្រតវរួមគន ែតងǂំងមជឈត្តករមួយរូប កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង
្របតិទិនបនទ ប់ពីបនទទួលករជូនដំណឹ ង អំពីេសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីករេឆើ្លយ
តប ដូចមនែចងកុនងវធន ៨.៦ (ករជូនដំណឹ ងអំពីករទទួលបនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពី ករេឆើ្លយតប) ឬកុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីផុតអំឡុងេពលៃន វធន ១០.១ (កិចច្រពមេ្រពȣងេផJងរបស់គូភគីវaទ)។ ្របសិនេបើភគីវaទទំងពីរខកខន
កុនងកររួមគន ែតងǂំងមជឈត្តករ កុនងអំឡុងេពលែដលមនបញជ ក់េនកុនងវធនេនះ ម.ជ.ម.
ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវែតងǂំងមជឈតករមួយរប មជឈត្តកមម។
េដើមបីបេងើកតេវទិក
១០.៤ ករែតងǂំងមជឈត្តករេñយពហុភគីវaទ
្របសិនេបើភគីវaទមនេលើសពី ២ (ពីរ) ភគី កុនងមជឈត្តកម្ម និងេវទិកមជឈត្តកមម
ជេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករ ៣ (បី) រប ឬេ្រចើនរូបែដល្រតវូ បនែតងǂំង ភគីបងទម្តឹ
ទរទំងអស់ ្រតូវរួមគន ែតងǂំងមជឈត្តករ ១ (មួយ) រប
ឬេ្រចើនរប
និងភគីេឆើ្លយតបទំង
អស់ ្រតូវរមគន ែតងǂំងមជឈត្តករ ១ (មួយ) រប
sc
ឬេ្រចើនរប។ ្របសិនេបើភគីវaទbមួយ
ខកខនកុនងកររួមគន ែតងǂំងកុនងកំឡុងេពលដូចមនកំណត់កុនងវធន ១០.២ (ករែតង ǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករបីរូប ឬេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប) ម.ជ.ម.
ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង កុនងនមរបស់ភគីវaទែដលខកខនមិនបនែតងǂំង
្រតូវែតងǂំងមជឈត្តករ ១ (មួយ) រប
ឬេ្រចើនរប
្រសបǂមវធន ១០.៥ (ករខកខនកុនងករ
ែតងǂំងមជឈត្តករ និងករែតងǂំងមជឈត្តករេñយម.ជ.ម.)។ កុនងអំឡុងេពល ១៥
(ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីមនករែតងǂំងមជឈត្តករចុងេ្រកយ មជឈត្តករែដល្រតូវ បនែតងǂំងទំងអស់ ្រតូវរួមគន ែតងǂំងមជឈត្តករមន ក់េទៀត ែដល្រតូវបំេពញតួនទីជ
្របធនេវទិកមជឈត្តកមម។
្របសិនេបើមជឈត្តករែដល្រតូវបនែតងǂំងទំងអស់ ខកខនកុនងកររមគន ែតង ǂំង្របធនេវទិកមជឈត្តកមមកុនងអំឡុងេពលកំណត់ ម.ជ.ម.ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតង ǂំង ្រតូវែតងǂំងមជឈត្តករមន ក់េទៀតជ្របធនេវទិកមជឈត្តកមម។
្របសិនេបើភគីវaទមនេលើសពី ២ (ពីរ) ភគី កុនងមជឈត្តកមម និងេវទិកមជឈត្តកមម ជេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរូប គូភគីវaទ្រតូវ្រពមេ្រពȣងគន កុនងករែតងǂំង មជឈត្តកររបbមន ក់។ ្របសិនេបើករែតងǂំងរួមគន េនះ មិន្រតូវបនេធើ្វេឡើងកុនងកំឡុង
េពលដូចមនកំណត់កុនងវធន ១០.៣ (ករែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរប)
េទេនះ ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវែតងǂំងមជឈត្តករ្រសបǂម
វធន ១០.៥ (ករខកខនកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករ និងករែតងǂំងមជឈត្តករេñយ ម.ជ.ម.)។
១០.៥ ករខកខនកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករ និងករែតងǂំងមជឈត្តករេñយ ម.ជ.ម.
េñយមិនមនករជូនដំណឹ ងេទអគគេលខធិករñ្ឋ ន អំពីករែតងǂំងកុនងអំឡុង
េពលដូចមនកំណត់កុនងវធន ១០.២ (ករែតងǂំងេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករបីរូប ឬ
េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរប) ឬវធន ១០.៣ (ករែតងǂំងេវទកមជឈិ ត្តកមមៃន
មជឈត្តករមួយរប
) ឬកុនងករណី ែដលភគីវaទbមួយមនបំណងផ្តល់សមតថកិចចៃនករ
ែតងǂំងេនះេទម.ជ.ម. ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវែតងǂំង
មជឈត្តករេñយែផ្អកេលើលកខណសមបតិ
រួមបញូច លទំងសញជ តិរបស់មជឈត្តករែដលត្រមូវ
ឬ្រតូវបនេសើេឡើងេñយភគីវaទ និងǂមលកខណៈជក់bក់ៃនវaទ។ េនកុនងករណី
េនះ គណៈកមម ធិករែតងǂំង មិន្រតូវែតងǂំងសមជិកbមន ក់របស់្រកុម្របឹកǜ-
្របតិបតិ្តរបស់ម.ជ.ម. ឬរបស់គណៈកមម ធិករែតងǂំង ជមជឈត្តករស្រមប់េវទិក មជឈត្តកមមេឡើយ។
្រសបǂមវធន ១១ (បុគគលែដលAច្រតវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ) ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវេធើ្វករែតងǂំងមជឈត្តករែដល្រតូវបនត្រមូវ ឬ្រតូវ
បនេសើ ឱយបនឆបរហ័់ សǂមែដលAចេធេទបន។្វើ A្រស័យǂមវធន ១៣ (ករ
ជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ) ករែតងǂំង ឬករសេ្រមចរបស់គណៈកមម ធិករែតងǂំង
េ្រកមវធនេនះ គឺជករសេ្រមចចុងេ្រកយ និងមិនែមនជកមមវតុថៃនករបឹ្តងជំទស់
េឡើយ។
១០.៧ ករជូនដំណឹ ងអំពីករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម
bល់ករែតងǂំង ្រតូវេធើ្វេឡើងǂមរយៈករជូនដំណឹ ងេទអគគេលខធិករñ្ឋ ន។ ភ្ល មបនទ ប់ពីមជឈត្តករ្រតូវបនែតងǂំង អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ ថេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបនបេងើកត និង្រតូវជូនដំណឹ ងដល់គូភគីអំពីេឈម ះ និងព័ត៌មន លមិ្អតស្រមប់ទក់ទងមជឈត្តករែដល្រតូវបនែតងǂំងទំងអស់។ បនទ ប់មកអគគេលខ- ធិករñ្ឋ ន្រតូវេផើញសំណុំ េរឿងេនះេទេវទិកមជឈត្តកមម។
វិធន ១១.- បុគគលែដល‰ច្រតូវបនែតងǂងជមជឈត្តករ
១១.១ ភគីវaទ ឬមជឈត្តករែដល្រតូវបនែតងǂំងេñយភគីវaទ Aចែតងǂំងបុគគលខង
េ្រកមជមជឈត្តករ៖
ក- មជឈត្តករbមន ក់ែដលបនចុះបញជ ីជមួយម.ជ.ម. ឬ
ខ- បុគគលbមន ក់ែដលបនបំេពញតួនទី ឬបនចុះបញជ ីជជមជឈត្តករែផនក ពណិ ជជកមមជមួយbថ ប័នមជឈត្តករែផនកពណិ ជជកមម កុនង្របេទស ឬអន្តរជតិ
ែដល្រតូវបនទទួល bគ ល់ពីេពលមួយេទេពលមួយេñយ ម.ជ.ម.។
១១.២ លកខខណ្ឌ ត្រមូវបែនថមដូចខងេ្រកម្រតូវែតបំេពញ៖
ក- បុគគលែដល្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ្រតូវñក់េសចកី្តែថ្លងមួយ ែដលមនចុះ ហតថេលខបញជ ក់ថ៖
ក.១- ខួ្លនស័្រគចិត្ត និងមនលទធភពកុនងករទទួលតួនទីជមជឈត្តករ និង
ក.២- ខួ្លនេនែតមនអពយ្រកឹតភព និងឯកbជភពរបស់ខួ្លន និងខួ្លនបន
្របកសបង្ហ ញ និង្រតូវ្របកសបង្ហ ញអំពីbថ នភពននដូចមនកំណត់ កុនងវធន ១២.២ (ករ្របកសបង្ហ ញ)។
ខ- បុគគលែដល្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ ដូចមនកំណត់កុនងចំណុ ច ១១.១ (ខ)
្រតូវភជ ប់ឯកbរដូចខងេ្រកមបែនថមេលើេសចកី្តែថ្លងកំណត់កុងវធន ១១.២ (ក)
ខងេលើ ៖
ខ.១- ភសុ្តǂង ៃនមជឈត្តវនិចឆ័យែដលខួ្លនបនេចញ កងអំនុ ឡងេពលុ ៃមភបនួ (២៤)
ែខ មុនេពលែតងǂំង ឬវញញ បនប្រតបញជ កអពីំ់ សមជិកភពជមជឈត្តករ
បចុចបបនន និង
ខ.២- ករបញជ ក់ថ បុគគលេនះយល់្រពមចំេពះ និង្រតូវេគរពǂម្រកម
សីលធម៌វជជ ជវៈរបស់ី ម.ជ.ម. និងវធនេផJងៗរបសម.់ ជ.ម. រមបញូច ល
ទំងវធនេនះ។
១១.៣ េន្រគប់ករណី ទំងអស់ កុនងអំឡុងេពល ៧ (្របំពីរ) ៃថង្របតិទិនបនទ ប់ពីបនទទួលេសចកី្ត ជូនដំណឹ ងអំពីករែតងǂំងមជឈត្តករពីគូភគីវaទ អគគេលខធិករñ្ឋ នAចជូនដំណឹ ងជ bយលកខណ៍ អកJរេទបb្ត ភគីវaទពក់ព័នធ អំពីកង្វះខតនូវចំណុ ចbមួយៃន
លកខណសមបតិ្តែដលត្រមូវខងេលើ។ ភគីវaទែដលពក់ព័នធេនះ្រតូវេធើ្វករពិចរb និង សេ្រមចអំពីករែតងǂំងមជឈត្តករកុនងអំឡុងេពល ៧ (្របំពីរ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបន
ទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងេនះ។
១១.៤ ្របសិនេបើភគីវaទែដលពក់ព័នធេនះ បដិេសធ ឬខកខនកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករថី ឬ
កុនងករបំេពញចំណុ ចខ្វះខត កុនងអំឡុងេពល ៧ (្របំពីរ) ៃថង្របតិទិន គណៈកមម ធិករ
ែតងǂំង ្រតូវមនសមតថកិចចកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករថីមស្រមប់បំេពញតួនទីជមជឈត្តករ
ែដល្រតូវបនបដិេសធេនះបន ្របសិនេបើភគីវaទខកខនមិនបនែតងǂំងមជឈត្តករ
កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន ចប់ពីបនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករ បដិេសធ។
វិធន ១២.- ឯក&ជភព និងអពយ្រកឹតភពរបសមជឈត្តករ និងករ្របកសបង្ហ ញ
មជឈត្តករែដលបំេពញតួនទីេ្រកមវធនេនះ្រតវូ ែតឯកbជយ និងអពយ្រកឹត និងមិន
្រតូវបំេពញតួនទីជ អនកគំ្រទ ឬជទី្របឹកǜរបស់ភគីវaទbមួយេឡើយ ចប់ពីេពល
ែដល្រតូវបនែតងǂំងជមជឈត្តករ រហូតដល់បញច ប់ដំេណើ រករមជឈត្តករទំងមូល ៃន
សំណំុ េរឿង គឺេនេពលែដលមជឈត្តវន
ិច័ឆយbថ ពរ្រតូវបនេចញ និងរួមបញូច លទំងអំឡុង
េពលែដល្រតូវបនអនុញញ ត ឬកំណត់េនកុនងវធនេនះ ស្រមប់ករេសើនសុំ ឬករេចញករ
ែកត្រមូវ ករែវកែញកេសចកី្ត ករបក្រbយ ឬមជឈត្តវនិចឆ័យបែនម។ថ
មជឈត្តករែដលAច្រតូវបនែតងǂំង ្រតូវបង្ហ ញេñយមិនបង្អង់ដល់បុគគលទំង
gយ ែដលមកទក់ទងអំពីលទធភពកុនងករែតងǂំងខួ្លនជមជឈត្តករៃនេវទិកមជឈត្តកមម អំពីកលៈេទសៈទំងgយb ែដលAចបងកឱយមនករសងJ័យសមេហតុសមផលb
មួយពក់ព័នធនឹងឯកbជភព និងអពយ្រកឹតភពរបស់ខួ្លន។
បនទ ប់ពី្រតូវបនែតងǂំងេហើយ មជឈត្តករ្រតូវ្របកសបង្ហ ញេñយមិនបង្អង់អំពី កលៈេទសៈទំងgយb ែដលAចបងកឱយមនករសងJ័យសមេហតុសមផលb មួយ ពក់ព័នធនឹងឯកbជភព ឬអពយ្រកឹតភពរបស់ខួ្លនដល់គូភគីវaទ អគគេលខធិករ- ñ្ឋ ន និងសមជិកដៃទេទៀតរបស់េវទិកមជឈត្តកមម។
្របសិនេបើកុនងដំbក់កលbមួយៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ កលៈេទសៈថីមេកើត មន េឡើងបងកឱយមនករសងJ័យពក់ព័នធនឹងឯកbជភព និងអពយ្រកឹតភពរបស់ មជឈត្តករ មជឈត្តកររូបេនះ្រតូវ្របកសបង្ហ ញភ្ល មអំពីកលៈេទសៈេនះ ដល់គូភគីវaទ អគគេលខធិករñ្ឋ ន និងសមជិកដៃទេទៀតរបស់េវទិកមជឈត្តកមម។
១២.៣ ្រកមសីលធម៌វជជ ជវៈរបី សម.់ ជ.ម.
មជឈត្តករែដលបំេពញតួនទីេ្រកមវធនេនះ ្រតូវេគរពǂម្រកមសីលធម៌វជ មជឈត្តករ របស់ម.ជ.ម.។
វិធន ១៣.- ករជំទសេទនឹងមជឈត្តករ
១៣.១ កលៈេទសៈពក់ព័នធ
ជ ជីវៈ
មជឈត្តករAច្រតូវបនជំទស់ ្របសិនេបើមនកលៈេទសៈbមួយបងកឱយមនករ សងJ័យ សមេហតុផលចំេពះឯកbជភព ឬអពយ្រកឹតភពរបស់មជឈត្តករ។ មជឈត្តករ Aច្រតូវបនជំទស់ផងែដរ ្របសិនេបើមជឈត្តរូបេនះមិនមនលកខណសមបតិ្តដូចែដលបន
្រពមេ្រពȣងេñយគូភគីវaទ។
ភគីវaទមួយAចជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ ែដលខួ្លនបនែតងǂំង ឬែដលខួ្លនបន ចូលរមកុនងករែតងǂំង ែតកុនងករណី ែដលភគីវaទេនះបនដឹងអំពីមូលេហតុេដើមបី ជំទស់េនះ េ្រកយករែតងǂំងែតប៉ុេb្ណ ះ។
១៣.២ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ និងេពលេវbកំណត់
ភគីវaទែដលមនបំណងជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ ្រតូវបញូជ នេសចកី្តជូនដំណឹ ង អំពីករជំទស់របស់ខួ្លនេទេវទិកមជឈត្តកមម ភគីវaទមខ ងេទៀត ឬគូភគីវaទ និង អគគេលខធិករñ្ឋ ន កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលករជូន ដំណឹ ងដូចមនកំណត់កុនងវធន ១០.៧ (ករជូនដំណឹ ងអំពីករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម) ឬ កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីភគីវaទបនដឹងអំពីកលៈេទសៈនន ដូចមនកំណត់កុនងវធន ១៣.១ (កលៈេទសៈពក់ព័នធ)។
េសចកី្តជូនដំណឹ ងេនះ ្រតូវមនបញជ ក់មូលេហតុៃនករជំទស់។
១៣.៣ េយបល់ចំេពះករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ
មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់ ភគីវaទមខ ងេទៀត និងសមជិកដៃទេទៀតរបស់
េវទិកមជឈត្តកមម ្របសិនេបើមន Aចផ្តល់េយបល់របស់ខួ្លនអំពីករជំទស់េទនឹង មជឈត្តករេទ េវទិកមជឈត្តកមម ភគីវaទមខ ងេទៀត ឬគូភគីវaទ និងអគគេលខធិករñ្ឋ ន
កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន េ្រកយពីបនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករ ជំទស់។
១៣.៤ ករដកខួ្លនរបស់មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់ និងករសេ្រមចរបស់េវទិកមជឈត្តកមម
កុនងករណី ែដលភគីវaទមខ ងយល់្រសបចំេពះករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ ែដល
េសើនេឡើងេñយភគីវaទមខ ងេទៀត មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់េនះ្រតូវដកខួ្លនេចញ។
េទះបី ជគម នករ្រពមេ្រពȣងរaងគូភគីវaទចំេពះករជំទស់ក៏េñយ ក៏មជឈត្តករែដល
្រតូវបនជំទស់Aចដកខួ្លនេចញផងែដរ។ ករដកខួ្លនេចញរបស់មជឈត្តករកុនងករណី ទំង ពីរមិន្រតូវបនចត់ទុកជករទទួលbគ ល់សុពលភពៃនមូលេហតុៃនករជំទស់េឡើយ។
មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់ ្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ សមជិកេផJងេទៀតៃន
េវទិកមជឈត្តកមម និងអគគេលខធិករñ្ឋ ន អំពីករេឆើ្លយតបរបស់ខួ្លនចំេពះករជំទស់ កុនង អំឡុងេពល ៧ (្របំពីរ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលេយបល់ចំេពះករជំទស់ ឬ បនទ ប់ពីផុតអំឡុងេពលកំណត់ស្រមប់បញូជ នករផ្តល់េយបល់ចំេពះករជំទស់។
កុនងករណី ែដលេវទិកមជឈត្តកមមជេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរូប ្របសិនេបើ មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់ បនជូនដំណឹ ងេទភគីែដលបនជំទស់ថ ខួ្លនបដិេសធ កុនងករដកខួ្លនេចញពីេវទិកមជឈត្តកមម ភគីវaទែដលបនជំទស់េនះAចñក់ពកយតa៉
េទម.ជ.ម. ǂមរយៈអគគេលខធិករñ្ឋ ន កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករបដិេសធេលើករជំទស់េនះ។
កុនងករណី ែដលេវទិកមជឈត្តកមមជេវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប ្របសិន
េបើមជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់ បនជូនដំណឹ ងេទសមជិកេផJងេទៀតៃនេវទិក
មជឈត្តកមមថ ខួ្លនបដិេសធកុនងករដកខួ្លនេចញពីេវទិកមជឈត្តកមម េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវ សេ្រមចេលើករជំទស់េនះកុនងអំឡុងេពល ៧ (្របំពីរ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួល
េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករបដិេសធេលើករជំទស់េនះ។ កុងករណី ែដលេវទិកមជឈត្តកមម សេ្រមចបដិេសធករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ ភគីវaទែដលបនជំទស់Aចបឹ្តងតa៉េទ
ម.ជ.ម. ǂមរយៈអគគេលខធិករñ្ឋ ន កុនងអំឡុងេពល៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ ពីបនទទួលេសចកី្តសេ្រមចរបស់េវទិកមជឈត្តកមម។
ms
១៣.៥ េសចកី្តសេ្រមចរបស់ម.ជ.ម.េលើករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ
ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវសេ្រមចេលើករតa៉ចំេពះ
ករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីអគគេលខ- ធិករñ្ឋ នបនទទួលករតa៉ចំេពះករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ។
្របសិនេបើ គណៈកមម ធិករែតងǂំង បដិេសធករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់េនះ ្រតូវបន្តបំេពញតួនទីរបស់ខួ្លនជមជឈត្តករតេទ
េទៀត។ ្របសិនេបើគណៈកមម ធិករែតងǂំងយល់្រសបចំេពះករជំទស់ Aណតិ្តរបស់ មជឈត្តករែដល្រតូវបនជំទស់េនះនឹង្រតូវបញច ប់ េñយមន្របសិទធភពចប់ពីកល បរេចឆទៃនេសចកី្តសេ្រមចេនះ និងវធន ១៥ (ករñក់មជឈត្តករជំនួស) ្រតូវអនុវត្ត។
១៣.៦ ករបិទផូ្លវតa៉ និងករជូនដំណឹ ង
េសចកី្តសេ្រមចរបស់ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង មិនចំបច់
បង្ហ ញេហតុផលេឡើយ។ េសចកី្តសេ្រមចេនះ គឺជេសចកី្តសេ្រមចbថ ពរ និងបិទផូ្លវ តa៉។ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ និងេវទិកមជឈត្តកមមអំពីេសចកី្ត សេ្រមច របស់ម.ជ.ម.េនះ។
វិធន ១៤.- ករខកខន ឬអលទធភពកងករបេពញតនទីួំ
១៤.១ ករបញច ប់Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ ǂមសំេណើ របស់ភគីវaទbមួយ
្របសិនេបើ មជឈត្តករbមួយពុំAចបំេពញមុខងររបស់ខួ្លនបនេñយមូលេហតុ ǂមផូ្លវចបប់ ឬមូលេហតុជក់ែស្តងbមួយ ឬេñយមូលេហតុbមួយេផJងេទៀត កុនង រយៈេពលមួយសម្រសបេនះ Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ្រតូវបញច ប់ េñយមជឈត្តករេនះដក
ខួ្លនពីមុខតំែណង ឬេñយភគីវaទឯកភពបញច ប់Aណតិ្តេនះ។ ករដកខួ្លន ឬករ្រពម
េ្រពȣងបញច ប់Aណតិ្តេនះ មិន្រតូវបនចត់ទុកជករទទួលbគ ល់ចំេពះសុពលភពៃន
មូលេហតុែដលនំឱយមនករដកខួ្លនេនះេទ។
្របសិនេបើ វaទេនែតបន្តមនពក់ព័នធនឹងមូលេហតុbមួយ កុនងចំេbម មូលេហតុទំងេនះ ឬ្របសិនេបើមជឈត្តករbមន ក់ ខកខនមិនបនបំេពញAណតិ្តរបស់
ខួ្លន្រសបǂមវធនេនះ ភគីវaទAចñក់សំេណើ េទអគគេលខធិករñ្ឋ ន េñយេសើឱយ
ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង សេ្រមចបញច ប់Aណតិ្តរបស់មជឈត្តកររប
េនះ។
១៤.២ េយបល់ចំេពះសំេណើ ឱយបញច ប់Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ
មជឈត្តករ ភគីវaទមខ ងេទៀត និងសមជិកដៃទេទៀតរបស់េវទិកមជឈត្តកមមAច ផ្តល់េយបល់របស់ខួ្លនេឆើ្លយតបនឹងសំេណើ េនះេទអគគេលខធិករñ្ឋ ន កុនងអំឡុងេពល
១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលសំេណើ េនះ។
១៤.៣ េសចកី្តសេ្រមចរបស់គណៈកមម ធិករែតងǂំងរបស់ម.ជ.ម.. ចំេពះសំេណើ សុំបញច ប់ Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ
ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវសេ្រមចេលើសំេណើ សុំបញច ប់
Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីផុតអំឡុងេពល កំណត់ស្រមប់ផ្តល់េយបល់េឆើ្លយតបនឹងសំេណើ សុំបញច ប់Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ។
្របសិនេបើគណៈកមម ធិករែតងǂំង បដិេសធសំេណើ សំុបញច ប់Aណតិ្តរបស់ មជឈត្តករ មជឈត្តកររូបេនះ្រតូវបន្តបំេពញភរកិចចរបស់ខួ្លនជមជឈត្តករតេទេទៀត។
្របសិនេបើគណៈកមម ធិករែតងǂំង យល់្រសបចំេពះសំេណើ សំុបញច ប់Aណតិ្តរបស់ មជឈត្តករ Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករេនះ្រតូវបញច ប់េñយមន្របសិទធភពចប់ពីកលបរេចឆទ
ៃនេសចកី្តសេ្រមចេនះ និងវធន ១៥ (ករñក់មជឈត្តករជំនួស) ្រតូវអនុវត្ត។
១៤.៤ ករបិទផូ្លវតa៉ និងករជូនដំណឹ ង
េសចកី្តសេ្រមចរបស់ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង មិនចំបច់
បង្ហ ញេហតុផលេឡើយ។ េសចកី្តសេ្រមចេនះ គឺជេសចកី្តសេ្រមចbថ ពរ និងបិទផូ្លវ តa៉។ អគគេលខធិករñ្ឋ ន ្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ និងេវទិកមជឈត្តកមមអំពីេសចកី្ត
សេ្រមចរបស់ ម.ជ.ម.េនះ។
វិធន ១៥.- ករ6ក់មជឈត្តករជំនួស
១៥.១ មូលេហតុៃនករñក់ជំនួស
មជឈត្តករAច្រតូវបនñក់ជំនួស េនេពលមជឈត្តករbមន ក់ទទួលមរណភព ដកខួ្លន ឬbែលងពីតំែណង ឬេនេពលបញច ប់Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករbមន ក់ េñយ មូលេហតុេផJងៗ្រសបǂមវធនេនះ។
១៥.២ ករែតងǂំងមជឈត្តករជំនួសេñយភគីវaទ
េñយ្រសបǂមវធន ១៥.៣ (ករែតងǂំងមជឈត្តករជំនួសេñយម.ជ.ម.) េន
េពលែដលមជឈត្តករbមន ក់្រតូវñក់ជំនួស េនកុងអំឡុងេពលៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ
ករែតងǂំងមជឈត្តករជំនួសេនះ ្រតូវេធើ្វេឡើង្រសបǂមនីតិវធ
ីដូចគន ដូចមនែចងេនកុនង
វធន ១០ (ករែតងǂំងមជឈត្តករ) ែដល្រតវអនុវត្តស្រមប់ករែតងǂំងមជឈត្តករជំនួស
េñយ្រតូវចប់េផើ្តមមិនេលើសពី ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន េ្រកយពីភគីវaទែដល្រតូវ
ែតងǂំងមជឈត្តករជំនួស បនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករñក់មជឈត្តករជំនួស។ គម ន
ភគីវaទbមួយ ្រតូវបនbbងមិនឱយចូលរួមកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករជំនួស េñយ មូលេហតុថភគីវaទេនះ ខកខនមិនបនចូលរួមពីដំបូងកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករែដល នឹង្រតូវបនñក់ជំនួសេនះេទ។
១៥.៣ ករែតងǂំងមជឈត្តករជំនួសេñយម.ជ.ម.
