AFWEGINGSKADER GEVOLGEN CORONA VOOR ZORGAANBIEDERS WMO EN JEUGDWET
AFWEGINGSKADER GEVOLGEN CORONA VOOR ZORGAANBIEDERS WMO EN JEUGDWET
1. Inleiding
Kort na het uitbreken van de coronacrisis hebben de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Rijk afspraken gemaakt over het bieden van financiële zekerheid en ruimte aan professionals en zorginstellingen binnen de Jeugdwet en Wmo. De afspraken zijn gericht op het organiseren van:
- continuïteit van zorg, en
- het borgen van het stelsel voor de langere termijn.
Xxxx van deze afspraken is:
• Continuïteit van zorg:
Het is van groot belang dat zorginstellingen en professionals in deze uitzonderlijke tijden hun werk kunnen voortzetten. Allereerst op de reguliere wijze waar mogelijk en desnoods op alternatieve wijze waar nodig.
Vanuit de gemeente is het vertrouwen aan de aanbieders gegeven om alternatieve zorginzet te doen. De aanbieders moeten de ingezette alternatieve zorg wel in hun administratie bijhouden. Bij navraag moeten de aanbieders daar inzage in geven. Het bewijs van rechtmatigheid van de declaratie ‘alternatieve zorg’ ligt bij de aanbieder.
• Continuïteit van financiering:
Door vraaguitval of verminderde inzetbaarheid van personeel wijkt de omvang van de zorg feitelijk af van de normale situatie. Gemeenten zijn opgeroepen om de omzet onverminderd (100%) door te betalen. Het doel daarvan was acute liquiditeitsproblemen bij zorginstellingen te voorkomen en het neutraliseren van de effecten van de coronacrisis voor de financiële positie van zorgaanbieders. De generieke afspraak geldt tot 1 juli. Na 1 juli is de oproep gedaan om waar noodzakelijk maatwerk te bieden.
• Meerkosten:
Gemeenten zijn opgeroepen om zorginstellingen passend te compenseren voor de meerkosten die samenhangen met de maatregelen vanwege de coronapandemie. Onderdeel van deze afspraken is dat deze meerkosten van de coronapandemie door het Rijk worden vergoed richting gemeenten.
De afspraken over continuïteit van zorg en meerkosten gelden tot 31 december 2020 en zullen worden verlengd in 2021. De financiering van de continuïteit is tot 1 juli 2020 van toepassing.
2. Aanleiding notitie
Uitgangspunt is geweest dat is aangesloten bij de landelijke adviezen die zijn gegeven. Dit om de administratieve lasten bij zowel de aanbieder als de gemeente tot een minimum te beperken. In deze notitie wordt een weergave gegeven van wijze van administratieve afhandeling inclusief een planning. Het streven daarbij is om hierin gezamenlijk op te trekken voor Wmo en jeugd, en in de regio (bijv. jeugdregio Zuid).
3. Waar gaat deze notitie over?
Deze notitie gaat over de wijze waarop de gemeenten Hoogeveen en De Wolden invulling hebben gegeven aan de landelijk gemaakte afspraken zoals die hierboven staan weergegeven, wat betreft de continuïteit van zorg en financiering, en meerkosten. Het gaat dus om de financiering van de niet-geleverde zorg, de alternatief geleverde zorg en de meerkosten.
Deze notitie heeft betrekking op zowel zorg in natura (ZIN) als persoonsgebonden budget (PGB).
4. Hoe is het proces verlopen?
- VNG-VWS:
In de brief van 25 maart (VWS) is weergegeven welke afspraken Rijk en VNG hebben gemaakt over de continuïteit van zorg. In ledenbrieven van 3 april, 15 april en 9 juni (VNG-werkgroep) zijn de afspraken nader uitgewerkt.
- College:
De verantwoordelijke wethouders en het college zijn regelmatig geïnformeerd over de uitwerking van de op rijksniveau gemaakte afspraken.
- Aanbieders:
De aanbieders zijn per mail periodiek geïnformeerd over de praktische uitwerking van de afspraken. Daarnaast zijn richtlijnen gegeven en formats verstrekt voor scenario 3 (uitval van zorg).