ǂមរយៈសំេណើ របស់ភគីវaទbមួយេទអគគេលខធិករñ្ឋ ន ្របសិនេបើ ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង កំណត់ថេដើមបីធនភពឆប់រហ័សៃន ដំេណើ រករមជឈតករ ឬេដើមបីេជៀសaងករពនយរេពលែដលមិនចំបច់ េñយគិត
ពិចរbអំពីកលៈេទសៈពិេសសននេនកុនងសំណំុ េរឿង ម.ជ.ម. ǂមរយៈគណៈកមម -
ធិករែតងǂំងជំនួសឱយគូភគីវaទ Aចែតងǂំងមជឈត្តករជំនួសbមន ក់ បនទ ប់ពីបន ទុកឱកសឱយគូភគីវaទ និងមជឈត្តករដៃទេទៀតៃនេវទិកមជឈត្តកមម ផ្តល់េយបល់ រចេហើយ។
១៥.៤ លទធផលៃនករñក់មជឈត្តករជំនួស
្របសិនេបើ មជឈត្តករែតមួយរបស់េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករមួយរប
ឬ្របធន
េវទិកមជឈត្តកមមរបស់េវទិកមជឈត្តកមមៃនសមជិកមជឈត្តករេ្រចើនរូប ្រតូវបនñក់ជំនួស
សវនករែដលបនេធើ្វេហើយ្រតូវេធើ្វbរជថី េលកែលើ ងែតគូភគវី aទបន្រពមេ្រពȣង
េផJងពីេនះ។ ្របសិនេបើមជឈត្តកររូបbេផJងេទៀតៃនេវទិកមជឈត្តកមម ែដលមន សមជិកមជឈត្តករេ្រចើនរូប ្រតូវបនñក់ជំនួស សវនករែដលបនេធើ្វេឡើងពីមុនAច្រតូវ បនេធើ្វេឡើងbរជថីម ែផ្អកǂមឆនទ នុសិទិធរបស់េវទិកមជឈត្តកមម បនទ ប់ពីបនពិភកǜជ
មួយគូភគីវaទរួចេហើយ។ ្របសិនេបើេវទិកមជឈត្តកមម បនេចញមជឈត្តវនិចឆ័យបេb្ត ះ
Aសនន ឬមជឈត្តវនិចយេñយែផឆ័ នករចេហើយ សវនករែដលពក់ព័នធទង្រំ សុងនឹង
មជឈត្តវន
ិច័ឆយទំងេនះមិន្រតូវេធើ្វbរេឡើងវញេទ េហើញមជឈត្តវន
ិច័ឆយទំងេនះ ្រតូវបន្ត
មនសុពលភពដែដល។
វិធន ១៦.- ទីកែន្លងេធ្វើមជឈត្តករ
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ ឬេñយbរកលៈេទសៈ ននៃនសំណុំ េរឿង ែដលេវទិកមជឈត្តកមមសេ្រមចថទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករេផJងេទៀតមន លកខណៈសម្រសបជង ទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករៃនមជឈត្តកមមទំងអស់ែដលេធើ្វេឡើងេ្រកម
វធនេនះ គឺbជធនីភំនេពញ ្រពះbជbច្រកកមុពជ។ ដូចមនែចងេនកុនងវធន ២៤.៣
(ទីកែន្លងស្រមប់្របជុំ និងសវនករ) ទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ មិនកំណត់អំពីទីកែន្លង ែដល
េវទិកមជឈត្តកមមAចជួប្របជុំ និងេធើ្វសវនករេនះេទ។
វិធន ១៧.- ចបប់អនុវត្ត និងសមធម៌
គូភគីវaទមនេសរភពកុនងករ្រពមេ្រពȣងយកចបប់bមួយ ែដលេវទិក មជឈត្តកមម្រតូវយកមកអនុវត្ត េហើយេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវអនុវត្តចបប់េនះចំេពះខឹ្លមbរ
ៃនវaទ។ កុនងករណី ែដលមិនមនករ្រពមេ្រពȣងគន េវទិកមជឈត្តកម្រតូវកំណត់យកចបប់ bមួយ ែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថសម្រសបមកអនុវត្ត។
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវេធើ្វមជឈត្តវន
ិច័ឆយǂមសមធម៌ ឬǂមករស្រមុះស្រមួល ែត
កុនងករណី និងកុនងក្រមិត ែដលគូភគីវaទបនអនុញញ តយ៉ ងចបស់bស់ឱយេវទិក មជឈត្តកមមេធើ្វដូេចន ះែតប៉ុេb្ណ ះ។
១៧.៣ បញញតិ្តកុនងកិចចសនយ និងទម្ល ប់ពណិ ជជកមម
េន្រគប់ករណី ទំងអស់ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវយកមកពិចរbនូវបញញតិ្តនន
ែដលមនែចងកុនងកិចចសនយ ្របសិនេបើមន រមទំងទម្ល ប់ពណិ ជជកមមននែដល ពក់ព័នធ។
គូភគីវaទ មនេសរភពកុនងករ្រពមេ្រពȣងយកភbbមួយ ឬេ្រចើនមកេ្របើ កុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ។ កុនងករណី ែដលគម នករ្រពមេ្រពȣងគន េវទិកមជឈត្តកមមAច សេ្រមច យកភbbមួយជភbស្រមប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ េñយគិតពិចរb
េលើកលៈេទសៈននែដលពក់ព័នធទំងអស់ រួមបញូច លទំងភbៃនកិចចសនយផងែដរ។
េវទិកមជឈត្តកមម Aចបងគ ប់ឱយភគីវaទbមួយេធើ្វករបកែ្រប ករទក់ទងជ
bយលកខណ៍ អកJរ ឬេñយផទ ល់មត់bមួយ េទជភbbមួយ និងកុនងទ្រមង់ bមួយែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថសម្រសប។
១៨.៣ ភbៃនមជឈត្តវនិចឆ័យ ឬេសចកប្តី ងគ ប់
្របសិនេបើភbៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ េទះǂមរយៈករេ្រជើសេរសរបស់គូភគី វaទ ឬǂមករកំណត់របស់េវទិកមជឈត្តកមម ្រសបǂមវធន ១៨ (ភb) គឺជភb
េផJងេ្រកពីភbែខមរ ឬភbអង់េគ្លសក៏េñយ ក៏ភbៃនមជឈត្តវនិចយឆ័ ឬេសចក្តីបងគ ប់
ែដលេចញេñយេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវែតជភbែខមរ ឬភbអង់េគ្លស បនទ ប់ពីបន ពិភកǜជមួយគូភគីវaទរួចេហើយ។
រណ៍ ចំេពះយǂ
្ត ធិកររបសេវទិកមជឈត្តកមម
១៩.១ ករកំណត់អំពីយុǂ្ត ធិកររបស់ម.ជ.ម.មុនេពលេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបនបេងើកត
មុនេពលែដលេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបនបេងើកត ្របសិនេបើភគីវaិ
ទបដិេសធ
ចំេពះអតិថភព ឬសុពលភពៃនកិចចសនយមជឈត្តកមម ឬចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់ម.ជ.ម. កុនង ករចត់ែចងេធើ្វមជឈត្តករេលើសំណុំ េរឿង ម.ជ.ម ǂមរយៈគណៈកមម ធិករែតងǂំង ្រតូវ កំណត់ថេតើករបដិេសធ ែដលបនñក់មក ម.ជ.ម. េនះ ្រតឹម្រតូវែដរឬេទ។ ្របសិន េបើ
គណៈកមម ធិករែតងǂំងកំណត់ថ ម.ជ.ម. មិនមនយុǂ្ត ធិករកុនងករចត់ែចងេធើ្វ មជឈត្តករេទេនះ គណៈកមម ធិករែតងǂំងAចសេ្រមចបញច ប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ
បន។ bល់េសចកី្តសេ្រមចរបស់គណៈកមម ធិករែតងǂំង មិនប៉ះពល់ដល់អំbចរបស់
េវទិកមជឈត្តកមម កុនងករេចញេសចកី្តសេ្រមចអំពីយុǂ្ត ធិកររបស់ខួ្លនេឡើយ។
១៩.២ ករសេ្រមចរបស់េវទិកមជឈត្តកមមអំពីយុǂ្ត ធិកររបស់ខួ្លន
េវទិកមជឈត្តកមមមនអំbចកុនងករសេ្រមចយុǂ្ត ធិកររបស់ខួ្លន រមទំងករ ជំទស់នន ែដលពក់ព័នធនឹងអតិថភព សុពលភព ឬវbលភពអនុវត្តៃនកិចចសនយ
មជឈត្តកមម។
្របសិនេបើ េវទិកមជឈត្តកមមសេ្រមចថខួ្លនមនយុǂ្ត ធិករ កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីទទួលបនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីករសេ្រមចេនះ ភគីវaទ Aចេសើឱយតុbករមនសមតថកិចចេធើ្វករសេ្រមច ែដលករសេ្រមចរបស់ តុbករអំពីបញ្ហ េនះ គឺជករសេ្រមចែដលបិទផូ្លវតa៉។ េនេពលសំេណើ សុំករសេ្រមច របស់តុbករ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមមេនមិនទន់្រតូវបនសេ្រមចេន
េឡើយ េវទិកមជឈត្តកមមAចបន្តដំេណើ រករមជឈត្តករ និងេចញមជឈត្តវនិចយបឆ័ ន។
១៩.៣ កិចចសនយ និងខែចងសី្តពីមជឈត្តកមម
ស្រមប់េគលបំណងៃនវធន ១៩ (ទឡី្ហករណ៍ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិក មជឈត្តកមម) ្របសិនេបើខែចងសី្តពីមជឈត្តកមមជែផនកមួយៃនកិចចសនយ ខែចងសី្តពីមជឈត្តកមម
េនះ ្រតូវចត់ទុកជករ្រពមេ្រពȣងេñយែឡក ែដលមិនទក់ទងនឹង លកខខណ្ឌ និងខ
ែចងេផJងេទៀតៃនកិចចសនយេឡើយ។ ករសេ្រមចរបស់េវទិកមជឈត្តកមមែដលចត់ទុក កិចចសនយថេមឃៈ និងអbរឥតករ មិននំឱយខែចងសី្តពីមជឈត្តកមមេនះបត់សុពល ភពេឡើយ។
១៩.៤ ទឡី្ហករណ៍ បញជ ក់ថេវទិកមជឈត្តកមមពុំមនយុǂ្ត ធិករ
ទឡី្ហករណ៍ ែដលបញជ ក់ថ េវទិកមជឈត្តកមមពំុមនយុǂ្ត ធិករ ្រតូវេលើកេឡើងមុន
េពលñក់េសចកី្តែថ្លងេñះbរ ស្រមប់បញ្ហ យុǂ្ត ធិករទក់ទងនឹងករទមទរ ឬមុន
េពលñក់េសចកី្តែថ្លងេñះbរចំេពះបណឹ្ត ងតប ស្រមប់បញ្ហ យុǂ្ត ធិករទក់ទងនឹង បណឹ្ត ងតប។ េវទិកមជឈត្តកមម Aចទទួលយកទឡី្ហករណ៍ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិក
មជឈត្តកមម ែដល្រតូវបនេលើកេឡើងេ្រកយេពលកំណត់ខងេលើបន ្របសិនេបើេវទិក មជឈត្តកមមយល់ថ ករយឺតយ៉ វកុនងករñក់ទឡីករណ៍ េនះមនមូលេហតុ្រតឹម្រតូវ។
មិន្រតូវHមឃត់ភគីវaទbមួយ មិនឱយេលើកេឡើងពីទឡី្ហករណ៍ ខងេលើ
េñយេហតុថភគីវaទេនះបនែតងǂំង ឬចូលរួមកុនងករែតងǂំងមជឈត្តករេឡើយ។
១៩.៥ ទឡី្ហករណ៍ បញជ ក់ថេវទិកមជឈត្តកមមេធើ្វហួស្រកបខណ្ឌ សមតថកិចចរបស់ខួ្លន
ទឡី្ហករណ៍ បញជ ក់ថ េវទិកមជឈត្តកមមេធើ្វហួស្រកបខណ្ឌ សមតថកិចចរបស់ខួ្លន កុនង
េពលដំេណើ រករមជឈត្តករ ្រតូវេលើកេឡើងភ្ល មៗ បនទ ប់ពីេកើតេឡើងនូវបញ្ហ ែដល្រតូវបន
េចទថ ហួស្រកបខណ្ឌ សមតថកិចចរបស់េវទិកមជឈត្តកមម។ េវទិកមជឈត្តកមមAចទទួល យកទឡីករណ៍ េនះេ្រកយេពលកំណត់ខងេលើបន ្របសិនេបើេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថ ករយឺតយ៉ វកុនងករñក់ទឡី្ហករណ៍ េនះមនមូលេហតុ្រតឹម្រតូវ។
១៩.៦ ករសេ្រមចេលើទឡី្ហករណ៍ ជបញ្ហ បឋម ឬជមជឈត្តវន
ិច័ឆយសេ្រមចេលើអងគេសចកី្ត
េវទិកមជឈត្តកមម Aចសេ្រមចេលើទឡី្ហករណ៍ ពក់ព័នធនឹងយុǂ្ត ធិកររបស់ខួ្លន
េñយចត់ទុក ជបញ្ហ បឋម ឬជមជឈត្តវន
ិច័ឆយសេ្រមចេលើអងគេសចកី្តរបស់ខួ្លន។
វិធន ២០.- បញញ ត្តិទូេទអំពីដំេណើ រករមជឈត្តករ
២០.១ ដំេណើ រករមជឈត្តករ េសចកី្តបងគ ប់ និងេសចកី្តែណនំ
បនទ ប់ពីពិភកǜជមួយគូភគីវaទ េñយែផ្អកេលើភពbុ ំញុ ំ និងតៃម្លៃនវaទ
េវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវដំេណើ រករមជឈត្តករកុនងលកខណៈ ែដលេវទិកមជឈត្តករយល់ថ សម្រសប េដើមបីធនភពយុតិ្តធម៌ ឆប់រហ័ស ្របសិទធភព ចំbយអស់តិច និងផ្តល់
ដំេbះ្រbយចុងេ្រកយៃនវaទ។ េនកុនង្រគប់ករណី ទំងអស់ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវ ដំេណើ រករកុនងលកខណៈ ែដលគូភគីវaទ្រតូវបនទទួលករយកចិត្តទុកñក់េសើមៗគន និង ភគីវaទនីមួយៗ្រតូវបនផ្តល់ឱកសសមរមយេដើមបីបង្ហ ញេរឿងb៉ វរបស់ខួ្លន។
េវទិកមជឈត្តកមមAចេចញេសចកី្តបងគ ប់ ឬេសចកី្តែណនំ ែដលេវទិកមជឈត្តកមម
យល់ថសម្រសប េñយេសចកី្តបងគ ប់ និងេសចកីែណនំេនះមិន្រតូវផុទយនឹងវធនេនះ
ឬចបប់ែដល្រគប់្រគងមជឈត្តករេឡើយ។ ្រសបǂមវធន ៤.១ (ករទក់ទងជbយ លកខណ៍ អកJរ) bល់េសចកី្តបងគ ប់ និងេសចកី្តែណនំទំងអស់្រតូវេធើ្វជbយលកខណ៍
អកJរ។
េលើកែលងែតេវទិកមជឈត្តកមមបនកំណត់េផJងពីេនះ គូភគីវaទយល់្រពមកុនង ករេគរពǂមេសចកី្តបងគ ប់ ឬេសចកី្តែណនំេñយមិនបង្អង់។
២០.២ ករ្របជុំេ្រតȣម និងករ្របជុំបែនថមនន
ភ្ល មៗǂមែដលេធើ្វេទបន េវទិកមជឈត្តកមមAចេរៀបចំករ្របជុំេ្រតȣមជមួយគូ ភគីវaទ េñយផទ ល់ ឬេñយមេធយបយេផJងៗេទៀត េដើមបីេរៀបចំ និងកំណត់កល
វភគៃនដំេណើ រករមជឈត្តករបនទ ប់ ឬ/និង េដើមបីពិភកǜអំពីនីតិវធ
្រសប និងចំbយអស់តិចបំផុតស្រមប់សំណុំ េរឿង។
ី ែដលមនភពសម
បែនថមេលើករ្របជុំេ្រតȣម េវទិកមជឈត្តកមមAចេរៀបចំឱយមនករ្របជុំបែនថម
ឧទហរណ៍ ដូចជេដើមបីពិនិតយទីǂំង វតុ ឬឯកbរនន ដូចមនែចងកនុងវធន ២៥.២
(ករbកសួរ េសចកី្តបងគ ប់ និងករពិនិតយភសុ្តǂង) ឬពិនិតយេលើភពរកចំេរនៃនដំេណើ រ ករមជឈត្តករ។ បញញតិ្តៃនវធន ២៤ (សវនករ និងករ្របជុំ) ្រតូវអនុវត្តចំេពះករ្របជុំ
បែនថមនន។
២០.៣ ករែសងរកដំេbះ្រbយេñយ្រសុះ្រសួលគន
មុនេពល ឬកុនងអំឡុងេពល្របជំុេ្រតȣម េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវពិភកǜជមួយគូភគី វaទ េដើមបីែស្វងរកលទធភពកុនងករេñះ្រbយវaទេñយ្រសុះ្រសួលគន និង្រតូវជួយ គូភគីវaទកុនងលកខណៈbមួយែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថសម្រសប។
២០.៤ ករបំែបកដំេណើ រករមជឈត្តករñច់ៗពីគន
បនទ ប់ពីបនពិភកǜជមួយគូភគីវaទ េវទិកមជឈត្តកមម ǂមរយៈឆនទ នុសិទិធ របស់ខួ្លន Aចបំែបកដំេណើ រករមជឈត្តករñច់ៗពីគន និងកំណត់ឱយគូភគីវaទេផ្ត តករ
បង្ហ ញននរបស់ពួកេគេលើបញ្ហ នន ែដលេសចកី្តសេ្រមចសេ្រមចេលើបញ្ហ ទំងេនះ Aចបំែបកសំណុំ េរឿងទំងមូល ឬជែផនក។
េវទិកមជឈត្តកមម មនអំbចកុនងករអនុញញ តឱយតតិយជនចូលរួមជភគីវaទ កុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ ្របសិនេបើគូភគីវaទ រួមទំងតតិយជន បន្រពមេ្រពȣងចំេពះ ករចូលរមេនះជbយលកខណ៍ អកJរ។ កុនងករណី េនះ េវទិកមជឈត្តកមមAចេចញជ
មជឈត្តវន
ិច័ឆយbថ ពរែតមួយ ឬមជឈត្តវន
ិច័ឆយេñយែឡក ស្រមប់េñះ្រbយbល់វaទ
របស់គូភគីវaទ។
២១.១ លកខខណ្ឌ ស្រមប់កររួមបញូច ល
ǂមសំេណើ របស់ភគីវaទbមួយ និងេñយមនករយល់្រពមពីគូភគីវaទ
អគគេលខធិករñ្ឋ នAចរមបញូច លមជឈត្តករ ២ (ពីរ) ឬេ្រចើន ែដល្រតូវបនផួ្តចេផើ្តមេឡើង
េ្រកមវធនេនះឱយេទជមជឈត្តករែតមួយបន។ អគគេលខធិករñ្ឋ នAចែកែ្របេñយ ដំេឡើង ឬបនថយកៃ្រមេសaរដ្ឋបល និងកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម ែផ្អកǂមកលៈ
េទសៈ ដំbក់កល និងផលប៉ះពល់ៃនកររួមបញូច លេនះេលើេសaកមមនន របស់ ម.ជ.ម. និងរបស់េវទិកមជឈត្តកមម។
េដើមបីសេ្រមចេលើកររួមបញូច លមជឈត្តករ អគគេលខធិករñ្ឋ នAចពិចរb កលៈេទសៈេផJងៗជេ្រចើន ែដលអគគេលខធិករñ្ឋ នយល់ថពក់ព័នធ រួមបញូច លទំង កលៈេទសៈដូចខងេ្រកម៖
ក- េតើករទមទរទំងអស់ េនកុនងមជឈត្តករនន្រតូវបនេធើ្វេឡើងេ្រកមកិចចសនយ មជឈត្តកមមែតមួយែដរឬេទ
ខ- ្របសិនេបើ ករទមទរ្រតូវបនេធើ្វេឡើងេ្រកមកិចចសនយមជឈត្តកមមេផJងគន េហើយ មជឈត្តករេធើ្វេឡើងរaងភគីវaទដូចគន េតើវaទននេនកុនងមជឈត្តករទំងេនះ
េកើតេឡើងពក់ព័នធនឹងទំនក់ទំនងគតិយុតិ្តដូចគន ែតមួយ និងកិចចសនយមជឈត្តកមម ទំងេនះ្រតូវបនចត់ទុកថមិនផុទយគន ែដរឬេទ និង
គ- េតើមជឈត្តករ្រតូវបនែតងǂំងស្រមប់មជឈត្តករេលើសពីមួយែដរឬេទ និង្របសិន បនែតងǂំង េតើមជឈត្តករែដល្រតូវបនែតងǂំងេនះជមជឈត្តករែតមួយ ឬេផJង គន ។
២១.៣ កររួមបញូច លមជឈត្តករននេទកុនងមជឈត្តករដំបូងែដលបនទទួល និងចប់េផើ្តម
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ េនេពលរមបញូច លគន នូវ មជឈត្តករនន មជឈត្តករទំងេនះ្រតូវរមបញូច លេទកុនងមជឈត្តករមួយ ែដលអគគេលខ- ធិករñ្ឋ ន បនទទួលដំបូងេគបង្អស់នូវេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តករេនះ ្របសិនេបើ
មិនទន់មនមជឈត្តករbមួយ្រតូវបនចប់េផើ្តមដំេណើ រករេនេឡើយេទេនះ ឬេទកុនង មជឈត្តករមួយ ែដលបនដំេណើ រករមុនេគ ្របសិនេបើមជឈត្តករៃនសំណុំ េរឿង្រតូវបន
ចប់េផើ្តមេហើយេនះ។
វិធន ២២.- ករ6ក់េសចកីែថ្លងេ6យគូភគីវិǏទ
េលើកែលងែតេវទិកមជឈត្តកមមបនកំណត់េផJងពីេនះ េ្រកយពីបនពិភកǜ ជមួយគូភគីវaទ ករñក់េសចកី្តែថ្លង្រតូវេធើ្វេឡើង្រសបǂមវធន ២២ (ករñក់េសចកី្ត
ែថ្លងេñយគូភគីវaទ)។
េលើកែលងែតេសចកី្តែថ្លងទមទរ្រតូវបនñក់រួចេហើយ្រសបǂមវធន ៧.៣
(ករភជ ប់េសចកី្តែថ្លងទមទរ) ភគីបឹងទមទរ កុនងកំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង
្របតិទិនបនទ ប់ពីបនទទួលករជូនដំណឹ ង ដូចមនកំណត់កុនងវធន ១០.៧ (ករជូន ដំណឹ ងអំពីករបេងើកតេវទិកមជឈត្តកមម) ្រតូវñក់េសចកី្តែថ្លងទមទរ ែដលមនបញជ ក់
េសចកី្តលមិ្អតដូចខងេ្រកម៖
ក- អងគេហតុែដលគំ្រទករទមទរេនះ
ខ- មូលñ្ឋ នចបប់ ឬទឡី្ហករណ៍ ǂមផូ្លវចបប់ែដលគំ្រទករទមទរេនះ និង
គ- សំណងករខូចខត ឬករសេ្រងគ ះែដលទមទរ ្រពមជមួយចំនួនទឹក្របក់
ៃនករទមទរែដលAចកំណត់បនទំងអស់។
២២.៣ េសចកី្តែថ្លងេñះbរ និងបណឹ្ត ងតប
េលើកែលងែតេសចកី្តែថ្លងេñះbរ្រតូវបន្របគល់រួចេហើយ្រសបǂមវធន ៨.៣
(ករភជ ប់េសចកី្តែថងេñះbរ និងទឡីករណ៍ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម) ភគីេឆើ្លយតប កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលេសចកី្ត
ែថ្លងទមទរ ្រតូវñក់េសចកី្តែថ្លងេñះbរ ែដលមនបញជ ក់េសចកី្តលំអិតដូចខង
េ្រកម៖
ក- អងគេហតុ និងអំណះអំbងǂមផូ្លវចបប់កុនងេសចកី្តែថ្លងទមទរ ែដលភគីេឆើ្លយ តបទទួលbគ ល់
ខ- អងគេហតុ និងអំណះអំbងǂមផូ្លវចបប់កុនងេសចកី្តែថ្លងទមទរ ែដលភគីេឆើ្លយ តបបដិេសធ និងមូលេហតុៃនករបដិេសធេនះ និង
គ- អងគេហតុ និងអំណះអំbងǂមផូ្លវចបប់េផJងេទៀត ែដលភគីេឆើ្លយតបែផ្អកជ មូលñ្ឋ ន។
េសចកី្តែថ្លងេñះbរAចមនបញូច លផងែដរនូវបណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂម ករកត់កង លឹគកbបណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់កងេនះសិថតកុនងយុǂ្ត ធិករ របស់េវទិកមជឈត្តកមម និង្រតូវបំេពញǂមលកខខណ្ឌ ត្រមូវននៃនវធន ២២.២ (េសចកី្ត
ែថ្លងទមទរ)។
២២.៤ េសចកី្តែថ្លងេñះbរចំេពះបណឹ្ត ងតប
្របសិនេបើបណឹ្ត ងតប្រតូវបនេធើ្វេឡើង ភគីបឹ្តងទមទរ កុនងកំឡុងេពល ៣០
(bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលេសចកី្តែថ្លងេñះbរ ្រតូវបញូជ នេសចកី្តែថ្លង
េñះbរចំេពះបណឹ្ត ងតបេនះ េñយេសចកី្តែថ្លងេñះbរេនះ្រតូវបំេពញǂម លកខខណ្ឌ ត្រមូវននៃនវធន ២២.៣ (េសចកី្តែថ្លងេñះbរ និងបណឹ្ត ងតប)។
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវសេ្រមចថេតើ េសចកី្តែថ្លងបែនថមbមួយ ្របសិនេបើមន
ែដល្រតូវត្រមូវពីគូភគីវaទ ឬែដលAចបង្ហ ញេñយគូភគីវaទ។ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវ កំណត់រយៈេពលស្រមប់ករñក់េសចកី្តែថ្លងបែនថមទំងេនះ។
ករñក់េសចកី្តែថ្លង ដូចមនែចងកុនងវធន ២២ (ករñក់េសចកី្តែថ្លងេñយគូភគី
វaទ) ្រតូវអមេñយសំេDzចម្លងៃនឯកbរេយងទំងអស់ ែដលភគីវaទbមួយមិន ទន់បនñក់ពីមុន។
២២.៧ ករបំពនកតព្វកិចច និងករមិនេគរពǂមវធន
្របសិនេបើ ភគីបឹ្តងទមទរខកខនកុនងករñក់េសចកី្តែថ្លងទមទរ េñយមិន បនបង្ហ ញពីមូលេហតុ្រគប់្រគន់ េនកុនងអំឡុងេពលកំណត់ និង្របសិនេបើសម្រសប
េវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវេចញេសចកី្តបងគ ប់ឱយបញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ បនទ ប់ពីសេ្រមច
េលើបញ្ហ េផJងេទៀតែដលេនេសសសល់ និងែដល្រតូវេñះ្រbយ។
េន្រគប់ករណី ទំងអស់ េñយមិនបនបង្ហ ញពីមូលេហតុ្រគប់្រគន់ ្របសិនេបើ ភគីវaទbមួយ ខកខន ឬបដិេសធកុនងករñក់េសចកី្តែថ្លងននែដលត្រមូវ កុនងករ ចូលរួមកុនងេវទិកមជឈត្តកមម ឬកុនងករេគរពǂមវធនេនះ ឬេសចកី្តបងគ ប់ េសចកី្តែណនំ
ឬមជឈត្តវនិចឆ័យរបស់េវទិកមជឈត្តកមម េវទិកមជឈតកម្ត មǂមករសម្រសបAចដំេណើ រ
ករមជឈត្តកមម និងេចញមជឈត្តវន
ែដលបនñក់មកេវទិកមជឈត្តកមម។
ិច័ឆយេñយែផ្អកǂមេសចកី្តែថ្លង និងភសុ្តǂង
វិធន ២៣.- ករដកពកយបណ្តឹ ង ករែកែ្រប និងករេ6ះ@រ
២៣.១ ករដកពកយបណឹ្ត ង
បនទ ប់ពីមនេសចកី្តជូនដំណឹ ងេទេវទិកមជឈត្តកមម ភគីបឹ្តងទមទរមនសិទិធកុនង ករដកពកយបណឹ្ត ងរបស់ខួ្លន េលើកែលងែតមនករជំទស់ពីភគីេឆើ្លយតប និងេវទិក មជឈត្តកមម ទទួលbគ ល់ផល្របេយជន៍្រសបចបប់របស់ភគីេឆើ្លយតប កុនងករទទួលបន
េសចកី្តសេ្រមចbថ ពរេលើវaទ។ កុនងករណី ែដលមនករដកពកយបណឹ្ត ង េវទិក មជឈត្តកមម ្រតូវេចញេសចកី្តបងគ ប់បញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ។
២៣.២ ករែកែ្របពកយបណឹ្ត ង និងករែកែ្របករេñះbរ
កុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ ភគីវaទbមួយAចែកែ្រប ឬបែនថមករទមទរ ករ
េñះbរ បណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់កង េលើកែលងែតេវទិកមជឈត្តកមមយល់ ថ ករែកែ្រប ឬករបែនថមេនះមិនសម្រសប េñយbរករែកែ្រប ឬករបែនថមេនះនឹង ពនយរដំេណើ រករមជឈត្តករ និងបងកឱយមនេសចកី្តលំេអៀងដល់ភគីវaទមខ ងេទៀត ឬ កលៈេទសៈេផJងេទៀត។ េទះបីជយ៉ ងbក៏េñយ ភគីវaទមួយមិនAចែកែ្រប ឬ បែនថមេលើពកយបណឹ្ត ង ឬករេñះbរបនេឡើយ ្របសិនេបើករែកែ្រប ឬករបែនថមេលើ ពកយបណឹ្ត ង ឬករេñះbរេនះសិថតេនេ្រកយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម។
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងអំពីរេបៀបៃនករេធើ្វសវនករ ដូចជករ
្រពមេ្រពȣងេធើ្វសវនករេñយផទ ល់មត់ ឬេñយែផ្អកេលើឯកbរ និងលិខិតbន មេផJងៗ
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវសេ្រមចថេតើ ្រតូវេធើ្វសវនករេñយផទ ល់មត់ ឬ្រតូវដំេណើ រករ មជឈត្តករ េñយែផ្អកេលើឯកbរ និងលិខិតbន មេផJងៗែតប៉ុេb្ណ ះ។
្របសិនេបើមនករេសើនសុំេñយភគីវaទbមួយ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវេធើ្វ សវនករេñយផទ ល់មត់ េនដំbក់កលសមរមយbមួយៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ។
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ េនកុនងដំbក់កលb
មួយៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ និងេនមុនេពលេចញមជឈត្តវនិចឆ័យbថ ពរ េវទិកមជឈត្តកម
Aច សេ្រមចឱយមនសវនករបែនថម្របសិនេបើកលៈេទសៈៃនមជឈត្តករត្រមូវ។
េទះបីជទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ្រតូវបនកំណត់ដូចមនែចងកុនងវធន ១៦ (ទី
កែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ) ក៏េñយ ក៏េវទិកមជឈត្តកមមAចេរៀបចំករ្របជុំ និងសវនករ ǂម មេធយបយbមួយេផJងេទៀត និងេនទីកែន្លងbមួយេផJងេទៀត ែដលេវទិក មជឈត្តកមមយល់ថសម្រសប។
២៤.៤ េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីសវនករ
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវកំណត់កលបរេចឆទ េពលេវb ទីកែន្លង និងរេបៀបៃនករេធើ សវនករ និង្រតូវផ្តល់ដំណឹ ងជមុនេទគូភគីវaទអំពីបញ្ហ ទំងេនះ យ៉ ងេHចbស់
១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន មុនកលបរេចឆទេធើ្វសវនករ។
្របសិនេបើភគីវaទៃនដំេណើ រករមជឈតករខកខនកុនងករបង្ហ ញខួ្លន េនកុនង សវនករេñយផទ ល់មត់ េñយមិនបនបង្ហ ញមូលេហតុ្រគប់្រគន់ៃនករខកខនេនះ
េវទិកមជឈត្តកមមAចបន្តេធើ្វមជឈត្តកមម និងAចេចញមជឈត្តវន
ែថ្លង និងភសុ្តǂងែដលបនñក់មកេវទិកមជឈត្តកមម។
ិច័ឆយ េñយែផ្អកេលើេសចកី្ត
២៤.៥ បញជ ីបឋមៃនចំណុ ចវaទ និងសំណួ រមុនេពលមនសវនករ
យ៉ ងេHចbស់ ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន មុនេពលេធើ្វសវនករ េវទិក មជឈត្តកមមAចផ្តល់ដល់គូភគីវaទនូវបញជ ីបឋមៃនចំណុ ចវaទ ឬសំណួ រ ែដលេវទិក មជឈត្តកមម មនបំណងឱយភគីវaទទំងអស់ពិចរbជពិេសស។
២៤.៦ វត្តមនកុនងេពលសវនករ ករបកែ្រប និងករកត់្រǂ
គូភគីវaទ្រតូវមនសិទិធចូលរួមកុនងសវនករេñយផទ ល់មត់។ ្រគប់សវនករ ទំងអស់ ្រតូវេធើ្វេឡើងជលកខណៈឯកជន េលើកែលងែតភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពី
េនះ។ ្រសបǂមវធន ១៨.២ (ករបកែ្រប) េវទិកមជឈត្តកមមAចបងគ ប់ឱយបកែ្រប ករទក់ទងេñយផទ ល់មត់ ឬករទក់ទងជbយលកខណ៍ អកJរbមួយ ែដល្រតូវបន
េធើ្វេឡើង ឬ្រតូវបនñក់កុនងេពលសវនករ។
េវទិកមជឈត្តកមមAចសេ្រមចថ េតើសវនករេñយផទ ល់មត់នឹង្រតូវកត់្រǂ និង ថេតើករកត់្រǂេនះនឹង្រតូវេធើ្វេñយរេបៀបb។
វិធន ២៥.- បញញ តិ ូេទអពីំ ភសǂង
ភគីវaទនីមួយៗ្រតូវមនបនុទកបង្ហ ញអងគហតុ វធនែដល្រតូវអនុវត្ត និងទម្ល ប់ ពណិ ជជកមមនន ែដលជមូលñ្ឋ នៃនករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតប ឬករេñះbររបស់
ភគីវaទ។
២៥.២ ករbកសួរ េសចកី្តបងគ ប់ និងករពិនិតយភសុǂង
េនេពលbមួយៃនអំឡុងេពលៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ េវទិកមជឈត្តកមមAច
េរៀបចំឱយ មនករbកសួរ ឬបងគ ប់ភគីវaទbមួយផ្តល់ករបង្ហ ញេផJងៗែដលេវទិក មជឈត្តកមម យល់ថចំបច់ ឬសម្រសប ដូចជ៖
ក- ផ្តល់ឯកbរ វតុថǂង ឬភសុǂងេផJងេទៀត
ខ- ផ្តល់ǂbងេរៀបǂមអកJរ ឬេសចកី្តសេងខបរបស់ឯកbរ ឬភសុǂងេផJងេទៀត
ែដលភគីវaទេនះ បនបង្ហ ញ ឬមនបំណងបង្ហ ញ
គ- ផ្តល់ទីកែន្លង វតុ ឬឯកbរនន ែដលសតិ េនេ្រកមករ្រគប់្រគងរបស់ខ្លួន
ស្រមប់េវទិកមជឈត្តកមម ភគីវaទមខ ងេទៀត ឬអនកជំនញ ែដល្រតូវបនែតងǂំង
េñយេវទិកមជឈត្តកមម េធើ្វករ្រតួតពិនិតយ និង
ឃ- េរៀបចំករយកគំរែដល្រតូវយកពីទីកែន្លង វតុ ឬឯកbរ ែដលសតិ េនេ្រកមករ
្រគប់្រគងរបស់ភគីវaទ ឬេរៀបចំឱយមនករអេងកតេលើ ឬករពិេbធេលើ ែដល គំរេនះនឹង្រតូវយកេទពិនិតយ ឬស្រមប់ករពិេbធbមួយទំងេនះ។
េទៀត។
ភគីវaទ មនសិទិ
ុនងករ្រតួតពិនិតយភសុ្តǂងែដលបង្ហ ញេñយភគីវaទមខ ង
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវកំណត់អំពីភពAចទទួលយកបន ទំនក់ទំនង bរៈសំខន់
និង ទមងន់ៃនភសុǂងទំងអស់។ ភសុ្តǂងមិនចំបច់្រតូវែតAចទទួលយកបនǂម ផូ្លវចបប់េនះេទ។
២៦.១ េសចកី្តជូនដំណឹ ងជមុនេñយភគីវaទ
េនមុនេពលដំេណើ រករសវនករ េវទិកមជឈត្តកមមAចត្រមូវឱយភគីវaទនីមួយៗ ផ្តល់ េសចកី្តជូនដំណឹ ងជមុនអំពីអត្តសញញ ណរបស់bកJី េñយរួមបញូច លទំងbកJ ជំនញផងែដរ េនកុនងវធន ២៦ (bកJី) េនះ ែដលភគីវaទនីមួយៗមនបំណងេកះ
េȄ ក៏ដូចជអំពីកមមវតុថ និង ទំនក់ទំនងៃនសកីខកមមរបស់bកJី រមទំងភbែដលbកJី
េនះនឹងេ្របើកុនងករេធើ្វសកីខកមម។
២៦.២ ករអនុញញ ត ករក្រមិត ឬករបដិេសធករបង្ហ ញរបស់bកJី
េវទិកមជឈត្តកមមមនឆនទ នុសិទិធកុនង ករអនុញញ ត ករក្រមិត ឬករបដិេសធ ករ បង្ហ ញរបស់bកJី។
េវទិកមជឈត្តកមម Aចកំណត់ឱយbកJីេធើ្វសកីខកមមជbយលកខណ៍ អកJរ ឬកុនង ទ្រមង់េផJងេទៀតស្រមប់េធើ្វកំណត់្រǂ។ ្រសបǂមវធន ២៦.២ (ករអនុញញ ត ករក្រមិត
ឬករបដិេសធករបង្ហ ញរបស់bកJី) ភគីវaទAចេសើនឱយbកJីចូលរួមកុនងករbកសួរ ផទ ល់មត់។ ្របសិនេបើbកJីខកខនកុងករចូលរួមករbកសួរផទ ល់មត់ េវទិក មជឈត្តកមមAចñក់ទមងន់ៃនពិចរbរបស់ខួ្លនេលើសកីខកមមជbយលកខណ៍ អកJរ ែដល
េវទិកមជឈត្តកមមយល់ថ សម្រសប ឬទត់េចល ឬលុបេចលសកីខកមមេនះទំង្រសុង។
bកJីbមន ក់ ែដលផ្តល់សកីកមមេñយផទ ល់មត់ Aច្រតូវបនbកសួរេñយ
េវទិកមជឈត្តកមម និងេñយភគីវaទនីមួយៗកុនងទ្រមង់bមួយែដលេវទិកមជឈត្តកមម បនកំណត់។
bកJីbមន ក់ Aច្រតូវបនេវទិកមជឈត្តកមមត្រមូវឱយ េធើ្វសកីខកមមេ្រកមសមបថ ឬ ករអះAង។
េវទិកមជឈត្តកមម Aចត្រមូវឱយbកJីbមន ក់ចកេចញពីសវនករ កុនងអំឡុង
េពលbកសួរbកJីដៃទេទៀត។
វិធន ២៧.- អនកជំនញែដលែតងǂងេ6យេវទិកមជឈត្តកមម
២៧.១ ករែតងǂំងអនកជំនញ
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ េ្រកយពីករពិភកǜជមួយ គូភគីវaទ េវទិកមជឈត្តកមមAចែតងǂំងអកជំនញឯកbជយមួយរូប ឬេ្រចើនរូប ឱយេធើ្វ របយករណ៍ ជbយលកខណ៍ អកJរេទេវទិកមជឈត្តកមម អំពីចំណុ ចវaទជក់bក់ bមួយ ែដលេវទិកមជឈត្តកមមបនកំណត់។ េវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវផ្តល់ដល់គូភគីវaទនូវ
ករកំណត់របស់ខួ្លនអំពីចំណុ ចវaទជក់bក់ ែដលត្រមូវឱយអនកជំនញឯកbជយេធើ្វរបយ- ករណ៍ ជbយលកខណ៍ អកJរេនះ។
២៧.២ របយករណ៍ ជbយលកខណ៍ អកJរ និងេយបល់របស់គូភគីវaទ
អនកជំនញែដល្រតូវបនែតងǂំង ្រតូវñក់របយករណ៍ ជbយលកខណ៍ អកJរ របស់ខួ្លនេទេវទិកមជឈត្តកមម។ េ្រកយពីបនទទួលរបយករណ៍ េនះេហើយ េវទិក
មជឈត្តកមម្រតូវបញូជ នរបយករណ៍ មួយចបប់េទគូភគីវaទ និងេសើឱយគូភគីវaទផ្តល់
េយបល់របស់ពួកេគជbយលកខណ៍ អកJរេលើរបយករណ៍ េនះ។
២៧.៣ ករចូលរួមរបស់អនកជំនញកុនងសវនករ
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ ្របសិនេបើេវទិកមជឈត្តកមម
យល់ថចំបច់ អនកជំនញ្រតូវចូលរួមកុនងសវនករ បនទ ប់ពីបនñក់របយករណ៍ ជ bយលកខណ៍ អកJររបស់ខួ្លនរួចេហើយ។ កុនងេពលេធើ្វសវនករ គូភគីវaទ្រតូវមន ឱកសកុនងករbកសួរអនកជំនញេនះ។
២៨.១ វធនករបេb្ត ះAសនន
ǂមសំេណើ របស់ភគីវaទbមួយ េវទិកមជឈត្តកមមAចចត់វធនករបេb្ត ះ
Aសនន ǂមរយៈករេចញមជឈត្តវនិចឆ័យែដលមនមូលេហតុ ឬេសចកប្តី ងគ ប់ េនេពល
bមួយ មុនេពលេចញមជឈត្តវនិចឆ័យbថ ពរ។
២៨.២ េគលបំណងៃនវធនករបេb្ត ះAសនន
វធនករបេb្ត ះAសនន មនលកខណៈជវធនករែដលចំបច់ និងបនទ ន់ ែដល មិន្រតូវប៉ះពល់ដល់េសចកី្តសេ្រមចbថ ពររបស់េវទិកមជឈត្តកមម ចំេពះអងគេសចកី្តៃន សំណុំ េរឿងេឡើយ។ ជឧទហរណ៍ វធនករបេb្ត ះAសននរួមមនជAទិ៍ នូវេសចកី្ត
បងគ ប់នន៖
ក- េដើមបីែថរកǜ និងb្ត រbថ នភពេឡើងវញ
េñះ្រbយ
កុនងេពលែដលវaទមិនទន់្រតូវបន
ខ- េដើមបីចំbត់ករសកមមភព កុនងេគលបំណងbbង ឬទប់bក ត់ករេធើ្វសកមភពម
ែដលAចបងកឱយមន (i) ករខូចខតបចុចបបនន ឬបនទ ន់ ឬ (ii) េសចកី្តលេម្អȣង ចំេពះដំេណើ រករមជឈត្តករ
គ- េដើមបីផ្តល់មេធយបយកុនងករែថរកǜ្រទពយសមបតិ
ែដលAចទក់ទងនឹងករ
បំេពញǂមមជឈត្តវនិចឆ័យបនទ ប់ ឬ
ឃ- េដើមបីរកǜទុកភសុǂង ែដលAចពក់ព័នធ និងែដលមនbរៈសំខន់ស្រមប់ករ
េñះ្រbយវaទ។
២៨.៣ សំេណើ ǂមរយៈេសចកី្តែថ្លងេñយែឡក
សំេណើ សុំវធនករបេb្ត ះAសន្រតវបញូជ នេទេវទិកមជឈត្តកមម ǂមរយៈ
េសចកី្តែថ្លងេñយែឡក។ េសចកី្តែថ្លង្រតូវមនករពណ៌ នចបស់bស់ អំពីវធនបេb្ត ះ
Aសនន ែដលេសើនសុំ និងមូលេហតុៃនសំេណើ ក៏ដូចជភពចំបច់ និងភពបនទ ន់ែដល្រតូវ បនអះAង។ ្របសិនេបើAច ភសុ្តǂងែដលជមូលñ្ឋ នៃនករេសើនសុំ្រតូវបញូជ នរមគន ជ
មួយេសចកី្តែថ្លង ្របសិនេបើេសចកី្តែថ្លងេនះ មិនទន់្រតូវបនបញូជ នេទេវទិកមជឈត្តកមម
េនេឡើយ កុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ។
ីបែនថម
បនទ ប់ពីបនទទួលសំេណើ សុំវធនករបេb្ត ះAសននេហើយ េវទិកមជឈត្តកម
េñយមិនពនយរេពល្រតូវជូនដំណឹ ងេទគូភគីវaទ អំពីរេបៀបែដលេវទិកមជឈត្តកមម សវនករ នឹងចត់ដំេណើ ករ ជពិេសសថេតើនឹងមនសវនករ ឬក៏ត្រមូវឱយមនេសចកី្ត
ែថ្លងបែនថម។
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ េវទិកមជឈត្តកមមAចត្រមូវថ ករេចញវធនបេb្ត ះAសនន្រតូវមនករធនសម្រសបbមួយ ែដលផ្តល់េñយភគី
វaទែដលបនេសើ េដើមបីធនេbហុ៊យចំbយ ឬករខូចខតននែដលទទួលរង
េñយភគីវaទមខ ងេទៀត េñយbរវធនករបេb្ត ះAសនន ែដលេចញេñយេវទិក មជឈត្តកមម។
ភគីវaទែដលេសើសុំវធនករបេb្ត ះAសនន Aច្រតូវទទលខុួ ស្រតវចំូ េពះ
េbហ៊ុយ ចំbយ និងករខូចខតនន ែដលេកើតេចញពីវធនករបេb្ត ះAសននេនះ
េទភគីវaទមខ ងេទៀត ្របសិនេបើនេពលេ្រកយមក េវទិកមជឈត្តកមមយល់េឃើញថ
េនកុនងកលៈេទសៈជទូេទ វធនករបេb្ត ះAសននមិនគួរ្រតូវបនផ្តល់ឱយេទេនះ។
េវទិកមជឈត្តកមម Aចសេ្រមចឱយសងេbហ៊ុយចំbយ និងករខូចខតទំងេនះ េន កុនងេពលbមួយៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ។
២៨.៦ ករសេ្រមចេñយេវទិកមជឈត្តកមម
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវផ្តល់វធនករបេb្ត ះAសននǂមករេសើនសុំ ែតកុនងករណី
ែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថ វធនករបេb្ត ះAសននេនះ្រតូវករជចំបច់ និង បនទ ន់។ ្របសិនេបើេវទិកមជឈត្តកមមកំណត់ថ បញ្ហ េនះមិនចំបច់ និងបនទ ន់ ែដល្រតូវ សេ្រមចេñយវធនករបេb្ត ះAសននេទេនះ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបដិេសធសំេណើ េនះ
េñយែផនក ឬទំង្រសុង េហើយេវទិកមជឈត្តកមមAចកំណត់ថ បញ្ហ េនះ្រតូវសេ្រមចេន កុនងមជឈត្តកមមេលើអងគេសចកី្ត។
េវទិកមជឈត្តកមម Aចចត់ទុកសំេណើ សុំវធនករបេb្ត ះAសននថមនភព
ចំបច់ និងបនទ ន់ ្របសិនេបើភគីវaទែដលេសើស ថ៖
ុំវធនករបេb្ត ះAសនន Aចបង្ហ ញ
ក- ករខូចខតែដលមិនAច្រតូវបនជួសជុលេñយសំណងកុនងមជឈត្តវន
ិច័ឆយ ទំនង
ជនឹងេកើតមនេឡើង ្របសិនេបើវធនករបេb្ដ ះAសននមិន្រតូវបនចត់េឡើង និងករខូចខតេនះ មនលកខណៈធងន់ធងរជងករខូចខតរបស់ភគីវaទមខ ង
េទៀត ែដលAចទទួលរងេñយbរវធនករបេb្ត ះAសនន ្របសិនេបើវធនករ បេb្ត ះAសននេនះ្រតូវបនផ្តល់ឱយ និង
ខ- មនលទធភពសមេហតុសមផល ែដលភគីេសើនសុំ នឹងឈនះេលើអងគេសចកី្ដៃន ករទមទរ។ ករកំណត់អំពីលទធភពេនះ មិនប៉ះពល់ដល់ឆនទ នុសិទិធរបស់
េវទិកមជឈត្តកមមកុនងករេធើ្វេសចកី្តសេ្រមចbមួយនេពលបនទ ប់េឡើយ។
២៨.៧ ករែកែ្រប ករផ្អ ក ឬករបញឈប់វធនករបេb្ត ះAសនន
េវទិកមជឈត្តកមមAចែកែ្រប ផ្អ ក ឬបញឈប់វធនករបេb្ត ះAសនន ែដលេវទិក មជឈត្តកមមបនចត់ េនេពលមនករេសើនសុំពីភគីវaទbមួយ។
េវទិកមជឈត្តកមមAចេសើនសុំឱយភគីbមួយ បង្ហ ញជបនទ ន់នូវករផ្ល ស់បូ្តរ