5. Continuïteit van financiering:
Door vraaguitval of verminderde inzetbaarheid van personeel wijkt de omvang van de zorg feitelijk af van de normale situatie. Gemeenten zijn opgeroepen om de omzet onverminderd (100%) door te betalen. Het doel daarvan was acute liquiditeitsproblemen bij zorginstellingen te voorkomen en het neutraliseren van de effecten van de coronacrisis voor de financiële positie van zorgaanbieders.
Om de ‘normale situatie’ te bepalen wordt in beginsel gekeken naar het maandgemiddelde van de omzet in 2019 of de gemaakte afspraken met betrekking tot omzetbegrenzing wanneer hier sprake van is. Daar waar dit maandgemiddelde een atypische uitkomst heeft, treden aanbieders en gemeente met elkaar in overleg om te bepalen welke periode wel representatief is geweest.
Voor het indienen van een aanvraag voor een continuïteitsbijdrage is afgeweken van de landelijke format. Door gemeente Hoogeveen en De Wolden is een format verstrekt voorafgaand aan het openbaar stellen van de landelijke format. Dit format vertoont overigens wel veel overeenkomsten.
Deze continuïteit van financiering is van toepassing op de periode vanaf 12 maart 2020 tot 1 juli 2020. In de praktijk betekent dat voor de Wmo tot en met periode 7.
6. Administratieve afhandeling
6.1 Drie scenario’s
Er is een aantal scenario’s waarop de administratieve afhandeling heeft plaatsgevonden.
1. Reguliere zorglevering:
Dit betekent dat de zorg op een reguliere wijze is ingezet. Deze zorg is conform de bestaande contractafspraken ingediend en betaald bij de gemeente.
2. Gewijzigde zorglevering:
Indien de zorg in alternatieve vorm, passend binnen de toewijzing is geleverd (bijvoorbeeld beeldbellen of telefonisch contact in plaats van huisbezoeken of face-to-face overleg) dan is deze zorg ook conform de bestaande contractafspraken ingediend en betaald bij de gemeente. Dit geldt ook voor zorg die op een alternatieve wijze wordt geleverd. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan individuele begeleiding in plaats groepsbegeleiding.
De volgende tekst is hierover gecommuniceerd met de aanbieders:
‘U bent in beperkte mate vrij alternatieve zorginzet zelf in te richten. Wel vragen we hiervoor een aantal zaken van u:
- Wilt u per cliënt een logboek bijhouden van de activiteiten die u heeft uitgevoerd.
- De betaling wordt gedaan op basis van het reeds aanwezige 301-bericht. Dus er vindt geen omzetting van indicatie plaats.
- Wanneer uw inzet boven de reguliere bekostiging van de indicatie uitkomt, dan dient hiervoor wel vooraf overleg plaats te vinden met de consulent. Hier zal (indien toegekend) dus wel een wijziging van indicatie moeten plaatsvinden.
Door bovenstaande afspraak stellen wij u in staat om contact te behouden met cliënten die normaal gesproken de dagbesteding bezoeken.
Wij benadrukken dat deze richtlijn van toepassing is zolang de overheidsmaatregelen rondom de Corona-bestrijding van kracht blijven, of totdat anders wordt bepaald vanwege veranderde omstandigheden. In dat laatste geval zullen wij u opnieuw onmiddellijk informeren’.
Wanneer er dus sprake was van een aanvulling van zorg op de reguliere bekostiging van de indicatie, is daar vooraf afstemming met de consulent geweest en is er een aanvullende indicatie gemaakt.
3. Continuïteitsbijdrage:
Indien de zorg gedeeltelijk of volledig is uitgevallen dan hebben aanbieders de mogelijkheid gehad om de compensatie van deze kosten bij de gemeente aan te vragen. De uitwerking van deze regeling is door de VNG en het Rijk uitgewerkt.
6.2 Hoe om te gaan met de drie scenario’s
In lijn met de notitie accountantscontrole in relatie tot de corona-compensatie sociaal domein 2020 wordt geadviseerd om een driesporen beleid te volgen.
▪ Spoor 1:
Voor de reguliere en gewijzigde zorglevering (scenario 1 en 2) wordt de rechtmatigheid getoetst via de productieverantwoording met het bijbehorende landelijke protocol. De deadline voor wijze van verantwoording is 31 maart 2021.