សំខន់bមួយៃនកលៈេទសៈែដលជមូលñ្ឋ នៃន ករេសើនសុំ ឬករផ្តល់វធនករ បេb្ត ះAសននេនះ។
២៨.៨ សំេណើ េទតុbករសំុវធនករបេb្ត ះAសនន
សំេណើ សុំវធនករបេb្ត ះAសនន ែដលេធើ្វេឡើងមុន ឬកុងអំឡុងេពលដំេណើ រ ករមជឈត្តករ េñយភគីវaទbមួយេទតុbករមិនមនវសមិតភពជមួយករ្រពម
េ្រពȣងកុនងករេធើ្វមជឈត្តករ ឬមិន្រតូវចត់ទុកជករេបះបង់ករ្រពមេ្រពȣងេនះ េនះេទ និងមិន្រតូវប៉ះពល់ដល់អំbចពក់ព័នធរបស់េវទិកមជឈត្តកមមេឡើយ។
ភ្ល មǂមែដលAចេធើ្វេទបន ភគីវaទែដលបនñក់សំេណើ សុំវធនករ បេb្ត ះAសននេទតុbករ ្រតូវជូនដំណឹ ងេទេវទិកមជឈត្តកមមអំពីសំេណើ េនះ និងអំពី ករសេ្រមចរបស់តុbករអំពីបញ្ហ េនះ។
វិធន ២៩.- ករបញច ប់ និងករេបើកដំេណើ រករមជឈត្តករជថមី
បនទ ប់ពីបនពិភកǜជមួយគូភគីវaទ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវ្របកសបញច ប់ ដំេណើ រករមជឈត្តករ េនេពលែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថ គូភគីវaទមិនមន ភសុ្តǂងពក់ព័នធ និងសំខន់បែនថម ែដល្រតូវបង្ហ ញ ឬ្រតូវបញូជ នមកេវទិកមជឈត្តកមម
េទៀតេទ។ បនទ ប់ពីេនះ មិន្រតូវñក់ ឬបង្ហ ញភសុ្តǂងបែនថមេឡើយ។
ǂមករផួ្តចេផើ្តមផទ ល់ខួ្លន ឬǂមសំេណើ របស់ភគីវaទ កុនងកលៈេទសៈពិេសស
េវទិកមជឈត្តកមមAចេបើកដំេណើ រករមជឈត្តករជថី
េនកុនងេពលេវbbមួយ មុនេពល
េចញមជឈត្តវនិចឆ័យbថ ពរ។
វិធន ៣០.- ករេ6ះ្រ@យវិǏទេ6យស្រម គចិត
្របសិនេបើមុនេពលេចញមជឈត្តវន
ិច័ឆយbថ ពរ គូភគីវa
ទ្រពមេ្រពȣងេñះ្រbយ
វaទេñយស័្រគចិត្ត េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវេចញេសចកី្តបងគ ប់បញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ ឬ ្របសិនេបើមនសំេណើ របស់ភគីវaទទំងពីរ និងǂមវbលភពៃនសំេណើ េនះ
និងǂមករទទួលយល់្រពមរបស់េវទិកមជឈត្តកមម េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវកត់្រǂដំេbះ
្រbយវaទេñយស័ម្រគចិត្តេនះ កុនងទ្រមង់ជមជឈត្តវនិចយǂមករ្រពមេ្រពȣង។ឆ័ េវទកិ
មជឈត្តកមមមិនមនកតព្វកិចច កុនងករផ្តល់មូលេហតុចំេពះមជឈត្តវន
េទ។
ិច័ឆយែបបេនះេនះ
ករេñះ្រbយវaទេñយស័ម្រគចិត្ត ្រតវរួមបញូច លផងែដរនូវករេñះ្រbយពក់ ព័នធនឹងករបង់កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម។
វិធន ៣១.- មូលេហតុេផƞងេទៀតស្រមប់បញច ប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ
េ្រកពីមូលេហតុននែដលកំណត់កុនងវធនេនះ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវេចញេសចកី្ត បងគ ប់បញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករផងែដរ ្របសិនេបើគូភគីវaទ្រពមេ្រពȣងកុនងករបញច ប់
ដំេណើ រករមជឈត្តករេនះ ឬេñយមូលេហតុbមួយ េវទិកមជឈត្តកមមយល់ថករបន្ត ដំេណើ រករមជឈត្តករ គឺមិនចំបច់ ឬមិនAចេទរួច។
ជំពូកទី ៥ ករសេ្រមច និងមជឈត្តវិនិច័ឆយ
៣២.១ ករសេ្រមចេñយសេម្លងភគេ្រចើនេñយេ្របȣប
កុនងករណី េវទិកមជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរូប មជឈត្តវន
ិច័ឆយ ឬេសចកី្តសេ្រមច
េផЈងៗ ្រតូវេធើ្វេឡើងេñយមតិភគេ្រចើនេñយេ្របȣបៃនមជឈត្តករជសមជិកៃនេវទិក មជឈត្តកមមទំងអស់។
៣២.២ េសចកី្តសេ្រមចេលើបញ្ហ នីតិវធ
េñយមនករយល់្រពមជមុនពីេវទិកមជឈត្តកមម ្របធនេវទិកមជឈត្តកមម Aច
សេ្រមចេលើបញ្ហ នីតិវធីែតមន កឯងបន។់
វិធន ៣៣.- មជឈត្តវិនិច័ឆយចុងេ្រកយ មជឈត្តវិនិច័ឆយបេ8្ត ះ‰សនន និងមជឈត្តវិនិចឆ័យ
េ6យែផនក
បែនថមេលើករេចញមជឈត្តវនិចឆ័យbថ ពរ ែដលេñះ្រbយចំណុ ចវaទទំងអស់
ែដលេនេសសសល់ េវទិកមជឈត្តកមមមនសិទិធកុនងករេចញមជឈត្តវនិច័ឆយបេb្ត ះAសន
ឬមជឈត្តវនិចឆ័យេñយែផនក េលចណំើ ុ ចវaទេផЈង កងនុ េពលេវbេផЈងៗគន ។
វិធន ៣៤.- ទ្រមង់ៃនមជឈត្តវិនិចឆ័យ
៣៤.១ មជឈត្តវនិចឆ័យជbយលកខណ៍ អក្សរ និងមនសំAងេហតុ
មជឈត្តវនិចឆ័យ្រតូវេធើ្វជbយលកខណ៍ អកЈរ។ េលកែលងែតគូើ ភគីវaទបន្រពម
េ្រពȣងេផЈងពីេនះ និង្រសបǂមវធន ៣០ (ករេñះ្រbយវaទេñយស័ម្រគចិត្ត)
មជឈត្តវនិចឆ័យ្រតូវមនសAងេហតុំ ែដលជមូលñ្ឋ នៃនករសេ្រមច។
េចញ។
មជឈត្តវន
ិច័ឆយ្រតូវមនចុះកលបរេចឆទ និងទីកែន្លងែដលមជឈត្តវន
ិច័ឆយ្រតូវបន
មជឈត្តវន
ិច័ឆយ ្រតូវចុះហតថេលខេñយមជឈត្តករទំងអស់។ ចំេពះេវទិក
មជឈត្តកមមៃនមជឈត្តករេ្រចើនរប ហតថេលខរបស់សមជិកភគេ្រចើនៃនេវទិកមជឈត្តកម្រតម ូវ
ចត់ទុកថ្រគប់្រគន់ លឹគកbមនករបញជ ក់ពីមូលេហតុ ែដលមជឈត្តករដៃទេទៀតមិន បនចុះហតថេលខ។
៣៤.៤ ករសហករកុនងករេរៀបចំេធើ្វមជឈត្តវន
ិច័ឆយ
្របសិនេបើបនទ ប់ពីបនទទួលឱកស្រគប់្រគន់កុនងករសហករេហើយ មជឈត្តករ
bមន ក់ខកខនមិនបនសហករកុនងករេរៀបចំេធើ្វមជឈត្តវន
ិច័ឆយ មជឈត្តករេផJងៗេទៀត
្រតូវេរៀបចំេធើ្វមជឈត្តវនិចឆ័យ េñយគម នវត្តមនមជឈត្តកររបេូ នះ។
៣៤.៥ ករឯកភពេលើទ្រមង់របស់មជឈត្តវនិចឆ័យ
េវទិកមជឈត្តកមម មិន្រតូវេចញមជឈត្តវនិចឆ័យbមួយេឡយើ ្របសិនេបទ្រើ មងរបស់់
មជឈត្តវនិចឆ័យេនះមិនទន្រត់ ូវបនពនិិ តយពិចយ័ នងឯកភពេñយអិ គេលខធករិគ ñ្ឋ ន។
វិធន ៣៥.- ករពិនិតយពិច័យេលទ្រមង់របសមជឈត្តវិនិចឆ័យ
៣៥.១ ករបញូជ នេសចកី្ត្រពងមជឈត្តវន
ិច័ឆយស្រមប់ករពិនិតយពិច័យេលើទ្រមង់
ក- េនមុនេពលេចញមជឈត្តវន
ិច័ឆយ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបញូជ នេសចកី្ត្រពងមជឈត្ត-
វនិច័ឆយេទអគគេលខធិករñ្ឋ ន េដើមបីឱយអគគេលខធិករñ្ឋ នពិនិតយពិច័យ េលើ
ទ្រមង់របស់មជឈត្តវនិច័ឆយ។ េលកើ ែលងែតអគគេលខធិករñ្ឋ នពនយរេវbកំណត់
្រសបǂមសំេណើ របស់េវទិកមជឈត្តកមម ឬគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបញូជ នេសចកី្ត្រពងមជឈត្តវនិចឆ័យេទអគេលខធិគ ករñ្ឋ ន កងនុ
អំឡុងេពល ៤៥ (ែសសិប្របំ) ៃថង្របតិទិន ចប់ពីកលបរេចឆទែដលេវទិក មជឈត្តកមមបន្របកសបិទដំេណើ រករមជឈត្តកមម។
កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន ចប់ពីបនទទួលេសចកី្ត្រពងមជឈត
-វន
ិច័ឆយ អគគេលខធិករñ្ឋ ន Aចេសើនែកែ្របេលើទ្រមង់របស់មជឈត្តវន
ិច័ឆយ និង
េñយមិនប៉ះពល់ដល់េសរភពកុនងករសេ្រមចរបស់េវទិកមជឈត្តកមម Aចេសើឱយ
េវទិកមជឈត្តកមមយកចិត្តទុកñក់េលើចំណុ ចbរធតុននៃនមជឈត្តវនិចឆ័យ។
ខ- វធន ៣៥.១ (ក) មិនអនុវត្តចំេពះមជឈត្តវនិចយឆ័ ែដលេចញពកព័់ ននឹធ ងវធនករ
បេb្ត ះAសនន ដូចមនែចងកុនងវធន ២៨ (វធនករបេb្ត ះAសនន) ឬមជឈត្ត-
វនិច័ឆយǂមករ្រពមេ្រពȣង ដូចមនែចងកុនងវធន ៣០ (ករេñះ្រbយវaទ
េñយស័្រគចិត្ត) េឡើយ។
៣៥.២ ករបញូជ ន េសចកី្ត្រពងមជឈត្តវនិចឆ័យស្រមប់ករែកត្រមូវ ករបំភលមត្អិ្លឺ ករបក្រbយ
ឬេសចកី្ត្រពងមជឈត្តវនិចឆ័យបែនថម ស្រមប់ករពិនិតយពច័ិ យេលើទ្រមង់
មុនេពលេចញមជឈត្តវនិចយស្រមប់ឆ័ ករែកត្រមូវ ករបំភលម្អិ្លឺ ត ករបក្រbយ ឬ
មជឈត្តវន
ិច័ឆយបែនថម ដូចមនែចងកុនងវធន ៣៨ (ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត និងករបក
្រbយមជឈត្តវន
ិច័ឆយ និងមជឈត្តវន
ិច័ឆយបែនថម) េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបញូជ នេសចកី្ត្រពង
មជឈត្តវន
ិច័ឆយេនះេទអគគេលខធិករñ្ឋ នស្រមប់ករពិនិតយពិច័យេលើទ្រមង់។
កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន ៃនករទទួលបនេសចកី្ត្រពងមជឈត្ត-
វនិច័ឆយ ស្រមប់ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត ករបក្រbយ ឬេសចកី្ត្រពងមជឈត្តវនិចយឆ័
បែនថម អគគេលខធិករñ្ឋ នAចេសើនែកែ្របេលើទ្រមង់របស់មជឈត្តវនិចឆ័យ និងេñយមិនបះ៉
ពល់ដល់េសរភពកុនងករសេ្រមចរបស់េវទិកមជឈត្តកមម Aចេសើឱយេវទិកមជឈត្តកមមយក
ចិត្តទុកñក់េលើចំណុ ចbរធតុននៃនមជឈត្តវនិច័ឆយ។
វិធន ៣៦.- ករេចញមជឈត្តវិនិចឆ័យ
េនេពលេវទិកមជឈត្តកមមបនេចញមជឈត្តវន
ិច័ឆយ្រសបǂមវធន ៣៤ (ទ្រមង់
ៃនមជឈត្តវន
ិច័ឆយ) រចេហើយ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវេបះ្រǂ ម.ជ.ម. េលើមជឈត្តវន
ិច័ឆយ
េñយមិនបង្អង់ និងបញូជ នមជឈត្តវនិចឆ័យេនះេទភគីវaទទំងអស់ ្របសិនេបើករបង់
្របក់ជមុនែដលត្រមូវ្រតូវបនបង់េទម.ជ.ម. ្រសបǂមវធន ៤៨ (្របក់បង់ជមុន) ឬ
្របសិនេបើកៃ្រមេសaទំងអស់េលើមជឈត្តករ ្រតូវបនបង់្រគប់ចំនួនេទម.ជ.ម. ស្រមប់
ករណី មជឈត្តវនិចឆ័យbថ ពរ។
វិធន ៣៧.- ‰នុភព និងករអនុវត្តមជឈត្តវិនិចឆ័យ
្រសបǂមវធន ៣៨ (ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត និងករបក្រbយមជឈត្តវន
ិច័ឆយ
និងមជឈត្តវន
ិច័ឆយបែនថម) មជឈត្តវន
ិច័ឆយនឹងក្ល យជមជឈត្តវន
ិច័ឆយbថ ពរ និងមនAនុភព
អនុវត្តចំេពះគូភគីវaទ ចប់ពីកលបរេចឆទែដលមជឈត្តវន
េបះ្រǂ។
ិច័ឆយេនះ្រតូវបនេចញ និង
គូភគីវaទ្រតូវអនុវត្តមជឈត្តវនិចឆ័យេñយមិនបង្អង់។ គភគវីូ aទទទលួ bគ លថ់
ខួ្លន មិនមនសិទិធកុនងករបឹ្តងជំទស់េផJង េ្រកពី្រសបǂមបញញតិ្តចបប់ែដលមនAនុភព ចប់បងំខ េហើយេñយមិនAចដកហូតវញបន គូភគីវaទេបះបង់សិទិធកុនងករបឹ្តងជំទស់ របស់ខួ្លន ដbបbសិទិធកុនងករបឹ្តងជំទស់េនះ Aចេបះបង់បនេñយមនសុពល ភព។
វិធន ៣៨.- ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត និងករបក្រ@យមជឈត្តវិនិច័ឆយ និងមជឈត្ត- វិនិចឆ័យបែនថម
៣៨.១ សំេណើ សុំករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត ករបក្រbយ និងមជឈត្តវនិចឆ័យបែនថម
េលើកែលងែតមនករពនយរអំឡុងេពលបែនថមេផJងពីេនះ ǂមករ្រពមេ្រពȣង រaងគូភគីវaទ មុនេពលបិទដំេណើ រករមជឈត្តករ និងេñយមនេសចកី្តជូនដំណឹ ងេទ ភគីវaទមខ ងេទៀត ក៏ដូចជេទកន់អគគេលខធិករñ្ឋ ន និងេវទិកមជឈត្តកមម ភគី
វaទbមួយ Aចេសើនសុំេវទិកមជឈត្តកមម ឱយែកត្រមូវកំហុសកុនងករគណន កំហុសែផនក ករងរ េលខធិករ ឬកំហុសកុនងករេបះពុមភ ឬកំហុសេផJងៗ ែដលមនលកខណៈ
្រសេដៀងេនះ ែដលមនកុនងមជឈត្តវនិចឆ័យ កងអំនុ ឡងេពលុ ៣០ (bមសបិ ) ៃថង្របតិទនិ
ៃនករទទួលបនមជឈត្តវនិចឆ័យ។
េលើកែលងែតមនករពនយរអំឡុងេពលបែនថមេផJងពីេនះ ǂមករ្រពមេ្រពȣង រaងគូភគីវaទ មុនេពលបិទដំេណើ រករមជឈត្តករ និងេñយមនេសចកី្តជូនដំណឹ ងេទ
ភគីវaទមខ ងេទៀត ក៏ដូចជេទកន់អគគេលខធិករñ្ឋ ន និងេវទិកមជឈត្តកមម ភគី
វaទbមួយ Aចេសើសុំេវទិកមជឈតកមម្ត ឱយបក្រbយ ឬបភ្លឺំ លមិ្អត េលចំើ ណុ ចជក់bក់
bមួយ ឬែផនកbមួយៃនមជឈត្តវន
ិច័ឆយ កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន
បនទ ប់ពីបនទទួលមជឈត្តវនិចយ។ឆ័
េលើកែលងែតមនករពនយរអំឡុងេពលបែនថមេផJងពីេនះ ǂមករ្រពមេ្រពȣង
រaងគូភគីវaទ មុនេពលបិទដំេណើ រករមជឈត្តករ កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង
្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលបនមជឈត្តវនិចឆ័យ ភគីវaទǂមរយៈករជូនដំណឹ ងេទ
ភគីវaទមខ ងេទៀត Aចេសើនេវទិកមជឈត្តកមមឱយេចញមជឈត្តវនិច័ឆយបែនថម េលចំើ ណុ ច
ែដល្រតូវបនបង្ហ ញកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ ប៉ុែន្តមិនបនñក់បញូច លេនកុនងមជឈត្ត-
វនិច័ឆយែដលបនទទួល។
ភគីវaទមខ ងេទៀតAចផ្តល់មតិរបស់ខួ្លនពក់ព័នធនឹងសំេណើ េនះ កុនងអំឡុងេពល សមរមយbមួយែដលកំណត់េñយេវទិកមជឈត្តកមម។
៣៨.២ េសចកី្តសេ្រមចេលើ ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត ករបក្រbយ និងមជឈត្តវនិចឆ័យបែនថម
្របសិនេបើេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថសំេណើ bមួយសមរមយ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវ
ែកត្រមូវ េធើ្វករបំភឺ្លលមិ្អត ឬផ្តល់ករបក្រbយជbយលកខណ៍ អកJរ ឬេចញមជឈត្ត-
វនិច័ឆយបែនថម កុនងកំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីបនទទួលសំេណ
េនះ។ ្រសបǂមវធន ៥.២ (ករែកែ្របេពលេវbកំណត់) េវទិកមជឈត្តកមមAចពនយរ
អំឡុងេពល ែដលេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវែកត្រមូវ េធើ្វករបំភឺ្លលមិ្អត ឬផ្តល់ករបក្រbយជ
bយលកខណ៍ អកJរ ឬេចញមជឈត្តវន ដំណឹ ងេទភគីវaទ។
ិច័ឆយបែនថមបន ǂមករចំបច់បន និងេñយ ជូន
បញញតិ្តចប់ពីវធន ៣៥ (ករពិនិតយពិច័យេលើទ្រមង់ៃនមជឈត្តវនិច័ឆយ) ដល់វធន
៣៧ (Aនុភព និងករអនុវត្តមជឈត្តវន
ិច័ឆយ) ្រតូវអនុវត្តដូចគន ចំេពះករផ្ល ស់បូ្តរែដល
ចំបច់ ឬសម្រសបែដលពក់ព័នធនឹងករែកត្រមូវមជឈត្តវន
ិច័ឆយ និងមជឈត្តវន
ិច័ឆយបែនថម។
៣៨.៣ ករផួ្តចេផើ្តមរបស់េវទិកមជឈត្តកមមកុនងករែកត្រមូវ
កុនងអំឡុងេពល ៣០ (bមសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីេចញមជឈត្តវនិចយឆ័ េវទិក
មជឈត្តកមមAចផួ្តចេផើ្តមកុនងករែកត្រមូវកំហុស ដូចមនកំណត់កុនងវធន ៣៨.១ (សំេណ
សុំករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត ករបក្រbយ ឬមជឈត្តវនិចឆ័យបែនមថ ) បន។
ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត ឬករបក្រbយមជឈត្តវន វនិច័ឆយ។
ិច័ឆយ គឺជែផនកមួយៃនមជឈត្ត-
វិធន ៣៩.- កររកǜឯក@ររបសសណុំ េរឿងេ6យអគគេលខធិករ6្ឋ ន
េនេពលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថ មិនមនសកមមភពត្រមូវេផJងេទៀត ែដល
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបំេពញេទេនះ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវធនថអគគេលខធិករñ្ឋ នមន ឯកbរេពញេលញទំង្រសុងរបស់សំណុំ េរឿង។
វិធន ៤០.- អំ8ចរបសេវទិកមជឈត្តកមម
េ្រកពីអំbចដូចមនកំណត់កុនងវធនេនះ និងអំbចែដលមិនមនបដិបបញញតិ្ត
ៃនវធនែដលមនអនុភពចប់បងំខរបស់ចបប់ែដល្រគប់្រគងមជឈត្តកមមេទេនះ េវទិក មជឈត្តកមម្រតូវមនអំbចកុនងករ៖
ក- បងគ ប់ឱយមនករែកែ្របកិចចសនយbមួយ កុនងក្រមិតែដលត្រមូវឱយមនករែក ត្រមូវកំហុស ែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថ ជករេធើ្វេឡើងេñយភគីទំងអស់
ៃនកិចចសនយេនះ។ េសចកី្តបងគ ប់េនះ ្រតូវេធើ្វេឡើង្រសបǂមលកខខណ្ឌ ៃនចបប់
្រគប់្រគងកិចចសនយែដលអនុញញ តឱយមនករែកែ្របកិចចសនយ
ខ- បងគ ប់ឱយមនកររកǜ សុ្តក លក់ ឬករេ្របើ្របស់្រទពយ ឬវតុថbមួយ ែដលជ កមមវតុថៃនវaទ ឬជែផនកbមួយៃនកមមវតុថៃនវaទ
គ- ǂមករេសើនសុំរបស់ភគីវaទ េចញមជឈត្តវនិចឆ័យឱយបង់កៃ្រមេសaមជឈតកម្ត ម
ែដលមិនទន់បនបង់
ឃ- បងគ ប់ភគីវaទឱយធនថ មជឈត្តវនិចឆ័យែដលនឹងេចញកនុងដំេណើ រករមជឈត្តករ
មិន្រតូវក្ល យជគម ន្របសិទធភព េñយbរករបំបត់្រទពយេñយភគីវaទb មួយេឡើយ
ង- បងគ ប់ភគីវaទឱយផ្តល់្របក់កក់ស្រមប់ េbហ៊ុយចំbយេលើេសaែផនកចបប់ ឬចំbយេផJងេទៀតកុនងទ្រមង់bមួយ ែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថសម
្រសប
ច- បងគ ប់ភគីវaទឱយផ្តល់្របក់កក់ស្រមប់ មួយែផនកៃនទឹក្របក់bមួយៃនវaទ ឬទឹក្របក់ទំងអស់ៃនវaទ
ឆ- កំណត់ទណ្ឌ កមម ែដលេវទិកមជឈត្តកមមយល់ថសម្រសប ចំេពះភគីវaទ
ែដលខកខន ឬបដិេសធមិនេគរពវធនេនះ េសចកី្តបងគ ប់ ឬេសចកី្តែណនំ
របស់េវទិកមជឈត្តកមម ឬមជឈត្តវន ករ្របជុំ ឬសវនករ
ិច័ឆយេñយែផនក ឬខកខន ឬបដិេសធចូលរួម
ជ- ǂមករសម្រសប សេ្រមចេលើចំណុ ចវaទែដលមិន្រតូវបនបង្ហ ញ ឬែដល
្រតូវបនេលើកេឡើងេñយតុណី្ហ ភព កុនងឯកbរនន ដូចមនែចងកុនងវធន ២២ (ករñក់េសចកី្តែថ្លងេñយគូភគីវaទ) ្របសិនេបើចំណុ ចវaទេនះ្រតូវបន បង្ហ ញយ៉ ងចបស់bស់ដល់ភគីវaទមខ ងេទៀត និងភគីវaទមខ ងេទៀត្រតូវបន
ផ្តល់ឱកស្រគប់្រគន់កុនងករេឆើ្លយតប
ឈ- សេ្រមចអំពីចបប់ែដល្រគប់្រគងដំេណើ រករមជឈត្តករ និង
ញ- សេ្រមចេលើករទមទរ ឬបុព្វសិទិធǂមផូ្លវចបប់ ឬបុព្វសិទិធេផJងេទៀត។
៤១.១ កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម និងǂbងកៃ្រមេសaរបស់ម.ជ.ម.
កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម រមមន៖
ក- កៃ្រមេសaចុះបញជ ី ខ- កៃ្រមេសaរដ្ឋបល
គ- កៃ្រមេសaែតងǂំងមជឈត្តករ ឃ- កៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម និង
ង- កៃ្រមេសaេផJងៗ របស់េវទិកមជឈត្តកមម និងម.ជ.ម.
ដូចមនកំណត់ចប់ពីវធន ៤១ (កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម) ដល់វធន ៤៦ (ករចំbយ
េផJងៗរបស់េវទិកមជឈត្តកមម និងម.ជ.ម.)។
អគគេលខធិករñ្ឋ ន ្រតូវកំណត់កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម េñយអនុេbមǂម ជំពូកេនះ និងǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម ែដល្រតូវបនអនុម័តេñយ ម.ជ.ម. ្រសប ǂមបទបញជ ៃផទកុនងរបស់ ម.ជ.ម។ ករកំណត់កៃ្រមេសaមជឈត្តកមរបស់អគគេលខធិករ-
ñ្ឋ នជករកំណត់bថ ពរ។ កុនងករណី ែដលមជឈត្តកមម ្រតូវបនេñះ្រbយេñយស័ម្រគចិត្ត ឬ្រតូវបនបញច ប់េñយមិនមនករេធើ្វសវនករ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវកំណត់កៃ្រម
េសaជbថ ពរស្រមប់មជឈត្តកមមៃនករណី េនះ។ អគគេលខធិករñ្ឋ ន ្រតូវកំណត់កៃ្រម
េសaមជឈត្តកមមៃនករណី េនះ េñយពិចរbbល់កលៈេទសៈៃនសំណុំ េរឿង bប់បញូច ល ទំងដំbក់កលៃនដំេណើ រករមជឈតករ ែដលមជឈត្តកមម្រតូវបនេñះ្រbយេñយ ស័្រគចិត្ត ឬ្រតូវបនបញច ប់។ កុនងករណី ែដលកៃ្រមេសaមជឈត្តកមមែដលកំណត់ មនតំៃល
ទបជង្របក់បង់ជមុន ម.ជ.ម ្រតូវបងិ្វលសងេទគូភគីវaទវញ នូវទឹក្របក់េទǂម
សមម្រត ែដលគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងគន ឬǂមសមម្រតដូចគន នឹងសមម្រត
ែដល្របក់បង់ជមុន្រតូវបនបង់ ្របសិនេបើមិនមនករ្រពមេ្រពȣងរaងគូភគីវaទេទ
េនះ។
៤១.២ ករែកែ្រប និងករអនុវត្តǂbងកៃ្រមេសaរបស់ម.ជ.ម.
្រកុម្របឹកǜ្របតិបតិ្តរបស់ម.ជ.ម. Aចេធើ្វែកែ្របǂbងកៃ្រមេសaរបស់ខួ្លន េន
េពលbមួយែដល្រកុម្របឹកǜ្របតិបតិ្តយល់ថសម្រសប។ ǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. ែដល្រតូវអនុវត្ត គឺǂbងកៃ្រមេសaែដលមនសុពលភពជធរមនេនកល បរេចឆទែដលអគគេលខធិករñ្ឋ ន បនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងេពញេលញអំពីមជឈត្តកមម
្រសបǂមវធន ៧.១ (េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម)។
៤១.៣ ករែបងែចកកៃ្រមេសaមជឈត្តកមម
េវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវកំណត់ឱយបនចបស់bស់នូវកៃ្រមេសaសរបស្រមប់
មជឈត្តកមម េនកុនងមជឈត្តវនិចឆ័យរបស់ខន។្លួ េលើកែលងែតគូភគវី aទបន្រពមេ្រពȣងេផJង
ពីេនះ េវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវកំណត់ឱយជក់bក់អំពីករែបងែចកកៃ្រមេសaស្រមប់
មជឈត្តកមមរaងគូភគីវaទ េនកុនងមជឈត្តវន
ិច័ឆយ។
អនុេbមǂមបញញតិ្តខងេលើ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវកំណត់ចំនួនទឹក្របក់ ែដល ភគីវaទមខ ង្រតូវបង់េទភគីវaទមខ ងេទៀត។ ស្រមប់ករកំណត់េនះ េវទិកមជឈត្តកម
្រតូវយកមកពិចរbនូវចំនួនទឹក្របក់បង់ជមុន ែដលគូភគីវaទបនបង់េទ ម.ជ.ម. ដូចមនកំណត់កុនងវធន ៤៨ (្របក់បង់ជមុន)។
៤១.៤ ករទទួលខុស្រតូវរួមគន និងេñយែឡកពីគន
គូភគីវaទ ្រតូវទទួលខុស្រតូវរមគន និងេñយែឡកពីគន កុនងករបង់កៃ្រមេសa សរបស្រមប់មជឈត្តកមមេទ ម.ជ.ម.។
៤២.១ អ្រǂឆករ (អ្រǂេថរ)
កៃ្រមេសaចុះបញជ ី ្រតូវបនកំណត់ជអ្រǂឆករ (អ្រǂេថរ) ដូចមនកំណត់កុនង ǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម.។
៤២.២ ករបង់កៃ្រមេសaឱយទន់េពលេវb
ភគីបឹ្តងទមទរ ្រតូវបង់កៃ្រមេសaចុះបញជ ី េនេពលñក់េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពី មជឈត្តកមម។ ភគីបឹ្តងទមទរៃនបណឹ្ត ងតប ្រតូវបង់កៃ្រមេសaបែនថមស្រមប់ករចុះបញជ ី
េនេពលñក់បណឹ្ត ងតប។
ករខកខន កុនងករបង់កៃ្រមេសaចុះបញជ ីឱយបនទន់េពលេវb ្រតូវចត់ទុកជ ករខកខនកុនងករñក់េសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម ដូចមនកំណត់កុនងវធន ៧.៤ (ភពមិនេពញេលញៃនេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម) ឬAច្របឈមនឹងHនិភ័យ
ែដលបណឹ្ត ងតបរបស់ភគីវaទ មិន្រតូវបនេលើកយកមកពិចរbកុនងដំេណើ រករ មជឈត្តករ។
កៃ្រមេសaចុះបញជ ី គឺជកៃ្រមែដលមិន្រតូវសងវញេនះេទ។
៤៣.១ ករកំណត់កៃ្រមេសaរដ្ឋបល
កៃ្រមេសaរដ្ឋបល ្រតូវកំណត់េñយែផ្អកេលើតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ ដូចមនកំណត់ កុនងǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. ។
៤៣.២ ករគណនតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ
តៃម្លកមមវតុថៃនវaទ គឺជតៃម្លកមមវតុថៃនbល់ករទមទរ និងបណឹ្ត ងតបទំងអស់។
្របសិនេបើភគីវaទបនñក់ករេñះbរǂមករកត់កង អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវបញូច ល ទឹក្របក់េនះកុនងករគណនតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ ្របសិនេបើករេñះbរǂមករកត់កង
េនះ បb្ត លឱយេវទិកមជឈត្តកមមមនបនុទកករងរេ្រចើនបែនថមេទៀត។
៤៣.៣ ករែកែ្របករទមទរ និងករេñះbរ
េទះបីជតៃម្លៃនករទមទរ បណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់កង ្របសិន
េបើពក់ព័នធ ្រតូវបនកត់បនថយ ្រសបǂមវធន ២៣.២ (ករែកែ្របពកយបណឹ្ត ង និង ករែកែ្របករេñះbរ) ក៏េñយ ក៏កៃ្រមេសaរដ្ឋបល មិន្រតូវបនកត់បនថយេឡើយ។
្របសិនេបើចំនួន ទឹក្របក់ៃន ករទមទរ បណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់កង
្របសិនេបើពក់ព័នធ ្រតូវបនដំេឡើង ្រសបǂមវធន ២៣.២ េនះ កៃ្រមេសaរដ្ឋបលនឹង
្រតូវដំេឡើង ្រសបǂមǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. ផងែដរ។
៤៣.៤ តៃម្លកមមវតុថៃនវaទែដលមិនAចកំណត់បន
្របសិនេបើតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ ែដលជតៃម្លៃនករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតប មិនAច កំណត់បន េនេពលែដល្របក់បង់ជមុន្រតូវដល់កំណត់បង់ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវ
ប៉ ន់bម នកៃ្រមេសaបេb្ត ះAសននស្រមប់មជឈត្តកមម េñយែផ្អកេលើលកខណៈៃនវaទ និងកលៈេទសៈៃនសំណុំ េរឿងនីមួយៗ។ ករប៉ ន់bម នបេb្ត ះAសននេនះ Aច្រតូវបន
ែកែ្រប្រសបǂមព័ត៌មន ែដលទទួលបននេពលេ្រកយៗមក។
ស្រមប់ករណី េលើកែលងbមួយ ែដលអគគេលខធិករñ្ឋ នយល់េឃើញថ សម
េហតុផលកុនងករបនថយ ឬដំេឡើងកៃ្រមេសaរដ្ឋបល ែដលមនកំណត់កុនងǂbងកៃ្រម
េសaរបស់ ម.ជ.ម. អគគេលខធិករñ្ឋ ន Aចែកែ្របកៃ្រមេសaរដ្ឋបលរបស់សំណុំ េរឿង នីមួយៗបន។ កលៈេទសៈេលើកែលង AចរមមនជAទិ៍បរមណករងរតិចតួច របស់េវទិកមជឈត្តកមម េñយbរែតករបញច ប់ដំេណើ រករមជឈត្តករមុនកលកំណត់ ឬ បរមណករងរបែនថមែដល ម.ជ.ម. ្រតូវបំេពញ។ ករដំេឡើងកៃ្រមេសaរដ្ឋបលេនះ
មិន្រតូវេលើសពី ៣០% (bមសិបភគរយ) ៃនកៃ្រមេសaរដ្ឋបល ែដលមនកំណត់កុនង ǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. េឡើយ។
វិធន ៤៤.- កៃ្រមេសǏែតងǂងមជឈត្តករ
កុនងករណី ែដលករែតងǂំងមជឈត្តករេñយ ម.ជ.ម. ្រតូវបនត្រមូវ ឬេសើេឡើង ភគីវaទែដលេសើនេឡើងេនះ្រតូវបង់ កៃ្រមេសaែតងǂំងមជឈត្តករេទម.ជ.ម. ដូចមន កំណត់កុនងǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. ស្រមប់ករែតងǂំងមជឈត្តករ ែដលេធើ្វេឡើង
េñយគណៈកមម ធិករែតងǂំង។
វិធន ៤៥.- កៃ្រមេសǏេវទិកមជឈត្តកមម
៤៥.១ ករកំណត់កៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម
កៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវកំណត់េñយែផ្អកេលើតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ ដូចមន កំណត់កុនងǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម.។ មុនេពលេវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបនេរៀបចំ
បេងើកត គូភគីវaទAច្រពមេ្រពȣងេផJងេលើវធ មជឈត្តកមមបន។
ីb្រសក
ុងករកំណត់កៃ្រមេសaេវទិក
៤៥.២ ករគណនតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ
តៃម្លកមមវតុថៃនវaទ គឺជតៃម្លកមមវតុ
ៃនbល់ករទមទរ និងបណឹ្ត ងតប។ ្របសិន
េបើភគីវaទ មនñក់ករេñះbរǂមករកត់កង អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវបញូច លទឹក
្របក់េនះ កុនងករគណនតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ ្របសិនេបើករេñះbរǂមករកត់កង
េនះ បb្ត លឱយេវទិកមជឈត្តកមមមនបនុទកករងរេ្រចើនបែនថមេទៀត។
៤៥.៣ ករែកែ្របករទមទរ និងករេñះbរ
េទះបីជតៃម្លៃន ករទមទរ បណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករកត់កង ្របសិន
េបើពក់ព័នធ ្រតូវបនកត់បន្ថយ ្រសបǂមវធន ២៣.២ (ករែកែ្រប ពកយបណឹ្ត ង និងករ
ែកែ្របករេñះbរ) ក៏េñយ ក៏កៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម មិន្រតូវបនកត់បនថយ
េឡើយ។ ្របសិនេបើ ចំនួនទឹក្របក់ៃន ករទមទរ បណឹ្ត ងតប ឬករេñះbរǂមករ កត់កង ្របសិនេបើពក់ព័នធ ្រតូវបនដំេឡើង ស្របǂមវធន ២៣.២ េនះ កៃ្រមេសa
េវទិកមជឈត្តកមម នឹង្រតូវដំេឡើង ្រសបǂមǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. ផងែដរ។
៤៥.៤ តៃម្លកមមវតុថៃនវaទែដលមិនAចកំណត់បន
្របសិនេបើតៃម្លកមមវតុថៃនវaទ ែដលជតៃម្លៃនករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតប មិនAច
កំណត់បន េនេពលែដល្របក់បង់ជមុន្រតូវដល់កំណត់បង់ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវ ប៉ ន់bម នកៃ្រមេសaបេb្ត ះAសននស្រមប់មជឈត្តកមម េñយែផ្អកេលើលកខណៈៃនវaទ និងកលៈេទសៈៃនសំណំុ េរឿងនីមួយៗ។ ករប៉ ន់bម នបេb្ត ះAសននេនះ Aច្រតូវបន
ែកែ្រប្រសបǂមព័ត៌មន ែដលទទួលបននេពលេ្រកយៗមក។
៤៥.៥ គម នកិចច្រពមេ្រពȣងេñយែឡកជមួយភគីវaទេលើកៃ្រមេសaនិង ករចំbយ
មជឈត្តករ មនសិទិធទទួលបន្រតឹមែតកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម និងករសង
្រតលប់មកវញនូវករចំbយនន ែដលែបងែចក និងកំណត់េñយអគគេលខធិករñ្ឋ ន
ែតបុ៉េb្ណ ះ។ មជឈត្តករ មិនAចចុះកិចច្រពមេ្រពȣងជមួយ ឬទទួលកៃ្រមេñយផទ ល់ ឬេñយ្របេយលពីភគីវaទbមួយ ឬអនកតំbងរបស់គូភគីវaទ ស្រមប់កៃ្រមេសa ឬករចំbយរបស់ខួ្លនេឡើយ។
៤៥.៦ ករែបងែចកៃផទកុនងចំេពះកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម
មជឈត្តករ មនេសរភពកុនងករ្រពមេ្រពȣងេលើករែបងែចកកៃ្រមេសaរបស់ខួ្លន។
្របសិនេបើគម នករ្រពមេ្រពȣងអំពីបញ្ហ េនះ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវអនុវត្តវធនខង
េ្រកម៖
ក- កុនងករណី េវទិកមជឈត្តកមមៃនសមជិកមជឈត្តករ ៣ (បី) រប៖ ៤០% (ែសសិប
ភគរយ) ៃនកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមមសរប ្រតូវែបងែចកេទ្របធនេវទិក
មជឈត្តកមម និង៦០% (ហុកសិបភគរយ) ែដលេនសល់ ្រតូវែបងែចកេសើមគន រaង មជឈត្តករេផJងេទៀត។
ខ- កុនងករណី ដៃទេទៀតរបស់េវទិកមជឈត្តកមមៃនសមជិកមជឈត្តករេ្រចើនរូប៖ ៥%
(្របំភគរយ) ៃនកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមមសរុប ្រតូវែបងែចកេទ្របធនេវទិក មជឈត្តកមម និង៩៥% (េកសិប្របំភគរយ) ែដលេនសល់ ្រតូវែបងែចកេសើមគន រaងមជឈត្តករទំងអស់ រួមទំង្របធនេវទិកមជឈត្តកមមផងែដរ។
៤៥.៧ កៃ្រមេសaកុនងករណី មនករñក់មជឈត្តករជំនួស
េñយែផ្អកេលើករងរជក់ែសងរបស់មជឈត្តករបនបំេពញ និងកលៈេទសៈពក់
ព័នធេផJងេទៀត អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវកំណត់ កៃ្រមែដល្រតូវបង់េទមជឈត្តករ ែដលបន បញច ប់តួនទីរបស់ខួ្លនមុនេពលដំេណើ រករសវនករ្រតូវបនបញច ប់ េទះករបញច ប់េនះ
េñយbរមូលេហតុអី្វក៏េñយ និងេទមជឈត្តករែដល្រតូវបនñក់ជំនួស។
កៃ្រមេសaសរបរបស់មជឈត្តករែដលឈប់ពីតួនទី និងមជឈត្តករែដលជំនួស មិន Aចេលើសពី ១២០% (មួយរយៃមភភគរយ) ៃនកៃ្រមេសa ែដលមជឈត្តករែដល្រតូវបន
ែតងǂំងដំបូងAចនឹងទទួលបន ្របសិនេបើមជឈត្តកររូបេនះ បនកន់សំណុំ េរឿងរហូត ដល់ទីបញច ប់េឡើយ។
៤៥.៨ ករែកែ្របកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម
ស្រមប់ករណី េលើកែលងbមួយ ែដលអគគេលខធិករñ្ឋ នយល់េឃើញថ សម
េហតុផលកុនងករបនថយ ឬដំេឡើងកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម ែដលមនកំណត់កុនងǂbង កៃ្រមេសaរបស់ម.ជ.ម. អគគេលខធិករñ្ឋ នAចែកែ្របកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមមៃន
សំណុំ េរឿងនីមួយៗបន។ ករណី េលើកែលង រមមនជAទិ៍បរមណករងរតិចតចួ ែដល
េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវបំេពញ េñយbរែតករបញច ប់ដំេណើ រករមជឈត្តករមុនកលកំណត់ ឬបរមណករងរេ្រចើនបែនថម ែដល ម.ជ.ម. ្រតូវបំេពញពក់ព័នធនឹងសំេណើ ជបន្តបនទ ប់
ននស្រមប់ វធនករបេb្ត ះAសនន ករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ ឬទឡី្ហករណ៍ ចំេពះ យុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម។ ករដំេឡើងកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមមេនះ មិន្រតូវ
េលើសពី ៣០% (bមសិបភគរយ) ៃនកៃ្រមេសaេវទិកមជឈត្តកមម ែដលមនកំណត់កុនង ǂbងកៃ្រមេសaរបស់ ម.ជ.ម. េឡើយ។
វិធន ៤៦.- ករចំ8យេផƞងៗរបសេវទិកមជឈត្តកមម និងម.ជ.ម.