▪ Spoor 2:
Voor de continuïteitsbijdrage hebben gemeente en aanbieder onderling afstemming. Dit gebeurt op basis van de landelijke regelingen. Het kan overigens zijn dat in nauw overleg met partijen met wederzijdse afwijkende afspraken zijn gemaakt over de continuïteitsbijdrage en meerkosten. De landelijke regelingen
zijn op onderdelen multi-interpretabel. Dit betekent dat elke aanvraag zorgvuldig beoordeeld moet worden.
Diverse accountants hebben geadviseerd om voor het tweede spoor maatregelen te treffen om fouten en onzekerheden tot een minimum te beperken. Deze maatregelen kunnen zijn:
1. Verstrekte vergoedingen aanmerken als een subsidie;
2. Afrekenen tegen finale kwijting;
3. Aanpassing maken op het contract middels addendum waarin specifieke afspraken zijn gemaakt over de continuïteitsbijdrage en meerkosten in de coronaperiode.
Keuze Hoogeveen en De Wolden:
Gekozen is voor nr. 2 Afrekenen tegen finale kwijting. De verwachting is dat de ook de andere gemeenten in de regio (Wmo en Jeugd) die keuze maken.
De deadline voor deze wijze van verantwoording is 31 maart 2021.
▪ Spoor 3:
De zorgaanbieder neemt een bijlage bij de jaarrekening 2020 op waarin de zorgaanbieder aan de hand van specifieke analyses en kengetallen aannemelijk maakt dat hij niet overgecompenseerd wordt door de corona-compensatie over het geheel van de domeinen waarin de zorgaanbieder actief is. De accountant stelt op grond van reeds vigerende controlestandaarden vast of de inhoud van deze bijlage niet strijdig is met de tijdens de controle van de jaarrekening verkregen controle-informatie. Dit benoemt hij ook expliciet in zijn controleverklaring bij de jaarrekening.
De deadline voor deze wijze van verantwoording is 31 mei 2021.
6.3 Meerkosten
Soms hebben aanbieders meerkosten moeten maken om de zorg aan cliënten toch te kunnen leveren. Een aantal aanbieders heeft een declaratie voor deze kosten ingediend. De declaraties worden getoetst aan landelijke richtlijnen danwel aan redelijkheid en billijkheid.
Voor de meerkosten hebben gemeenten een bijdrage ontvangen via de algemene uitkering in de meicirculaire 2020 en de decembercirculaire 2020.
De regeling voor vergoeding van meerkosten geldt voor 2020 en 2021.
7. Welke werkzaamheden?
Er wordt hierbij onderscheid gemaakt in aanbieders met (Jeugd) en zonder omzetbegrenzing (Wmo en Jeugd).
Aanbieders zonder omzetbegrenzing (Wmo en Jeugd):
De aanbieders waarmee geen omzetbegrenzing is afgesproken zijn door de individuele gemeenten afgehandeld. Die individuele gemeenten zorgen voor de controle en afhandeling.
Aanvulling voor Jeugd:
Daarbij wordt wel de kanttekening gemaakt dat wanneer de accountant heeft vastgesteld dat – op grond van vigerende controlestandaarden – een aanbieder overgecompenseerd is, het PMT namens de regio Zuid-Drenthe in gesprek gaat over de aantekening van de account en de (eventuele) terugvordering. Eventueel kan er financiële kennis en expertise van financials worden ingeroepen (mits de financieel specialist/dataspecialist nog niet geworven is).
Aanbieders met omzetbegrenzing (Jeugd):
De aanbieders waarmee een omzetbegrenzing is afgesproken zijn ook in gezamenlijkheid afgehandeld. Hiervoor wordt het volgende stappenplan voorgesteld:
o Er wordt een uitvraag gedaan naar de individuele gemeenten (via de financials) om de productieverantwoordingen van de aanbieders met omzetbegrenzing te overleggen.
o De productieverantwoording van betreffende aanbieder wordt gedeeld door de financial via xxxxxxxxxxxxxxx@xxxxxxxxx.xx.
o Financials overleggen een overzicht van de versterkte voorschotten
Hoogeveen, 18-03-2021 Xxxx Xxxx.