ករចំbយេផJងៗរបស់េវទិកមជឈត្តកមម និងម.ជ.ម. រួមមន៖
ក- ចំbយជក់ែសងេផJងៗ ែដលមជឈត្តករេ្របើ្របស់កុនងដំេណើ ករមជឈត្តករ រមួ មនករចំbយសមេហតុផលស្រមប់ ករេធើ្វដំេណើ រ សb្ឋ គរ AHរ និងករចំbយចំបច់េផJងេទៀត
ខ- ចំbយស្រមប់អនកជំនញ ែដល្រតូវបនែតងǂំងេñយេវទិកមជឈត្តកមម ឬ
ជំនួយដៃទេទៀត ែដលជត្រមូវកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម និង
គ- ចំbយស្រមប់ៃថ្លសំភរៈបរក ម.ជ.ម.។
ខ រនន ឬេសaកមមបែនថម ែដលផ្តល់េñយ
្រកុម្របឹកǜ្របតិបតិ្តរបស់ ម.ជ.ម. Aចេចញេសចកី្តែណនំ អំពីករចំbយ ដូច បនបញជ ក់ខងេដើម។
វិធន ៤៧.- េ@ហុយចំ8យេលេសǏែផនកចបប់ និងករចំ8យេផƞងៗរបសភគីវិǏទ
េលើកែលងែតគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ េវទិកមជឈត្តកមម្រតូវមន
សមតថកិចចបងគ ប់កុនងមជឈត្តវនិចយរបស់ឆ័ ខន្លួ ឱយភគវី aទមខ ងបងករចំ់ bយស្រមប់
េសaផូ្លវចបប់ និង ករចំbយេផJងៗ មួយែផនក ឬទំង្រសុងរបស់ភគីវaទមខ ងេទៀត ។
៤៨.១ ្របក់បង់ជមុនស្រមប់កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម
គូភគីវaទ ្រតូវបង់េទ ម.ជ.ម. នូវ្របក់បង់ជមុន ស្រមប់កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម កុនងតៃម្លប៉ ន់bម នbមួយ េលើកែលងែតកៃ្រមេសaចុះបញជ ី ែដល្រតូវបង់ទំង្រសុង
្រសបǂមវធន ៤២.២ (ករបង់កៃ្រមេសaឱយទន់េពលេវb)។
អគគេលខធិករñ្ឋ ន មនសមតថកិចចកំណត់តៃម្លៃន្របក់បង់ជមុន។ េលើកែលងែត មនករ្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ ភគីបឹ្តងទមទរ និងភគីេឆើ្លយតប ្រតូវបង់្របក់បង់ជ មុនមន ក់ពក់កb្ត ល។ ករបង់ ្រតូវេធើ្វកុនងទ្រមង់ជ មូលបបទនប្រត ឬករេផទរចូល
គណនីធនគ ែដលកំណត់េñយ ម.ជ.ម. កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីទទួលបនករជូនដំណឹ ងពីអគគេលខធិករñ្ឋ ន។
៤៨.២ ករបង់បែនថមនូវ្របក់បង់ជមុន
េនកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ រមមនជAទិ៍ កុនងករណី ែដលមនករេកើនេឡើងៃន តៃម្លកមមវតុថៃនវaទ សំេណើ ននែដលេសើនឱយមនវធនករបេb្ត ះAសនន ករជំទស់
េទនឹងមជឈត្តករ ឬទឡី្ហករណ៍ ចំេពះយុǂ្ត ធិកររបស់េវទិកមជឈត្តកមម អគគេលខធិករ- ñ្ឋ នAចេសើនឱយគូភគីវaទ បង់បែនថមនូវ្របក់បង់ជមុន។ ករបង់បែនថមេនះ្រតូវេធើ្វេឡើង
កុនងអំឡុងេពល ១៥ (ដប់្របំ) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីទទួលបនករជូនដំណឹ ងពីអគគេលខ- ធិករñ្ឋ ន។
៤៨.៣ ករផ្អ ក ឬករបញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ
កុនងករណី ែដល្របក់បង់ជមុន មិន្រតូវបនបង់ទំង្រសុងǂមកលកំណត់ែដល
្រតូវបង់េទេនះ អគគេលខធិករñ្ឋ ន្រតូវជូនដំណឹ ងដល់គូភគីវaទ េដើមបីឱយភគីវaទb
មួយបង់នូវទឹក្របក់ែដល្រតូវបង់។ ្របសិនេបើ្របក់េនែតមិន្រតូវបនបង់កុនងរយៈេពល
ែដលបនកំណត់េñយអគគេលខធិករñ្ឋ ន អគគេលខធិករñ្ឋ ន េ្រកយពីបនពិភកǜ
ជមួយេវទិកមជឈត្តកមម Aចឱយេវទិកមជឈត្តកមមផ្អ កករងរ និងកំណត់អំឡុងេពលមួយ
ែដលករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតប ែដលពក់ព័នធេនះ ្រតូវចត់ទុកថបនដកេនេពលផុត
កំណត់អំឡុងេពលេនះ។ ករកំណត់អំពីករដក ករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតបេនះ មិន្រតូវប៉ះ ពល់ដល់ករñក់ ករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតបេនះជថីមេñយភគីវaទbមួយ េនកុនង ដំេណើ រករមជឈត្តករេផJងេទៀតេឡើយ។
ភគីវaទនីមួយៗAចបង់សរុបនូវ្របក់បង់ជមុន ស្រមប់កៃ្រមេសaមជឈត្តកមម ពក់ព័នធនឹងករទមទរ ឬបណឹ្ត ងតប ្របសិនេបើភគីវaទbមួយខកខនមិនបនបង់ ចំែណកែដលខួ្លន្រតូវបង់។ េវទិកមជឈត្តកមម ឬអគគេលខធិករñ្ឋ ន Aចផ្អ កករងរខួ្លន មួយែផនក ឬទំង្រសុង ឬក៏បញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករែតម្តង ្របសិនេបើ្របក់បង់ជមុន
ែដលត្រមូវេ្រកមវធនេនះ មួយចំែណក ឬទំង្រសុងមិន្រតូវបនបង់េទេនះ។
អគគេលខធិករñ្ឋ ន Aចបងគ ប់ថករបង់បេb្ត ះAសននAចេធើ្វពីេពលមួយេទ
េពលមួយ េñយដកេចញពីកុនងកញច ប់្របក់បង់ជមុន ស្រមប់កៃ្រមេសaប៉ ន់bម ន ស្រមប់ ម.ជ.ម. ឬមជឈត្តករ ឬចំbយននែដល ម.ជ.ម. ឬមជឈត្តករ បនចំbយរចួ
េហើយ។
៤៨.៥ ទិននុបបវត្តន៍ចំbយសេងខបរបស់្របក់បង់ជមុន ករសងេទវញនូវទឹក្របក់ែដល មិនបនចំbយ និងករ្របក់
បនទ ប់ពីេចញមជឈត្តវន
ិច័ឆយbថ ពរ ឬមជឈត្តវន
ិច័ឆយǂមករ្រពមេ្រពȣង ឬេសចកី្ត
បងគ ប់បញឈប់ដំេណើ រករមជឈត្តករ អគគេលខធិករñ្ឋ ន ្រតូវផ្តល់េទគូភគីវaទ នូវ ទិននុបបវត្តន៍ចំbយសេងខបរបស់្របក់បង់ជមុន ែដលបនទទួល និងេ្របើ្របស់។ ម.ជ.ម. ្រតូវសងេទគូភគីវaទវញនូវទឹក្របក់ ែដលមិនបនចំbយǂមសមម្រត
ែដលគូភគីវaទបន្រពមេ្រពȣង ឬǂមសមម្រតដូចគន នឹងសមម្រត ែដល្របក់បង់ ជមុន្រតូវបនបង់ ្របសិនេបើមិនមនករ្រពមេ្រពȣងរaងគូភគីវaទេទេនះ។ ករ្របក់ៃន
្របក់បង់ជមុន ឬ្របក់កក់ធន ្រតូវរកǜទុកជចំណូ លរបស់ ម.ជ.ម.។
៤៨.៦ ករមិនទទួលខុស្រតូវចំេពះករចំbយ ែដលហួសពី្របក់បង់ជមុន ឬ្របក់កក់
េដើមបីធន
ម.ជ.ម. រមបញូច លទំង សមជិក អភិបល ទី្របឹកǜ េលខ និងបុគគលិករបស់ ម.ជ.ម. មិនទទួលខុស្រតូវបង់នូវករចំbយbមួយ ែដលហួសពី្របក់បង់ជមុន ឬ
្របក់កក់េដើមបីធនេឡើយ។
៤៩.១ ភពឯកជនៃនដំេណើ រករមជឈត្តករ
េលើកែលងែតគូភគីវaទមនករ្រពមេ្រពȣងេផJងពីេនះ bល់ករ្របជុំ និង
សវនករនន ្រតូវេធើ្វេឡើងជលកខណៈឯកជន និងកំណត់្រǂេផJងៗ ្របតិចរក ឬ ឯកbរនន្រតូវែតរកǜជករសមង ត់។
៤៩.២ កររកǜករសមង ត់ៃនករជំនុំពិភកǜរបស់េវទិកមជឈត្តកមម
ករជំនំុពិភកǜរបស់េវទិកមជឈត្តកមម ្រតូវែតរកǜជករសមង ត់។
៤៩.៣ ករសមង ត់ និងករមិនបង្ហ ញអងគេហតុ
្របសិនេបើមិនមនករយល់្រពមជbយលកខណ៍ អកJរពីគូភគីវaទេទ បុគគល
្រគប់រូប ែដលបនចូលរមេñយផទ ល់ ឬេñយ្របេយល កុនងមជឈត្តកមម ្រតូវជប់កតព្វកិចច រកǜករសមង ត់ និងមិនបង្ហ ញអងគេហតុែដលពក់ព័នធ ឬែដលខួ្លនបនដឹងǂមរយៈ មជឈត្តកមមៃនសំណុំ េរឿងេឡើយ េលើកែលងែតកុនងករណី ៖
ក- ករបង្ហ ញេនះេធើ្វេឡើងស្រមប់ករñក់ពកយ េទតុbករមនសមតថកិចចៃនរដ្ឋ
bមួយេដើមបី សុំករអនុវត្ត ឬបឹ្តងជំទស់នឹងមជឈត្តវនិចឆ័យ
ខ- ្រសបǂមដីកបងគ ប់ ឬដីកេកះរបស់តុbករៃនយុǂ្ត ធិករ ែដលមនសមតថ កិចច
គ- កុនងេគលបំណង េគរពǂម ឬអនុវត្ត សិទិធ ឬករទមទរ្រសបចបប់
ឃ- ្រសបǂមបញញតិ្តចបប់របស់រដ្ឋbមួយ ែដលមនAនុភពចប់បងំខចំេពះភគី វaទ ែដល្រតូវបង្ហ ញ ឬ
ង- ្រសបǂមេសចកី្តបងគ ប់របស់េវទិកមជឈត្តកមម ǂមករñក់ពកយរបស់ភគីវaទ មខ ង េñយមនករជូនដំណឹ ង្រតឹម្រតូវ េទភគីវaទមខ ងេទៀត។
៤៩.៤ មិនមនករñក់បណឹ្ត ងពីបទបរHរេករ ិ៍
គូភគីវaទ និងេវទិកមជឈត្តកមម ្រពមេ្រពȣងថខួ្លនមិន ែផ្អកេលើ ឬេ្របើ្របស់
េសចកី្តែថ្លង ក៏ដូចជេយបល់នន េទះបីជbយលកខណ៍ អកJរ ឬផទ ល់មត់ ែដល្រតូវ
បនេធើ្វេឡើងកុនងដំេណើ រករមជឈត្តករ េដើមបីេធើ្វ ឬចប់េផើ្តម ឬរកǜ បណឹ្ត ងពីបទបរHរេករ ិ៍
បទបរHរេករជ
bយលកខណ៍ អកJរ បទបរHរេករǂ
មសំដី ឬបណឹ្ត ងតa៉កុនងរូបភព
េផJងេទៀត ែដលមនលកខណៈែបបេនះ។
វិធន ៥០.- ករផƞព្វផǜយមជឈត្តវិនិច័ឆយ
ម.ជ.ម. AចផJព្វផǜយមជឈត្តវនិចឆ័យរបស់ខួ្លន ទំង្រសងុ ឬជទ្រមង់ អតថបទដក
្រសង់ ឬជេសចកី្តសេងខប េនេលើេគហទំព័ររបស់ខួ្លន ឬǂមមេធយបយដៃទេទៀត កុនង លកខខណ្ឌ ខងេ្រកម៖
ក- bល់ករេយងែដលមនេឈម ះភគីវaទ និងេសចកី្តលមិ្អតដៃទេទៀត ែដល បb្ត លឱយbធរណៈជនAចbគ ល់ពីអត្តញញ ណរបស់គូភគីវaទ ្រតូវបនលុប
េចល ǂមសំណូ មពរ ឬករកំណត់ជក់bក់របស់ភគីវaទ និង
ខ- ្របសិនេបើ មិនមនភគីវaទbមួយបនជំទស់េទនឹងករផJព្វផǜយមជឈត្ត-
វនិច័ឆយ កុនងអំឡុងេពល ៩០ (េកសិប) ៃថង្របតិទិន បនទ ប់ពីេចញមជឈត្តវន
ិច័ឆយ។
ភគីវaទbមួយ ែដលដឹងថបញញតិ្ត ែដលមិនមនAនុភពចប់បងំខǂមផូ្លវចបប់
ឬករត្រមូវbមួយកុនងកិចច្រពមេ្រពȣងមជឈត្តករ រមទំងវធនសី្តពីមជឈត្តករ មិន្រតូវបន
េគរព បុ៉ែន្តេនបន្តមជឈត្តកមម េñយមិនបនជំទស់ កុនងេពលេវbែដល បញញតិ
ឬកិច
្រពមេ្រពȣងេនះបនកំណត់ នឹង្រតូវសនមតថបនេបះបង់សិទិធបឹ្តងជំទស់របស់ខួ្លន។
្រសបǂមវធន ៣៨ (ករែកត្រមូវ ករបំភឺ្លលមិ្អត និងករបក្រbយមជឈត្តវនិចយឆ័
និងមជឈត្តវន
ិច័ឆយបែនថម) ករ្រពមេ្រពȣងកុនងករេធើ្វមជឈតកមមេ្រកមវធនេនះ មនន័យថ
គូភគីវaទ យល់្រពមអនុវត្តមជឈត្តវន
ិច័ឆយភ្ល មៗ េñយមិនបង
់។ េñយមិនដកហូតវញ
គូភគីវaទ េបះបង់ផងែដរនូវសិទិធកុនងករបឹ្តងជំទស់របស់ខួ្លន ស្រមប់សិទិធកុនងករបឹ្តង
ជំទស់b ែដលAចេបះបង់បនេñយមនសុពលភព។ គូភគីវaទ ្រពមេ្រពȣង
បែនថមេទៀតថ មជឈត្តវនិចឆ័យ គbឺ ថ ពរ និងចងកតព្វកចចិ ចេពំ ះគូភគវី aទ។
វិធន ៥២.- ជេ្រមើសរǏងតុ@ករ និងម.ជ.ម.
េនេពលែដលទីកែន្លងេធើ្វមជឈត្តករ សិថតកុនង្រពះbជbច្រកកមុពជ និងគូភគី វaទ បនអនុេbមǂមម្រǂ ២១ ទក់ទងនឹងករជំទស់េទនឹងមជឈត្តករ ឬម្រǂ ២២ ទក់ទងនឹងករបញច ប់Aណតិ្តរបស់មជឈត្តករ ៃនចបប់សី្តពីមជឈត្តករែផនកពណិ ជជកមម ៃន
្រពះbជbច្រកកមុពជ កុនងជេ្រមើសេñះ្រbយវaទចំេពះមុខតុbករែផនកពណិ ជជកមម bbឧទធរណ៍ ឬតុbករកំពូល ឬេនចំេពះមុខ ម.ជ.ម. គូភគីវaទ ǂមរយៈវធនេនះ
យល់្រពមយ៉ ងជក់bក់ កុនងករñក់វaទជសមតថកិចចេñះ្រbយផ្ត ច់មុខរបស់
ម.ជ.ម.។ េសចកី្តសេ្រមចរបស់ ម.ជ.ម. េ្រកមវធនេនះ ្រតូវចត់ទុកថជេសចកី្តសេ្រមច របស់ ម.ជ.ម. េ្រកមម្រǂចបប់ែដលេរៀបbប់ខងេដើម ែដលជេសចកី្តសេ្រមចbថ ពរ និងបិទផូ្លវតa៉។
វិធន ៥៣.- ករណី ែដលមិនមនែចងចបស@សកងវិធន
ស្រមប់ករណី bមួយ ែដលមិនមនែចងចបស់bស់កុនងវធនេនះ ម.ជ.ម.
េវទិកមជឈត្តកមម និងគូភគីវaទ ្រតូវកុនងbម រតីៃនវធនេនះ និង្រតូវខិតខំ្របឹងែ្របងឱយអស់ ពីលទធភព ធននូវដំេbះ្រbយវaទ ្របកបេñយយុតិ្តធម៌ ឆប់រហ័ស និងចំbយ
អស់តិច។
សមជិក អភិបល ទី្របឹកǜ េលខ និងបុគគលិករបស់ ម.ជ.ម. និងសមជិករបស់
េវទិកមជឈត្តកមម៖
ក- មិនទទួលខុស្រតូវចំេពះបុគគលbមន ក់េឡើយ ស្រមប់សកមមភព ករខកខន មិនបនបំេពញកតព្វកិចច ឬករេធ្វស្របែហស ែដលពក់ព័នធនឹងករេធើ្វមជឈត្តកមម
្រសបǂមវធនេនះេឡើយ និង
ខ- មិនមនកតព្វកិចច កុនងករេធើ្វេសចកី្តែថ្លងករណ៍ ពក់ព័នធេទនឹងមជឈត្តកមម ែដល ដំេណើ រករ្រសបǂមវធនេនះ និងមិនមនភគីវaទbមួយ Aចេសើឱយបុគគល
bមន ក់ខងេលើ េធើ្វជbកJីកុនងនីតិវធីផវចបប់្លូ bមយពក់ួ ពនធ័ នងមជឈតកម្តឹ ម
ែដលេធើ្វេឡើង្រសបǂមវធនេនះេនះេទ។
វធនេនះ Aច្រតូវបនេធើ្វវេbធនកមមជេរឿយៗេñយ ម.ជ.ម.។ េលើកែលងែត
មនែចងេផJងពីេនះ កិចច្រពមេ្រពȣងកុនងករេធើ្វមជឈត្តករដូចមនកំណត់កុនងវធន ២.១
(ករអនុវត្តវធន) មនន័យថជករ្រពមេ្រពȣងកុនងករេធើ្វមជឈត្តករ្រសបǂមវធនទំង
gយរបស់ ម.ជ.ម. ែដលមនសុពលភពជធរមនេនកលបរេចឆទ ែដលអគគេលខ- ធិករñ្ឋ ន បនទទួលេសចកី្តជូនដំណឹ ងអំពីមជឈត្តកមម។
វិធន ៥៦.- េសចកីែណនស្រមប់អនុវត្ត
កុនងករណី ចំបច់ ឬែដលមន្របេយជន៍ ្រកុម្របឹកǜ្របតិបតិ្តរបស់ ម.ជ.ម. Aច
េចញេសចកី្តែណនំស្រមប់អនុវត្ត េដើមបីបំេពញបែនថម េធើ្វនិយ័តកមម និងអនុវត្ត វធនេនះ កុនងេគលបំណងស្រមួលកិចចកររដ្ឋបលៃនមជឈត្តកមម ែដល្រគប់្រគងេñយវធនេនះ។
៥៧.១ វធនេនះ ្រតូវបនអនុម័តេñយមHសនិនបតរបស់ម.ជ.ម. នៃថងទី១១ ែខកកកñ ឆន ំ
២០១៤។ បទបបញញតិ្តទំងgយb ែដលមនខឹ្លមbរផុទយនឹងវធនេនះ ្រតូវទុកជ និbករណ៍ ។
៥៧.២ វធនេនះ មន្របសិទធភពអនុវត្តចប់ពីៃថងទី១១ ែខកកកñ ឆន ំ២០១៤ តេទ។
&ជធនីភនំេពញ ហតថេលខ និង្រǂ
្របធនមជឈមណ្ឌ លជតិៃនមជឈត្តករែផនកពណិ ជជកមម មជឈត្តករ រស់ មុនិនទៈ
ARBITRATION RULES OF
THE NATIONAL COMMERCIAL ARBITRATION CENTRE OF
CAMBODIA
Phnom Penh, 11 July 2014
CHAPTER 1 GENERAL RULES 8
Rule 1.‐ Definitions 8
Rule 2.‐ Scope of application 8
2.1 Application of the Rules 8
2.2 Date of effect 8
2.3 Conflict with the law governing the arbitration 8
2.4 Derogation from Rules 8
Rule 3.‐ Representation 8
Rule 4.‐ Communications, simultaneous copies 9
4.1 In writing 9
4.2 Means of communications 9
4.3 Delivery and receipt 9
4.4 Simultaneous copies 9
4.5 No ex parte communication 10
Rule 5.‐ Time limits 10
5.1 Calculation of period of time 10
5.2 Modification of time limits 10
Rule 6.‐ Fair, expeditious and efficient proceedings, no delays 11
CHAPTER 2 COMMENCEMENT OF ARBITRATION 12
Rule 7.‐ Commencement of Arbitration 12
7.1 Notice of Arbitration 12
7.2 Inclusion of appointment of arbitrator 12
7.3 Accompanying Statement of Claim 13
7.4 Incompleteness of Notice of Arbitration 13
7.5 Failure to submit complete Notice of Arbitration 13
7.6 Notification of receipt of Notice of Arbitration 13
7.7 Commencement of Arbitration Proceeding 13
Rule 8.‐ Response by Respondent 13
8.1 Notice of Response 13
8.2 Inclusion of appointment of arbitrator 14
8.3 Accompanying Statement of Defense, jurisdiction plea 14
8.4 Incompleteness of Notice of Response 14
8.5 Failure to submit complete Notice of Response 14
8.6 Notification of receipt of Notice of Response 15
CHAPTER 3 CONSTITUTION OF THE TRIBUNAL 16
Rule 9.‐ Number of arbitrators 16
Rule 10.‐ Appointment of arbitrators 16
10.1 Deviating party agreement 16
10.2 Appointment of three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal 16
10.3 Appointment of one‐member Tribunal 16
10.4 Multi‐party appointment of arbitrators 17
10.5 Failure to appoint arbitrators, appointment by NCAC 17
10.6 No appeal 17
10.7 Notification of constitution of Tribunal 17
Rule 11.‐ Persons that may be appointed as arbitrators 18
Rule 12.‐ Independence and impartiality of arbitrators, disclosure 18
12.1 Independence and impartiality 18
12.2 Disclosure 19
12.3 NCAC Code of Conduct 19
Rule 13.‐ Challenge of arbitrators 19
13.1 Relevant circumstances 19
13.2 Notice of challenge, time limit 19
13.3 Comments on challenge 19
13.4 Withdrawal by the challenged arbitrator and decision by the Tribunal 19
13.5 Decision on challenge by NCAC 20
13.6 No Appeal and Notification 20
Rule 14.‐ Failure or impossibility to act 20
14.1 Termination of arbitrator’s mandate, request by a party 20
14.2 Comments on request 20
14.3 Decision on request by NCAC Appointment Committee 21
14.4 No Appeal and Notification 21
Rule 15.‐ Replacement of arbitrators 21
15.1 Reasons for replacement 21
15.2 Appointment of substitute arbitrator by a party 21
15.3 Appointment of substitute arbitrator by NCAC 21
15.4 Consequences of replacement of arbitrators 21
CHAPTER 4 ARBITRATION PROCEEDINGS 23
Rule 16.‐ Seat of arbitration 23
Rule 17.‐ Applicable law, amiable compositeur 23
17.1 Applicable law 23
17.2 Amiable compositeur, ex aequo et bono 23
17.3 Contract provisions, trade usages 23
Rule 18.‐ Language 23
18.1 Language of the arbitration proceedings 23
18.2 Translation 23
18.3 Language of arbitral award or order 23
Rule 19‐. Pleas as to the jurisdiction of the Tribunal 24
19.1 Determination of NCAC jurisdiction prior to constitution of Tribunal 24
19.2 Tribunal ruling on its own jurisdiction 24
19.3 Contract and arbitration clause 24
19.4 Plea that Tribunal has no jurisdiction 24
19.5 Plea that Tribunal is exceeding its jurisdiction 24
19.6 Ruling on plea as preliminary question or in award on merits 24
Rule 20.‐ Conduct of the arbitration proceedings, general 25
20.1 Conduct of arbitration proceedings, orders and directions 25
20.2 Preliminary meeting and additional Meetings 25
20.3 Exploring amicable resolution 25
20.4 Bifurcation of arbitration proceedings 25
20.5 Third party joinder 25
Rule 21.‐ Consolidation of arbitrations 25
21.1 Conditions for consolidation 25
21.2 Relevant circumstances 26
21.3 Consolidation into the first arbitration received or commenced 26
Rule 22.‐ Submissions by the parties 26
22.1 Submissions 26
22.2 Statement of Claim 26
22.3 Statement of Defense, Counterclaim 26
22.4 Statement of Defense to Counterclaim 27
22.5 Further submissions 27
22.6 Supporting documents 27
22.7 Default, non‐compliance with the Rules 27
Rule 23.‐ Revocation of claim, amendment to claim and defense 27
23.1 Revocation of claim 27
23.2 Amendment to claim and defense 28
Rule 24.‐ Hearings, meetings 28
24.1 Hearing 28
24.2 Additional hearings 28
24.3 Place of meetings and hearings 28
24.4 Notice of hearings 28
24.5 Prior list of issues or questions 28
24.6 Presence at hearings, translation, recording 28
Rule 25.‐ Evidence, general 29
25.1 Burden of proof 29
25.2 Inquiries, orders and examination of evidence 29
25.3 Admissibility of evidence 29
Rule 26.‐ Witnesses 29
26.1 Advance notice by the parties 29
26.2 Allowing, limiting or refusing appearance of witnesses 29
26.3 Testimony in written form 29
26.4 Questioning of witnesses 30
26.5 Oath or affirmation 30
26.6 Witness to retire 30
Rule 27.‐ Experts appointed by the Tribunal 30
27.1 Appointment of expert 30
27.2 Written report, comments by parties 30
27.3 Participation of expert in hearing 30
Rule 28.‐ Interim measures 30
28.1 Interim measures 30
28.2 Purposes of interim measures 30
28.3 Request by separate statement 31
28.4 Further procedure 31
28.5 Furnishing of security 31
28.6 Decision by Tribunal 31
28.7 Modification, suspension or termination of interim measures 32
28.8 Request for interim measures to court 32
Rule 29.‐ Closure or re‐opening of arbitration proceedings 32
Rule 30.‐ Settlement 32
Rule 31.‐ Other grounds for termination of arbitration proceedings 32
CHAPTER 5 DECISION‐MAKING AND AWARDS 33
Rule 32.‐ Decision‐making 33
32.1 Majority decision 33
32.2 Decision on procedural issues 33
Rule 33.‐ Final, interim or partial awards 33
Rule 34.‐ Form of the award 33
34.1 In writing, reasoned 33
34.2 Place and date 33
34.3 Signing 33
34.4 Cooperation in making an award 33
34.5 Approval on award format 33
Rule 35.‐ Scrutiny 33
35.1 Submission of draft award for scrutiny 33
35.2 Submission of draft correction, amplification, interpretation or additional award, for scrutiny 34
Rule 36.‐ Issuance of an award 34
Rule 37.‐ Effect of the award, implementation 34
Rule 38.‐ Correction, amplification and interpretation of an award, additional award 34
38.1 Request for correction, amplification, interpretation, or additional award 34
38.2 Decision on correction, amplification, interpretation, additional award 35
38.3 Correction at initiative of Tribunal 35
38.4 Part of the award 35
Rule 39.‐ Case file of General Secretariat 35
Rule 40.‐ Power of the Tribunal 35
CHAPTER 6 COSTS 37
Rule 41.‐ Costs of arbitration 37
41.1 Costs of arbitration, NCAC Fee Schedule 37
41.2 Amendment and Application of NCAC Fee Schedule 37
41.3 Apportionment of costs of arbitration 37
41.4 Joint and several liability 37
Rule 42.‐ Registration fee 38
42.1 Flat rate 38
42.2 Timely payment 38
42.3 Non‐refundable 38
Rule 43.‐ Administration fee 38
43.1 Determination of Administration Fee 38
43.2 Calculation of sum in dispute 38
43.3 Amendments to claims and defenses 38
43.4 When the sum in dispute is not quantifiable 38
43.5 Adjustment of Administration Fee 38
Rule 44.‐ Arbitrator appointment fee 39
Rule 45.‐ Tribunal fee 39
45.1. Determination of Tribunal Fee 39
45.2. Calculation of sum in dispute 39
45.3. Amendments to claims and defenses 39
45.4. Sum in dispute is not quantifiable 39
45.5. No separate agreements with any of the parties on fee and expenses 39
45.6. Internal distribution of Tribunal fee 40
45.7. Fees in case of replacement of arbitrator 40
45.8. Adjustment of Tribunal Fee 40
Rule 46.‐ Expenses incurred by Tribunal and NCAC 40
Rule 47.‐ Party’s legal and other costs 41
Rule 48.‐ Advances 41
48.1 Advance payment for costs of arbitration 41
48.2 Supplementary advance 41
48.3 Suspension or termination of arbitration proceedings 41
48.4 Interim payments 41
48.5 Accounting of advance, return of unspent balance, interest 42
48.6 No liability for sums not covered by advances or security deposits 42
CHAPTER 7 OTHER RULES 43
Rule 49.‐ Confidentiality 43
49.1 Arbitration proceedings closed to public 43
49.2 Tribunal deliberations confidential 43
49.3 Secrecy, no disclosure of facts 43
49.4 No action for defamation 43
Rule 50.‐ Publication of awards 43
Rule 51.‐ Waiver of rights 44
Rule 52.‐ Choice between court and NCAC 44
Rule 53.‐ Unforeseen matters 44
Rule 54.‐ Exclusion of liability 44
Rule 55.‐ Amendments to the Rules 44
Rule 56.‐ Practice guidelines 45
CHAPTER 8 FINAL PROVISIONS 46
Rule 57.‐ Final Provisions 46
Rule 1.‐ Definitions
As used in these Arbitration Rules:
Appointment Committee means a committee of NCAC which is empowered to appoint
arbitrator(s) and to perform any other functions according to these Rules.
General Secretariat means the General Secretariat of NCAC.
NCAC means the National Commercial Arbitration Centre of Cambodia.
Rules means the Arbitration Rules of the National Commercial Arbitration Centre.
Tribunal means the arbitral tribunal constituted under these Rules, either composed of 1 (one) or more arbitrators appointed by the parties or by the NCAC Appointment Committee.
Rule 2.‐ Scope of application
These Rules shall apply if the parties have agreed to refer their disputes to arbitration by NCAC or to arbitration under the Rules of NCAC (or words of agreement to the same effect).
These Rules shall come into effect on the date set forth under Rule 57 (Final Provision) and shall apply to any arbitration for which the Notice of Arbitration is received by the General Secretariat on or after that date.
2.3 Conflict with the law governing the arbitration
If any of these Rules are in conflict with any mandatory provision of the Law on Commercial Arbitration of Cambodia (when the seat of the arbitration is in Cambodia) or of another law governing the arbitration (when the seat is outside Cambodia), that provision shall prevail.
2.4 Derogation from Rules
If they so agree, the parties may derogate from provisions of these Rules where permitted hereunder.
Rule 3.‐ Representation
A party may be represented by any person of her/his choice in the arbitration proceedings under these Rules, subject to such proof of authority as the General Secretariat or Tribunal may require.
Rule 4.‐ Communications, simultaneous copies
For the purposes of these Rules, any communication (including any notice, notification, statement, request, proposal, document submission, order or direction) shall be in writing except for oral communications during hearing(s) and meeting(s) convened by the Tribunal.
Such written communication may be made by hand, registered post, courier, fax, email or any other means of communication that provides a record of its delivery.
A communication is deemed to have been received if it is delivered to the addressee or her/his representative:
a‐ Personally or at her/his designated address;
b‐ In the absence of (a‐), at her/his habitual residence or current place of business or mailing address;
c‐ If by electronic means, at the email address or fax number of the addressee or her/his representative; or
d‐ If none of addresses specified in (a‐) to (c‐) can be found after making reasonable inquiry, then at her/his last known residence or last known place of business or mailing address.
The communication is deemed to have been received on the day it is so delivered. For this purpose, the date shall be determined according to the local time at the place of receipt.
When a party sends a communication (including, but not limited to, the Notice of Arbitration, Notice of Response, submissions, statements, requests, and objections) to:
a‐ the General Secretariat, she/he shall simultaneously send a copy to the other party and, if constituted, to the Tribunal.
b‐ the Tribunal, she/he shall simultaneously send a copy to the other party and to the General Secretariat.
A party shall, if so requested by the General Secretariat or the Tribunal, show that she/he has complied with the first paragraph of this Rule 4.4 (Simultaneous copies).
In case of a multiple‐member Tribunal, any communication to the Tribunal must be sent to each of the arbitrators.
When the General Secretariat sends a communication to 1 (one) party, it shall simultaneously send a copy to the other party and, if constituted, to the Tribunal. When the Tribunal sends a communication to 1 (one) party, it shall simultaneously send a copy to the other party and to the General Secretariat.
4.5 No ex parte communication
No party or anyone acting on its behalf shall have any ex parte communication relating to the case with any arbitrator or with any candidate for appointment as party‐ appointed arbitrator, except:
a‐ to advise the arbitrator or candidate of the general nature of the controversy and of the anticipated arbitration proceedings;
b‐ to discuss the arbitrator or candidate’s qualifications, availability or independence in relation to the parties; or
c‐ to discuss the suitability of the arbitrator or candidate for selection as a presiding arbitrator where the parties or party‐appointed arbitrators are to participate in that selection.
No party or anyone acting on its behalf shall have any ex parte communication relating to the case with any candidate for presiding arbitrator.
Rule 5.‐ Time limits
5.1 Calculation of period of time
For the purpose of calculating a period of time under these Rules, such period shall begin to run on the day following the day on which a communication is received in accordance with Rule 4 (Communications, simultaneous copies) or following the day on which the act or event which initiates such period of time occurs, and shall include the entire last day of the period so computed. For the purpose of these Rules, the term ‘day’ or ‘date’ refers to a period between 07:00 a.m. to 07:00 p.m. Any point of time after 07:00 p.m. shall be deemed as falling on the next day or next date.
If the last day of such period is a non‐business day at the place of receipt, the period is extended until the first business day which follows. For the avoidance of doubt, Saturdays, Sundays and public holidays are considered non‐business days in Cambodia.
5.2 Modification of time limits
a‐ The General Secretariat may, if the circumstances so justify and by notifying the parties, modify:
a.1‐ the time limits specified in Chapter 2 (Commencement of Arbitration), Chapter 3 (Constitution of the Tribunal), Chapter 6 (Costs) and Chapter 7 (Other Rules); and
a.2‐ any time limits that the General Secretariat has power or is empowered to set.
b‐ The Tribunal may, if the circumstances so justify and by notifying the parties, modify:
b.1‐ the time limits specified in Chapter 4 (Arbitration Proceedings);
b.2‐ the time limit specified in Rule 38.2 (Decision on correction, amplification, interpretation, additional award); and
b.3‐ any time limits that it has set.
Rule 6.‐ Fair, expeditious and efficient proceedings, no delays
The Tribunal and the parties shall make all reasonable efforts to conduct the arbitration in a fair, expeditious and efficient/cost‐effective manner and shall not cause any unnecessary delays.
CHAPTER 2 COMMENCEMENT OF ARBITRATION
Rule 7.‐ Commencement of Arbitration
A party wishing to refer a dispute to arbitration (the “Claimant”) shall submit to the General Secretariat a Notice of Arbitration which shall contain:
a‐ a statement that she/he refers the dispute to arbitration;
b‐ the names, addresses, telephone number(s), facsimile number(s) and electronic mail address(es), if known, of the parties to the arbitration and their representatives, if any;
c‐ the nationalities or as applicable the corporate identities, if known, of the parties;
d‐ a reference to the arbitration clause or the separate arbitration agreement that is invoked and a copy of it;
e‐ a reference to the contract or other relationship out of or in connection with which the dispute arises and, when possible, a copy of it;
f‐ a brief statement describing the nature and circumstances of the dispute, the relief or remedy sought and, when possible, an initial quantification of the claim that the Claimant intends to submit;
g‐ the agreed number of arbitrators or, in the absence of such agreement, a proposed number of arbitrators, which shall be either 1 (one) or 3 (three); and
h‐ further statements or proposals, if any, with respect to the conduct of arbitration, including as to the applicable laws, the language of the arbitration proceedings and the agreed or desired qualifications and nationalities of the arbitrators.
Regardless of the language used in the arbitration proceedings pursuant to Rule 18.1 (Language of the arbitration proceedings), the Notice of Arbitration shall be made in the language of arbitration with translation into Khmer or English.
The Notice of Arbitration shall be accompanied by payment, by cheque or transfer to the designated bank account of NCAC, of the case registration fee.
7.2 Inclusion of appointment of arbitrator
The Notice of Arbitration may also include:
a‐ in case of a three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal, the appointment of an arbitrator in accordance with Rule 10 (Appointment of arbitrators) and Rule 11 (Persons that may be appointed as arbitrators);
b‐ in case of a one‐member Tribunal, the joint appointment (if already agreed by the parties) or otherwise the Claimant’s proposal of an arbitrator in accordance
with Rule 10 (Appointment of arbitrators) and Rule 11 (Persons that may be appointed as arbitrators); or
c‐ a statement that the Claimant leaves the appointment of an arbitrator to NCAC.
7.3 Accompanying Statement of Claim
The Notice of Arbitration may be accompanied by the Statement of Claim referred to in Rule 22.2 (Statement of Claim) and supporting documents.
7.4 Incompleteness of Notice of Arbitration
If a Notice of Arbitration is not complete, the General Secretariat may request the Claimant to remedy the defect within an appropriate period of time to be specified by the General Secretariat. For the avoidance of doubt, the Notice of Arbitration is deemed to be complete when all the requirements of Rule 7.1 (Notice of Arbitration) above are fulfilled, including payment of the registration fee.
If the Claimant complies with the above request within the applicable or specified period of time, the Notice of Arbitration shall be deemed to have been submitted on the date when the initial version was received by the General Secretariat.
7.5 Failure to submit complete Notice of Arbitration
If the Claimant fails to timely submit the complete Notice of Arbitration, the General Secretariat shall close the file without prejudice to the right of the Claimant to submit the same claim at a later date in another Notice of Arbitration.
7.6 Notification of receipt of Notice of Arbitration
The General Secretariat shall notify the parties when it has received the complete Notice of Arbitration.
7.7 Commencement of Arbitration Proceeding
Unless otherwise agreed by the parties, the arbitration proceedings in respect of a particular dispute commence on the date on which the General Secretariat’s notification of the complete Notice of Arbitration for that dispute to be referred to arbitration is received by a respondent (the “Respondent”).
Rule 8.‐ Response by Respondent
Within 15 (fifteen) calendar days of receipt of the notification referred to in Rule 7.6 (Notification of receipt of Notice of Arbitration), the Respondent shall submit to the General Secretariat a Notice of Response which shall contain:
a‐ the names, addresses, telephone number(s), facsimile number(s) and email address(es) of the Respondent and her/his representative, if any, if different from those noted in the Notice of Arbitration;
b‐ the nationalities or as applicable the corporate identities of the parties, if known and if different from those noted in the Notice of Arbitration;
c‐ a brief confirmation or denial of all or part of the claims;
d‐ a brief statement of the nature and circumstances of any counterclaim or set‐off defense that the Respondent intends to submit and, when possible, an initial quantification of such counterclaim or set‐off defense;
e‐ the agreed number of arbitrators or, in the absence of such agreement, a proposed number of arbitrators, which shall be either 1 (one) or 3 (three); and
f‐ further statements or proposals, if any, with respect to the conduct of arbitration, including as to the applicable laws, the language of the arbitration proceedings and the required qualifications and nationalities of the arbitrators, or in response to statements or proposals contained in the Notice of Arbitration.
Regardless of the language used in the arbitration proceedings pursuant to Rule 18.1 (Language of the arbitration proceedings), the Notice of Response shall be made in the language of arbitration with translation in Khmer or English.
8.2 Inclusion of appointment of arbitrator
The Notice of Response may also include:
a‐ in case of a three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal, the appointment of an arbitrator in accordance with Rule 10 (Appointment of arbitrators) and Rule 11 (Persons that may be appointed as arbitrators);
b‐ in case of a one‐member Tribunal, the joint appointment (if already agreed to by the parties) or otherwise a response to the Claimant's proposal of an arbitrator in accordance with Rule 10 (Appointment of arbitrators) and Rule 11 (Persons that may be appointed as arbitrators); or
c‐ a statement that the Respondent leaves the appointment of an arbitrator to the NCAC Appointment Committee.
8.3 Accompanying Statement of Defense, jurisdiction plea
If the Notice of Arbitration was accompanied by the Statement of Claim, the Notice of Response may be accompanied by the Statement of Defense (which may also contain any counterclaim or set‐off defense) referred to in Rule 22.3 (Statement of Defense, counterclaim) and supporting documents. The Notice of Response may also be accompanied by a plea as referred to in Rule 19 (Plea as to the jurisdiction of the Tribunal).
8.4 Incompleteness of Notice of Response
If the Notice of Response is incomplete, the General Secretariat may request the Respondent to remedy the defect within an appropriate period of time to be specified by the General Secretariat. For the avoidance of doubt, the Notice of Response is deemed to be complete when all the requirements of Rule 8.1 (Notice of Response) are fulfilled, including payment of the registration fee.
8.5 Failure to submit complete Notice of Response
The constitution of the Tribunal in accordance with Chapter 3 (Constitution of the Tribunal) shall not be impeded by a failure of the Respondent to timely submit the
complete Notice of Response. Such a failure, however, shall not preclude the Respondent from denying any claim or from advancing a counterclaim or set‐off defense in the arbitration proceedings.
8.6 Notification of receipt of Notice of Response
The General Secretariat shall notify the parties when it has received the complete Notice of Response or, in the absence thereof, of the expiry date of the applicable period of time for the submission of such Notice of Response.
In case the Respondent makes any counterclaim (including set‐off defense) in her/his Notice of Response, the Respondent must also pay the case registration fee for such counterclaim, otherwise her/his counterclaim will not be considered in the arbitration proceedings.
CHAPTER 3 CONSTITUTION OF THE TRIBUNAL
Rule 9.‐ Number of arbitrators
In all cases, the Tribunal shall be composed of an odd number of arbitrator(s). The Tribunal shall consist of 3 (three) arbitrators unless the parties have agreed otherwise.
Rule 10.‐ Appointment of arbitrators
10.1 Deviating party agreement
The parties may agree on a procedure for appointment of the Tribunal which is different from the procedure provided for under Rules 10.2 (Appointment of three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal) to 10.6 (No appeal). However, if the Tribunal has not been appointed within the period of time agreed by the parties or, if the parties have not agreed on a period of time, within 30 (thirty) calendar days after receipt of the notification of Notice of Response referred to in Rule 8.6 (Notification of receipt of Notice of Response), the appointment shall be made pursuant to Rules 10.2 (Appointment of three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal) to 10.6 (No appeal).
10.2 Appointment of three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal
In case of a three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal, each of the parties shall, if they have not done so in the Notice of Arbitration or in the Notice of Response, within 15 (fifteen) calendar days after receipt of the notification of Notice of Response referred to in Rule 8.6 (Notification of receipt of Notice of Response), or within 15 (fifteen) calendar days after the expiry date of the applicable period mentioned in Rule 10.1 (Deviating party agreement), equally appoint 1 (one) arbitrator or more arbitrators. The arbitrators so appointed shall, within 15 (fifteen) calendar days after the last of them has been appointed, jointly appoint another arbitrator who shall act as the presiding arbitrator of the Tribunal.
If either party fails to appoint the required arbitrator(s) or the party‐appointed arbitrators fail to appoint a presiding arbitrator within the applicable period specified herein, NCAC, through its Appointment Committee, shall appoint such arbitrator(s) or/and shall designate 1 (one) of the appointed arbitrators to act as the presiding arbitrator.
10.3 Appointment of one‐member Tribunal
In case of a one‐member Tribunal, the parties shall, if they have not done so in the Notice of Arbitration or Notice of Response, within 15 (fifteen) calendar days after receipt of the notification on complete Notice of Response referred to in Rule 8.6 (Notification of receipt of Notice of Response), or within 15 (fifteen) calendar days after the expiry date of the applicable period mentioned in Rule 10.1 (Deviating party agreement), jointly appoint the sole arbitrator. If both parties fail to make a joint appointment of a sole arbitrator within the applicable period specified herein, NCAC, through its Appointment Committee, shall appoint a sole arbitrator to constitute a Tribunal.
10.4 Multi‐party appointment of arbitrators
If there are more than 2 (two) parties in the arbitration, and a three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal is to be appointed, the multiple Claimants shall jointly appoint 1 (one) or more arbitrator(s) and the multiple Respondents shall jointly appoint 1 (one) or more arbitrator(s). If either side fails to make such joint appointment within the applicable period mentioned in Rule 10.2 (Appointment of three‐member Tribunal or other multiple‐member Tribunal), NCAC, through its Appointment Committee, shall appoint, on behalf of the failing party, 1 (one) or more arbitrator(s) in accordance with Rule 10.5 (Failure to appoint arbitrators, appointment by NCAC). The arbitrators so appointed shall, within 15 (fifteen) calendar days after the last of them has been appointed, jointly appoint another arbitrator who shall act as the presiding arbitrator of the Tribunal.
If the arbitrators so appointed fail to appoint a presiding arbitrator within the applicable period specified herein, NCAC, through its Appointment Committee, shall appoint another arbitrator to act as the presiding arbitrator.
If there are more than 2 (two) parties in the arbitration, and a one‐member Tribunal is to be appointed, all parties are to agree on an arbitrator. If such joint appointment has not been made within the applicable period mentioned in Rule 10.3 (Appointment of one‐member Tribunal), NCAC, through its Appointment Committee, shall appoint the arbitrator in accordance with Rule 10.5 (Failure to appoint arbitrators, appointment by NCAC).
10.5 Failure to appoint arbitrators, appointment by NCAC
Failing the notification to the General Secretariat of an appointment within the period mentioned in Rule 10.2 (Appointment of three‐member Tribunal or other multiple‐ member Tribunal) or Rule 10.3 (Appointment of one‐member Tribunal), or in the event that a party wishes to leave the appointment to NCAC, NCAC, through its Appointment Committee, shall appoint such arbitrator with due regard to any qualifications, including nationality, required of or proposed for the arbitrator by the parties and to the particulars of the dispute. In such case, the Appointment Committee shall not appoint any member of the NCAC Executive Board or of the Appointment Committee.
Subject to Rule 11 (Persons that may be appointed as arbitrators), NCAC, through its Appointment Committee, shall make any required or requested appointment of arbitrator(s) as soon as practicable. Subject to Rule 13 (Challenge of arbitrators), an appointment or decision of the Appointment Committee under these Rules shall be final and not subject to any appeal.
10.7 Notification of constitution of Tribunal
All appointments shall be made by notification to the General Secretariat. As soon as all arbitrators have been appointed, the General Secretariat shall notify the parties that the Tribunal has been constituted and inform the parties of the names and contact details of the appointed arbitrator(s). It shall then send the file to the Tribunal.
Rule 11.‐ Persons that may be appointed as arbitrators
11.1 Parties, or arbitrators appointed by the parties, may appoint as arbitrator the following: a‐ any arbitrator who is registered with NCAC; or
b‐ any person who has served or is registered as a commercial arbitrator of any local or international commercial arbitration institution.
11.2 The following further requirements apply:
a‐ any person appointed as an arbitrator shall submit a signed statement a.1‐ that she/he is willing and available to act as arbitrator; and
a.2‐ that she/he is and shall remain impartial and independent and that she/he has made and shall make the disclosures as referred to in Rule 12.2 (Disclosure).
b‐ any person appointed as an arbitrator referred to under Rule 11.1 (b‐) shall add to the statements under Rule 11.2 (a‐):
b.1‐ evidence of award issued by her/him within 24 (twenty‐four) months prior to the appointment, or certification of current arbitrator membership; and
b.2‐ a confirmation that she/he agrees to and shall abide by the NCAC Code of Conduct and other applicable rules of NCAC, including these Rules.
11.3 In any case, within 7 (seven) calendar days after receiving notice of arbitrator appointment from the party(ies), the General Secretariat may, upon the decision of the Appointment Committee, notify the concerned party(ies) in writing of a lack of any required qualification as specified above. The concerned party(ies) shall consider and decide about the arbitrator appointment within 7 (seven) calendar days from receipt of such notification.
11.4 If the concerned party(ies) refuse or fail to appoint a new and qualified arbitrator within the 7 (seven) calendar days, the Appointment Committee shall have the power to appoint arbitrator(s) for the concerned role(s), as in the case the party(ies) fail to appoint arbitrator(s), within 15 (fifteen) calendar days from receipt of the notice of rejection.
Rule 12.‐ Independence and impartiality of arbitrators, disclosure
12.1 Independence and impartiality
Arbitrators acting under these Rules shall be independent and impartial and shall not act as advocate for, or adviser to, any party from the time of appointment as arbitrator until the end of the entire arbitration proceedings for the case, which is when final award is issued and including the period allowed or set under these Rules for requesting or issuing any correction, amplification, interpretation or additional award.
A prospective arbitrator shall disclose, without delay, to those who approach her/him in connection with her/his possible appointment, any circumstances likely to give rise to justifiable doubts as to her/his independence or impartiality.
An arbitrator, once appointed, shall disclose without delay such circumstances to the parties, the General Secretariat and any other members of the Tribunal.
If, at any stage during the arbitration, new circumstances emerge that may give rise to such doubts, an arbitrator shall immediately disclose those circumstances to the parties, the General Secretariat and to any other members of the Tribunal.
Any arbitrator acting under these Rules shall abide by the NCAC Code of Conduct for Arbitrators.
Rule 13.‐ Challenge of arbitrators
An arbitrator may be challenged if there is any circumstance that gives rise to justifiable doubts as to her/his independence or impartiality. An arbitrator may also be challenged if she/he does not possess the qualifications agreed to by the parties.
A party may challenge an arbitrator appointed by him/her, or in whose appointment she/he participated, only for reasons of which she/he becomes aware after the appointment has been made.
13.2 Notice of challenge, time limit
A party who intends to challenge an arbitrator shall submit a notice of her/his challenge to the Tribunal, the other party or parties, and the General Secretariat within 15 (fifteen) calendar days after receipt of the notification referred to in Rule 10.7 (Notification of constitution of Tribunal) or within 15 (fifteen) calendar days after she/he became aware of the circumstances mentioned in Rule 13.1 (Relevant circumstances).
The notice shall state the reasons for the challenge.
The challenged arbitrator, the other party and any other members of the Tribunal, if any, may submit comments on the challenge to the Tribunal, the other party or parties, and the General Secretariat within fifteen 15 (fifteen) days following its receipt of the notice of challenge.
13.4 Withdrawal by the challenged arbitrator and decision by the Tribunal
When an arbitrator has been challenged by 1 (one) party, the other party may agree to the challenge and, if there is such agreement, the arbitrator shall withdraw. The challenged arbitrator may also withdraw in the absence of such agreement. In neither case does withdrawal imply acceptance of the validity of the grounds for the challenge.
The challenged arbitrator shall notify the parties, any other members of the Tribunal and the General Secretariat of her/his response to the challenge within 7 (seven)
calendar days after receipt of the comments on the challenge or from the lapse of the period provided for submission of comments.
In the case of a one‐member Tribunal, if the challenged arbitrator gives notice to the challenging party that she/he refuses to withdraw from the Tribunal, the challenging party may appeal to NCAC, through its General Secretariat, within 30 (thirty) calendar days from receipt of the refusal notice.
In the case of a multiple‐member Tribunal, if the challenged arbitrator notifies the other members of the Tribunal that she/he refuses to withdraw from the Tribunal, the Tribunal shall decide about the challenge within 7 (seven) calendar day from receipt of the refusal notice. In case the Tribunal decides to reject the challenge, the challenging party may appeal to NCAC, through its General Secretariat, within 30 (thirty) calendar days from the receipt of the Tribunal decision.
13.5 Decision on challenge by NCAC
NCAC, through its Appointment Committee, shall decide on appeal concerning the challenge of arbitrator within 15 (fifteen) calendar days after the date of the appeal received by the General Secretariat.
If the Appointment Committee rejects the challenge, the arbitrator shall continue her/his duties as arbitrator. If the Appointment Committee sustains the challenge, the arbitrator’s mandate is terminated effectively on the date of the decision and Rule 15 (Replacement of arbitrators) shall apply.
13.6 No Appeal and Notification
The decision of NCAC, through its Appointment Committee, does not need to be reasoned. It shall be final and not be subject to any appeal. The General Secretariat shall notify the parties and the Tribunal of NCAC decision.
Rule 14.‐ Failure or impossibility to act
14.1 Termination of arbitrator’s mandate, request by a party
In the event that an arbitrator becomes de jure or de facto unable to perform her/his functions, or for other reasons fails to act without undue delay, her/his mandate terminates if she/he withdraws or if the parties agree on the termination. Such withdrawal or agreement does not imply acceptance of the validity of the aforementioned grounds for withdrawal.
Otherwise, if a controversy remains concerning any of these grounds, or if an arbitrator fails to perform her/his mandate in accordance with these Rules, any party may submit to the General Secretariat a request that NCAC, through its Appointment Committee, decides on the termination of the mandate.
14.2 Comments on request
The arbitrator, the other party and any other members of the Tribunal may submit comments on the request to the General Secretariat within 15 (fifteen) calendar days of their receipt of the request.
14.3 Decision on request by NCAC Appointment Committee
NCAC, through its Appointment Committee, shall decide on the request within 15 (fifteen) calendar days after the expiry date of the period for the submission of the comments.
If the Appointment Committee rejects the request, the arbitrator shall continue her/his duties as arbitrator. If the Appointment Committee approves the request, the arbitrator’s mandate is terminated effective the day of the decision and Rule 15 (Replacement of arbitrators) shall apply.
14.4 No Appeal and Notification
The decision of NCAC, through its Appointment Committee, does not have to be reasoned. It shall be final and not be subject to any appeal. The General Secretariat shall notify the parties and the Tribunal of NCAC decision.
Rule 15.‐ Replacement of arbitrators
15.1 Reasons for replacement
An arbitrator shall be replaced upon that arbitrator’s death, upon the arbitrator’s withdrawal or resignation, or upon the termination of her/his mandate for any other reason in accordance with these Rules.
15.2 Appointment of substitute arbitrator by a party
Subject to Rule 15.3 (Appointment of substitute arbitrator by NCAC), whenever an arbitrator has to be replaced during the course of the arbitration proceedings, a substitute arbitrator shall be appointed pursuant to the same procedure provided for in Rule 10 (Appointment of Arbitrators) that was followed for the appointment of the arbitrator being replaced, commencing no later than 15 (fifteen) days upon receipt by the concerned party of notice of required replacement. No party shall be prevented from participating in such appointment by reason of her/his earlier failure to participate in the appointment of the arbitrator being replaced.
15.3 Appointment of substitute arbitrator by NCAC
If, at the request of a party to the General Secretariat, NCAC, through its Appointment Committee, determines that, in view of the exceptional circumstances of the case, to ensure expeditious arbitration proceedings, or to avoid unnecessary delay, NCAC, through its Appointment Committee, may, after giving an opportunity to the parties and the remaining arbitrators to express their views, make the appointment of the substitute arbitrator instead.
15.4 Consequences of replacement of arbitrators
If an arbitrator of a one‐member Tribunal or the presiding arbitrator of a multiple‐ member Tribunal is replaced, any hearings held previously shall be repeated unless otherwise agreed by the parties. If any other arbitrator of a multiple‐member Tribunal is replaced, such prior hearings may be repeated at the discretion of the Tribunal after consulting with the parties. If the Tribunal has issued an interim or partial award, any
hearings related solely to that award shall not be repeated, and the award shall remain in effect.
CHAPTER 4 ARBITRATION PROCEEDINGS
Rule 16.‐ Seat of arbitration
The seat of all arbitrations conducted under these Rules shall be Phnom Penh, Cambodia, unless the parties have agreed otherwise or the Tribunal determines, having regard to all the circumstances of the case, that another seat is more appropriate. As provided for in Rule 24.3 (Place of meetings and hearings), the place of the seat does not determine at which place the Tribunal may hold meetings and hearings.
Rule 17.‐ Applicable law, amiable compositeur
Parties are free to agree upon the law to be applied by the Tribunal and the Tribunal shall apply such law to the substance of the dispute. In the absence of such agreement, the Tribunal shall apply the law which it determines to be appropriate.
17.2 Amiable compositeur, ex aequo et bono
The Tribunal shall decide as amiable compositeur or ex aequo et bono only if and to the extent that the parties have expressly authorized the Tribunal to do so.
17.3 Contract provisions, trade usages
In all cases, the Tribunal shall take account of the provisions of the contract, if any, and the relevant trade usages.
Rule 18.‐ Language
18.1 Language of the arbitration proceedings
The parties are free to agree on the 1 (one) or more language(s) to be used in the arbitration proceedings. In the absence of such agreement, the language shall be determined by the Tribunal, due regard being given to all relevant circumstances, including the language of the contract.
The Tribunal may order a party to provide a translation of any written or oral communications into such language(s) and in such form as the Tribunal deems appropriate.
18.3 Language of arbitral award or order
If the language(s) of arbitration proceedings either chosen by the parties or determined by the Tribunal in accordance with Rule 18 (Language) is a language other than Khmer or English, the language of any award or order issued by the Tribunal shall be either in Khmer or English after consultation with the parties.
Rule 19.‐ Pleas as to the jurisdiction of the Tribunal
19.1 Determination of NCAC jurisdiction prior to constitution of Tribunal
If a party objects to the existence or validity of the arbitration agreement or to the competence of NCAC to administer arbitration for the case before the Tribunal is appointed, NCAC, through the Appointment Committee, shall determine if such an objection is properly submitted to NCAC. If the Appointment Committee determines that NCAC has no competence to administer arbitration for the case, the Appointment Committee may decide to terminate the arbitration proceedings. Any decision by the Appointment Committee is without prejudice to the power of the Tribunal to rule on its own jurisdiction.
19.2 Tribunal ruling on its own jurisdiction
The Tribunal shall have the power to rule on its own jurisdiction, including on any objections with respect to the existence, validity or scope of the arbitration agreement.
If the Tribunal rules that it has jurisdiction, any party may request, within 30 (thirty) calendar days after having received notice of that ruling, the competent court to decide the matter, after which such a ruling shall not be subject to any appeal. While a request for a court decision on the question of Tribunal’s jurisdiction is pending, the Tribunal may continue the arbitration proceedings and make an award.
19.3 Contract and arbitration clause
If an arbitration clause forms part of a contract, it shall, for the purposes of this Rule 19 (Plea as to the jurisdiction of the Tribunal) be treated as an agreement independent of the other terms of the contract. A decision by the Tribunal that the contract is null and void shall not for that reason alone render invalid the arbitration clause.
19.4 Plea that Tribunal has no jurisdiction
A plea that the Tribunal does not have jurisdiction shall be raised before submission of the Statement of Defense for any jurisdictional issue related to the claim(s) or before submission of the Statement of Defense to a Counterclaim for any jurisdictional issue related to the counterclaim. However, the Tribunal may admit a later plea if it considers the delay justified.
A party is not precluded from raising the above plea by the fact that it has appointed, or participated in the appointment of, an arbitrator.
19.5 Plea that Tribunal is exceeding its jurisdiction
A plea that during the arbitration proceedings the Tribunal is exceeding its jurisdiction shall be raised as soon as the matter alleged to be beyond its jurisdiction arises. However, the Tribunal may admit a later plea if it considers the delay justified.
19.6 Ruling on plea as preliminary question or in award on merits
The Tribunal may rule on a plea concerning its jurisdiction as a preliminary question or in an award on the merits.
Rule 20.‐ Conduct of the arbitration proceedings, general
20.1 Conduct of arbitration proceedings, orders and directions
The Tribunal shall, after consulting with the parties, conduct the arbitration in such a manner as it considers appropriate to ensure the fair, expeditious, cost‐effective and final resolution of the dispute, having regard to the complexity and value of the dispute (sum in dispute). In all cases, the Tribunal shall act so that the parties are treated with equality and that each party is given a reasonable opportunity to present her/his case.
The Tribunal may make such orders or give such directions as it deems fit insofar as they are not inconsistent with these Rules or the applicable law governing the arbitration. As provided for in Rule 4.1 (In writing), any such orders and directions shall be in writing.
Unless stated otherwise by the Tribunal, the parties undertake to carry out any such orders or directions without delay.
20.2 Preliminary meeting and additional Meetings
The Tribunal may as soon as practicable conduct a preliminary meeting with the parties, in person or by other means, for the purpose of organizing and scheduling the subsequent arbitration proceedings or/and to discuss the procedures that will be most appropriate and cost‐effective for the case.
In addition to a preliminary meeting, the Tribunal may also convene additional meetings, for example, for the purpose of inspecting any concerned site, objects or documents as referred to in Rule 25.2 (Inquiries, orders and examination of evidence) or reviewing the progress of the arbitration. The provisions of Rule 24 (Hearings, meetings) shall apply to any such additional meetings.
20.3 Exploring amicable resolution
Before or at the preliminary meeting, the Tribunal shall confer with the parties for the purpose of exploring whether the possibility of an amicable resolution of the dispute exists, and shall assist the parties in any manner it deems appropriate.
20.4 Bifurcation of arbitration proceedings
The Tribunal may at its discretion, after consultation with the parties, bifurcate arbitration proceedings and direct the parties to focus their presentations on issues the decision of which could dispose of all or part of the case.
The Tribunal shall have the power to allow a third party to be joined as a party in the arbitration, provided that all parties, including the third party, have consented to such joinder in writing. In such case, the Tribunal may make a single final award or separate awards resolving all disputes between all parties.
Rule 21.‐ Consolidation of arbitrations
21.1 Conditions for consolidation
The General Secretariat may, at the request of a party and with the agreement of all the other parties, consolidate 2 (two) or more arbitrations initiated under these Rules into a
single arbitration. The General Secretariat may adjust (increase or reduce) the administration fee and Tribunal fee based on the circumstance, stage and impact of the consolidation on the services of NCAC and of the Tribunal.
21.2 Relevant circumstances
In deciding whether to consolidate, the General Secretariat may take into account any circumstances it considers to be relevant, including:
a‐ whether all of the claims in the arbitrations are made under the same arbitration agreement;
b‐ whether, if the claims are made under different arbitration agreements, the arbitrations are between the same parties, the disputes in the arbitrations arise in connection with the same legal relationship, and the arbitration agreements are deemed compatible; and
c‐ whether arbitrators have already been appointed in more than 1 (one) of the arbitrations and, if so, whether the same or different persons have been appointed.
21.3 Consolidation into the first arbitration received or commenced
Unless otherwise agreed by all parties, when arbitrations are consolidated, they shall be consolidated into the arbitration for which the Notice of Arbitration was received first by the General Secretariat if none of the arbitration cases has commenced yet, or for which arbitration proceedings commenced first if the arbitration cases have commenced.
Rule 22.‐ Submissions by the parties
Unless the Tribunal, in consultation with the parties, determines otherwise, the submission of statements shall proceed as set out in this Rule 22 (Submissions by the parties).
22.2 Statement of Claim
Unless already submitted pursuant to Rule 7.3 (Accompanying Statement of Claim) the Claimant shall, within 30 (thirty) calendar days after receipt of the notification referred to in Rule 10.7 (Notification of constitution of Tribunal), submit a Statement of Claim setting out in full detail:
a‐ the facts supporting the claim;
b‐ the legal grounds or arguments supporting the claim; and
c‐ the relief or remedy sought together with the amount of all quantifiable claims.
22.3 Statement of Defense, Counterclaim
Unless already submitted pursuant to Rule 8.3 (Accompanying Statement of Defense, jurisdiction plea) the Respondent shall, within 30 (thirty) calendar days after receipt of the Statement of Claim, submit a Statement of Defense setting out in full detail:
a‐ which of the facts and contentions of law in the Statement of Claim she/he admits;
b‐ which of the facts and contentions of law in the Statement of Claim she/he denies and on what grounds; and
c‐ on what other facts and contentions of law she/he relies.
The Statement of Defense may also contain any counterclaim or set‐off defense (provided that it falls within the jurisdiction of the Tribunal), which shall comply with the requirements of Rule 22.2 (Statement of Claim).
22.4 Statement of Defense to Counterclaim
If a counterclaim is made, the Claimant shall, within a period of 30 (thirty) calendar days after receipt of the Statement of Defense, submit a Statement of Defense to the Counterclaim, which shall comply with the requirements of Rule 22.3 (Statement of Defense, counterclaim).
The Tribunal shall decide which further submissions, if any, shall be required from the parties or may be presented by them. The Tribunal shall fix the periods of time for communicating such submissions.
Submissions referred to in this Rule 22 (Submissions by the parties) shall be accompanied by copies of all supporting documents which have not previously been submitted by any party.
22.7 Default, non‐compliance with the Rules
If the Claimant, without showing sufficient cause, fails to submit her/his Statement of Claim within the applicable period of time, the Tribunal shall issue an order for the termination of the arbitration proceedings, if appropriate after deciding on any remaining matters that may need to be resolved.
In all other cases, if any party, without showing sufficient cause, fails or refuses to submit any required statement, to attend any hearing or meeting, or to otherwise comply with these Rules or the Tribunal’s orders, directions or awards, the Tribunal may make such inferences as it deems appropriate, proceed with the arbitration and make an award based on the submissions and evidence before it.
Rule 23.‐ Revocation of claim, amendment to claim and defense
23.1 Revocation of claim
The Claimant shall have the right to revoke her/his claim upon notice to the Tribunal, unless the Respondent objects thereto and the Tribunal recognizes a legitimate interest on her/his part in obtaining a final decision on the dispute. The Tribunal shall issue an order for termination of the arbitration proceedings in case of such revocation of the claim.
23.2 Amendment to claim and defense
During the arbitration proceedings, any party may amend or supplement her/his claim, defense, counterclaim or set‐off defense, unless the Tribunal considers it inappropriate to allow such amendment or supplement because of undue delay to the arbitration proceedings, prejudice to the other party or any other circumstances. However, a party may not amend or supplement such claim or defense if the amended or supplemented claim or defense would fall outside the jurisdiction of the Tribunal.
Rule 24.‐ Hearings, meetings
Unless the parties have agreed on hearing manner (oral hearing or based on documents and other materials only), the Tribunal shall decide whether to hold oral hearing(s), or conduct the arbitration proceedings on the basis of documents and other materials only.
However, the Tribunal shall hold oral hearing at an appropriate stage of the arbitration proceedings, if so requested by a party.
Unless the parties have agreed otherwise, the Tribunal may decide at any stage prior to issuing a final award if the circumstances of the arbitration require that additional hearings be held.
24.3 Place of meetings and hearings
Regardless of the seat of arbitration referred to in Rule 16 (Seat of arbitration), the Tribunal may hold meetings and hearings by any means and at any location it considers appropriate.
The Tribunal shall fix the date, time, place and means of any hearing and shall give the parties reasonable advance notice thereof in any event no less than 15 (fifteen) calendar days prior to the hearing date.
If any party to the arbitration proceedings fails to appear at oral hearing without showing sufficient cause for such failure, the Tribunal may proceed with the arbitration and may make an award based on the submissions and evidence before it.
24.5 Prior list of issues or questions
At least 15 (fifteen) calendar days prior to a hearing date, the Tribunal may provide the parties with a list of issues or questions to which it wishes them to give special consideration.
24.6 Presence at hearings, translation, recording
The parties shall be entitled to be present at any oral hearing. All hearings shall be in private unless the parties have agreed otherwise. As provided for in Rule 18.2 (Translation), the Tribunal may order that a translation be provided of any oral or written communication made or submitted during the hearing.
The Tribunal may decide if, and in what form, oral hearing shall be recorded.
Rule 25.‐ Evidence, general
Each party shall have the burden of proving the facts, applicable rules and any trade usage relied on to support her/his claim, counter‐claim or defense.
25.2 Inquiries, orders and examination of evidence
The Tribunal may at any time during the arbitration proceedings conduct such inquiries as it deems necessary or appropriate, or order any party within such period as the Tribunal shall require, among other things:
a‐ to produce documents, exhibits or other evidence;
b‐ to provide an index or summary of the documents, exhibits or other evidence which that party has presented or intends to present;
c‐ to make any site, object or documents under her/his control available for inspection by the Tribunal, the other party, or any expert appointed by the Tribunal; and
d‐ to arrange for samples to be taken from, or any observation to be made of or experiment conducted upon, any site, object or documents under her/his control.
A party is entitled to examine any evidence presented by the other party.
25.3 Admissibility of evidence
The Tribunal shall determine the admissibility, relevance, materiality and weight of all evidence. Evidence need not be admissible in law.
Rule 26.‐ Witnesses
26.1 Advance notice by the parties
Before any hearing the Tribunal may require each party to give notice of the identities of the witnesses, which in this Rule 26 (Witnesses) shall include expert‐witnesses, she/he intends to call, the subject matter and relevance of their testimony, and the language in which such witnesses will give their testimony.
26.2 Allowing, limiting or refusing appearance of witnesses
The Tribunal has discretion to allow, limit or refuse the appearance of witnesses.
26.3 Testimony in written form
The Tribunal may direct the testimony of witnesses to be presented in written form or any other form of recording. Subject to Rule 26.2 (Allowing, limiting or refusing appearance of witnesses), any party may request that such a witness attend oral examination. If the witness fails to attend, the Tribunal may place such weight on the written testimony as it thinks fit, disregard it or exclude it all together.
